H Ελλάδα μαζί με ακόμα 4 κράτη – μέλη (Ιρλανδία, Ισπανία, Πορτογαλία και Κύπρο) που είχαν βρεθεί σε καθεστώς μνημονίων διατηρούν την ικανότητα να αποπληρώνουν το χρέος τους σύμφωνα με τις εκθέσεις μεταμνημονιακής εποπτείας που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα από την Κομισιόν.
Όπως ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά την παρουσίαση του πακέτου στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, η ικανότητα της Ελλάδας να εξυπηρετεί το χρέος της ενισχύεται από τη μείωση του λόγου του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ, τα μεγάλα ταμειακά αποθέματα του Δημοσίου και τους χαμηλούς βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους κινδύνους βιωσιμότητας του χρέους. Η Επιτροπή προβλέπει θετική οικονομική ανάπτυξη για την χώρα μας. Στο δημοσιονομικό σκέλος, εκτιμά ότι η Ελλάδα αναμένεται να διατηρήσει τα δημοσιονομικά πλεονάσματα ενώ στον τραπεζικό τομέα, καταγράφεται βελτίωση της ποιότητας στοιχείων του ενεργητικού των ελληνικών τραπεζών.
To προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού, μαζί με ακόμα 11 χωρών, θεωρείται ότι είναι πλήρως ευθυγραμμισμένο με τις συστάσεις που έχουν τεθεί βάσει των νέων δημοσιονομικών κανόνων. Η χώρα καλείται πλέον να προχωρήσει στην εφαρμογή των δημοσιονομικών πολιτικών για το 2026 όπως έχουν σχεδιαστεί. Την ίδια ώρα, για τα 16 κράτη-μέλη, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, για τα οποία το Συμβούλιο έχει ενεργοποιήσει την εθνική ρήτρα διαφυγής, η αξιολόγηση λαμβάνει υπόψη την ευελιξία για αυξήσεις στις αμυντικές δαπάνες.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, 16 κράτη-μέλη έχουν ζητήσει την ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής: Βέλγιο, Βουλγαρία, Τσεχία, Δανία, Γερμανία, Εσθονία, Ελλάδα, Κροατία, Λετονία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Πολωνία, Πορτογαλία, Σλοβενία, Σλοβακία και Φινλανδία.
Υπενθυμίζεται ότι η εθνική ρήτρα διαφυγής παρέχει στα κράτη μέλη ευελιξία στο πλαίσιο των δημοσιονομικών κανόνων της Ε.Ε. ώστε να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες, χωρίς την άμεση ανάγκη να χρηματοδοτήσουν αυτή την αύξηση μέσω περικοπών δαπανών ή μέτρων αύξησης των εσόδων.
Για τις χώρες-μέλη για τις οποίες το Συμβούλιο έχει ενεργοποιήσει την εθνική ρήτρα διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες, επιτρέπεται προσωρινή απόκλιση από τους συνιστώμενους μέγιστους ρυθμούς αύξησης των καθαρών δαπανών, υπό την προϋπόθεση ότι αυτές οι αποκλίσεις σχετίζονται με αυξήσεις στις αμυντικές δαπάνες έως και 1,5% του ΑΕΠ κατά την περίοδο 2025–2028.
Συστάσεις πολιτικής προς τα κράτη-μέλη για το 2026
Για το 2026 η Κομισιόν καλεί τις χώρες-μέλη να δώσουν έμφαση σε μέτρα τα οποία συμβάλουν στην ενίσχυση της παραγωγικότητας και της οικονομικής ασφάλειας, χωρίς όμως να τίθεται σε κίνδυνο η βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών. Πιο συγκεκριμένα, καλεί τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης να:
- Διασφαλίσουν τη δημοσιονομική βιωσιμότητα, τηρώντας το ύψος των καθαρών δαπανών που έχουν συστήσει το Συμβούλιο, συμπεριλαμβανομένης, όπου εφαρμόζεται, της ευελιξίας που παρέχεται για τις αμυντικές δαπάνες. Αυτό θα οδηγήσει σε συνολικά ουδέτερη δημοσιονομική στάση το 2026 για τη ζώνη του ευρώ. Τα κράτη μέλη συστήνεται επίσης να ανακατανείμουν προτεραιότητες στους προϋπολογισμούς τους ώστε να καλύψουν τις αναγκαίες δαπάνες για στρατηγικές επενδύσεις.
- Αντιμετωπίσουν τα σημεία «συμφόρησης» στη αμυντική βιομηχανία και να προωθήσουν τις κοινές προμήθειες.
- Ολοκληρώσουν την υλοποίηση των Σχεδίων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έως τις 31 Αυγούστου 2026, διασφαλίζοντας την πλήρη απορρόφηση των ευρωπαϊκών πόρων.
- Ενισχύσουν τις αγορές εργασίας, βελτιώνοντας τις δεξιότητες, τα εκπαιδευτικά αποτελέσματα, την συμμετοχή, στηρίζοντας την ποιότητα της εργασίας και αντιμετωπίζοντας τη φτώχεια και την προσιτή στέγαση, ενώ σε συνδυασμό με την αύξηση των μισθών η οποία θα πρέπει να παραμένει ευθυγραμμισμένη με την παραγωγικότητα.
- Προωθήσουν επενδύσεις στην καινοτομία και στους στρατηγικούς τομείς, καθώς και να ενισχύσουν τη λειτουργία της Ενιαίας Αγοράς μέσω απλούστευσης του κανονιστικού πλαισίου και άρσης εμποδίων, ώστε να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα και η κλίμακα.
- Λάβουν μέτρα για την ανάπτυξη μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης Αποταμίευσης και Επενδύσεων με σκοπό την κινητοποίηση κεφαλαίων, την προώθηση της δημιουργίας ψηφιακού ευρώ, την ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του νομίσματος και την παρακολούθηση των μακροχρηματοοικονομικών κινδύνων.
