Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε την Τρίτη στη δημοσιότητα, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, τις εκθέσεις μεταμνημονιακής επιτήρησης, για την Ιρλανδία, την Ελλάδα, την Ισπανία, την Κύπρο και την Πορτογαλία.
Η Επιτροπή αξιολόγησε την οικονομική, δημοσιονομική και χρηματοπιστωτική κατάσταση των χωρών που είχαν μπει σε προγράμματα οικονομικής βοήθειας. Σύμφωνα με την Επιτροπή, η αξιολόγηση «εστιάζει στην ικανότητα αποπληρωμής του χρέους» και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «και τα πέντε κράτη μέλη διατηρούν την ικανότητα αποπληρωμής του χρέους τους», με την Κύπρο να παρουσιάζει θετικά στοιχεία.
Συγκεκριμένα, το μακροοικονομικό περιβάλλον της Κύπρου συνεχίζει σύμφωνα με την έκθεση να είναι θετικό, με το πραγματικό ΑΕΠ να αυξάνεται κατά 3,6% το πρώτο εξάμηνο του 2025, υποστηριζόμενο από «την ισχυρή, αν και μετριαζόμενη, συνολική κατανάλωση» (+3,4%), ενώ οι επενδύσεις αυξήθηκαν κατά 10,4%. Οι εξαγωγές υπηρεσιών, ιδιαίτερα στον τομέα της πληροφορικής, παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, και ο τουρισμός κατέγραψε «ρεκόρ αφίξεων». Η αγορά εργασίας παραμένει ευνοϊκή, με την απασχόληση να αυξάνεται κατά 1,7% και την ανεργία να μειώνεται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα 4,6%. Παράλληλα, ο πληθωρισμός μειώθηκε σημαντικά στο δεύτερο τρίμηνο του 2025, αν και ο βασικός πληθωρισμός παραμένει αυξημένος λόγω της ζήτησης στον τομέα των υπηρεσιών.
Η δημοσιονομική κατάσταση της Κύπρου χαρακτηρίζεται από ισχυρά πλεονάσματα, που ανήλθαν σε 4,1% του ΑΕΠ το 2024, αυξημένα σε σχέση με το 1,7% του 2023, και αναμένεται να παραμείνουν σημαντικά και τα επόμενα έτη (3,3% το 2025, 3,0% το 2026 και 3,2% το 2027). Τα έσοδα αυξάνονται δυναμικά, ενώ οι δαπάνες ελέγχονται προσεκτικά, συμβάλλοντας στη μείωση του δημόσιου χρέους, το οποίο προβλέπεται να υποχωρήσει κάτω από το 60% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος του 2025.
Σύμφωνα με την έκθεση, ο χρηματοπιστωτικός τομέας της Κύπρου παραμένει ανθεκτικός, με τις τράπεζες να παρουσιάζουν «ισχυρή κερδοφορία, υψηλή κεφαλαιακή επάρκεια και επαρκή ρευστότητα». Ο δείκτης κοινών ιδίων κεφαλαίων (CET1) ανέρχεται στο 26,3%, το υψηλότερο στην ΕΕ, παρέχοντας σημαντικό μαξιλάρι ασφαλείας. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια συνεχίζουν να μειώνονται, αν και οι προκλήσεις παραμένουν, ειδικά σε μικρότερες τράπεζες.
Η Κύπρος διατηρεί χαμηλές χρηματοδοτικές ανάγκες, με εκτιμώμενα ακαθάριστα χρηματοδοτικά ελλείμματα περίπου 1 δισ. ευρώ το 2025 (3,0% του ΑΕΠ) και 0,94 δισ. ευρώ το 2026 (2,6% του ΑΕΠ). Η ταμειακή ρευστότητα είναι ισχυρή, με ταμειακά διαθέσιμα 3,9 δισ. ευρώ (περίπου 11% του ΑΕΠ) στα τέλη Σεπτεμβρίου 2025, καλύπτοντας 1,3 φορές τις ανάγκες χρηματοδότησης του επόμενου έτους.
Αναφορικά με το δημόσιο χρέος και την αποπληρωμή του, η έκθεση επισημαίνει τα εξής: Η Κύπρος διατηρεί «σταθερά την ικανότητα αποπληρωμής του χρέους της», στηριζόμενη σε πολλούς παράγοντες που εξασφαλίζουν τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα. Η συνεχής δημοσιονομική πειθαρχία και τα σημαντικά πλεονάσματα επιτρέπουν τη μείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ, ο οποίος αναμένεται να πέσει κάτω από το 60% μέχρι το τέλος του 2025, ενώ προβλέπεται να συνεχίσει να μειώνεται και έως το 2028.
Το προφίλ ωρίμανσης του χρέους παραμένει ευνοϊκό, με μέση ωρίμανση συνολικού χρέους τα 6,4 έτη και μέση ωρίμανση διαπραγματεύσιμου χρέους τα 7,4 έτη (στοιχεία μέχρι τον Αύγουστο 2025). Το 34,1% του χρέους βασίζεται σε κυμαινόμενο επιτόκιο, κυρίως από δάνεια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), ενώ το 27,4% κατέχεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Όλο το χρέος είναι σε ευρώ, εξαλείφοντας τον συναλλαγματικό κίνδυνο.
Η πρώτη αποπληρωμή δανείου προς τον ESM, ύψους €350 εκατ., έχει προγραμματιστεί για τον Δεκέμβριο του 2025. Στη συνέχεια, τα ετήσια ποσά αποπληρωμών εκτιμώνται σε περίπου €1 δισ. για το διάστημα 2026-2031.
Η θετική πιστοληπτική αξιολόγηση της Κύπρου από διεθνείς οίκους (DBRS, Fitch, Moody’s, S&P) αναδεικνύει την «ανθεκτικότητα της οικονομίας και τη σταθερή ικανότητα εξυπηρέτησης του χρέους». Η έκθεση του Debt Sustainability Monitor 2024 χαρακτηρίζει τους κινδύνους για τη δημοσιονομική βιωσιμότητα της χώρας ως «μέτριους στη μεσοπρόθεσμη περίοδο, αλλά χαμηλούς βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα», εξαιτίας της μακράς ωρίμανσης του χρέους, των υψηλών ταμειακών αποθεμάτων, των χαμηλών χρηματοδοτικών αναγκών και της συνεχιζόμενης μείωσης του χρέους.
Εν συνόλω σύμφωνα με την έκθεση, η Κύπρος παρουσιάζει μια σταθερή και βιώσιμη δημοσιονομική και οικονομική κατάσταση, με ισχυρή ανάπτυξη, δημοσιονομική πειθαρχία και ανθεκτικό χρηματοπιστωτικό τομέα, που διασφαλίζουν την ικανότητα αποπληρωμής του δημόσιου χρέους της και ενισχύουν τη θέση της στις διεθνείς αγορές.
