Η OpenAI εξακολουθεί να δεσπόζει στο οικοσύστημα της παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης (generative AI), αλλά η θέση της δεν είναι πλέον αδιαμφισβήτητη.
Με ζημιές 7,8 δισ. δολαρίων στο πρώτο εξάμηνο του 2025, δεσμεύσεις δαπανών ύψους 1,4 τρισ. δολαρίων και αυξανόμενες αμφιβολίες για τη βιωσιμότητα του επιχειρηματικού του μοντέλου, ο «ηγέτης» της AI βρίσκεται αντιμέτωπος με τη σκληρότερη πίεση στην ιστορία του: έναν τριπλό ανταγωνισμό από Big Tech, αντιδράσεις των αγορών και έναν φουσκωμένο κύκλο χρηματοδότησης που αρχίζει να τρομάζει τους επενδυτές.
- Ένας τεχνολογικός κλάδος που στήθηκε πάνω στο “winner-takes-all”
- Από τα τέλη της δεκαετίας του ’90, η παγκόσμια τεχνολογική αγορά αναπτύχθηκε με λογική μονοπωλίου: Microsoft στα λειτουργικά συστήματα, Google στις αναζητήσεις, Amazon στο e-commerce, Meta στα κοινωνικά δίκτυα.
- Με την άνοδο της generative AI, το ίδιο μοτίβο επαναλήφθηκε: οι εταιρείες έσπευσαν να «πιάσουν θέση» στην πλευρά του νικητή. Από το 2022, η OpenAI και το ChatGPT λειτουργούσαν ως ο φυσικός πόλος ισχύος.
Όμως αυτό αλλάζει.
Microsoft και Nvidia στρέφονται ανοιχτά προς την Anthropic
Στις 18 Νοεμβρίου ήρθε ένα σοκ: δύο από τους πλέον σημαντικούς συμμάχους του OpenAI –Microsoft και Nvidia– έριξαν το βάρος τους υπέρ της Anthropic, του βασικού ανταγωνιστή της OpenAI.
Η συμφωνία έχει όλα τα χαρακτηριστικά της «μεγάλης σπατάλης» της AI εποχής:
- Microsoft και Nvidia δεσμεύονται να επενδύσουν 15 δισ. δολάρια στην Anthropic.
- Η Anthropic θα δαπανήσει 30 δισ. δολάρια στο cloud Azure, αξιοποιώντας chips της Nvidia.
- Παλιότερα τέτοια κυκλικά deal ενθουσίαζαν τις αγορές. Όχι πια: η μετοχή της Microsoft έπεσε 2,7% μετά την ανακοίνωση.
Οι δεσμεύσεις 1,4 τρισ. δολαρίων τρομάζουν τις αγορές
Η μεταστροφή των επενδυτών δεν είναι τυχαία. Καταλύτης ήταν η απόφαση της OpenAI να δεσμευθεί σε 300 δισ. δολάρια για υπολογιστική ισχύ από την Oracle μέσα σε πέντε χρόνια, την ώρα που η Nvidia ανακοίνωνε ότι θα επενδύσει έως 100 δισ. δολάρια στην OpenAI.
Τα δύο αυτά γεγονότα σηματοδότησαν την αρχή ενός φαραωνικού κύματος δεσμεύσεων αξίας 1,4 τρισ. δολαρίων για νέες AI υποδομές – ποσά δυσανάλογα προς την κερδοφορία και τον βαθμό πιστοληπτικής αξιοπιστίας των συμμετεχόντων.
Το αποτέλεσμα; Ένας φόβος ότι υπερμοχλευμένοι παίκτες ή εταιρείες χωρίς σταθερά έσοδα μπορεί να οδηγούν τις αγορές σε κίνδυνο.
Οι επιδόσεις της Nvidia αναχαιτίζουν προσωρινά τους φόβους
Η Nvidia έσπευσε στις 19 Νοεμβρίου να καθησυχάσει τις αγορές, ανακοινώνοντας:
- ιστορικό ρεκόρ πωλήσεων στο Q3,
- και αναθεώρηση προς τα πάνω στις προβλέψεις του Q4.
Ο CEO Jensen Huang τόνισε χαρακτηριστικά ότι η ζήτηση για τα Blackwell chips είναι «off the charts» (πολύ πέραν των προσδοκιών), απορρίπτοντας τις προειδοποιήσεις περί φούσκας.
Η αισιοδοξία αυτή εξηγεί εν μέρει τη νέα συμμαχία με την Anthropic, η οποία για πρώτη φορά θα εκπαιδεύει τα μοντέλα της σε πλήρη στοίβα GPU της Nvidia.
Η πιθανή αποτίμηση της Anthropic, σύμφωνα με CNBC, φτάνει πλέον τα 350 δισ. δολάρια, πλησιάζοντας το OpenAI (500 δισ. δολάρια).
Google: επιθετική αντεπίθεση με το Gemini 3 και 650 εκατ. χρήστες
Την ίδια ημέρα, η Google παρουσίασε το Gemini 3, ένα μοντέλο σχεδιασμένο να ενισχύσει:
- την αναζήτηση,
- τις δυνατότητες coding,
- και μια σειρά productivity εργαλείων.
Παρότι η OpenAI μιλά για 800 εκατ. εβδομαδιαίους χρήστες του ChatGPT, η Google διαθέτει ήδη 650 εκατ. μηνιαίους χρήστες Gemini.
Το σημαντικότερο: το μοντέλο της εκπαιδεύεται μεταξύ άλλων και στα δικά της chips, μειώνοντας δραματικά το κόστος και προσφέροντας αβαντάζ κλίμακας.
Η μετοχή της Alphabet εκτοξεύτηκε σε ιστορικό υψηλό στις 19 Νοεμβρίου χάρη στην αίσθηση ότι «επιτέλους πλησιάζει» την OpenAI.
Αβέβαιη κερδοφορία και υποχώρηση στο αφήγημα «too big to fail»
Η OpenAI κατέγραψε:
ζημιές 5,3 δισ. δολαρίων το 2024
ζημιές 7,8 δισ. δολαρίων στο πρώτο μισό του 2025
πρόβλεψη σωρευτικών ζημιών 115 δισ. δολαρίων έως το 2029
Την ώρα που ο Altman είχε αφήσει να εννοηθεί πως η κυβέρνηση ίσως χρειαστεί να λειτουργήσει ως «insurer of last resort» για την τεχνητή νοημοσύνη, αναγκάστηκε τελικά να αναδιπλωθεί υπό την πίεση της δημόσιας κριτικής.
Η σύγκριση με τις τράπεζες του 2008, ώστε να θεωρηθεί «too big to fail» (υπερβολικά μεγάλη για να αφεθεί να καταρρεύσει) δεν στέκει: οι Big Tech έχουν πολύ χαμηλή ή μηδενική μόχλευση, ενώ Apple, Alphabet, Amazon και Meta χρηματοδοτούν την AI από ίδια κέρδη — δεν κινδυνεύουν από το ενδεχόμενο κατάρρευσης του OpenAI.
Η OpenAI εξακολουθεί να είναι ο πρωταγωνιστής της εποχής της AI, αλλά:
- δεν είναι πλέον ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης,
- δέχεται πίεση από όλους τους πλευρικούς ανταγωνιστές,
- παρουσιάζει τεράστιες ζημιές και ασθενή προοπτική κερδοφορίας,
- αντιμετωπίζει αυξανόμενους φόβους για φούσκα
- και βλέπει τους στρατηγικούς συμμάχους του να «ανοίγουν πόρτες» στους αντιπάλους της.
Η νέα μάχη στην τεχνητή νοημοσύνη θα είναι σκληρότερη, ακριβότερη και —το σημαντικότερο— πολύ πιο αμφίρροπη απ’ ό,τι έμοιαζε πριν λίγους μήνες.
