Σε ελληνικό έδαφος μεταφέρεται η σινοαμερικανική διαμάχη για τον έλεγχο των εμπορευματικών και ενεργειακών ροών, γεγονός που αναδεικνύει τη γεωστρατηγική σπουδαιότητα της Ελλάδας.
Σε μια περίοδο που όλα έδειχναν ότι η εμπορική αντιπαράθεση ανάμεσα στις δύο κυρίαρχες οικονομίες του πλανήτη είχε κοπάσει, ήρθαν οι μεγάλες συμφωνίες των Αμερικανών στην Ελλάδα, αλλά και οι πρώτες δηλώσεις της νέας πρέσβη των ΗΠΑ στην Αθήνα Κίμπερλι Γκίλφοϊλ να αναζωπυρώσουν την ένταση μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.
Μία μέρα μετά την ανακοίνωση του project της Ελευσίνας, όπου οι Αμερικανοί επιδιώκουν να ανοίξουν τη δική τους εμπορική και ενεργειακή δίοδο προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, η κινεζική πρεσβεία απάντησε χθες στα όσα είχε δηλώσει η κ. Γκίλφοϊλ, όταν σε πρόσφατη συνέντευξή της (στον ΑΝΤ1) χαρακτήρισε «ατυχές» γεγονός την κινεζική επένδυση στο λιμάνι του Πειραιά.
Η κινεζική πρεσβεία έκανε λόγο για «αβάσιμες επιθέσεις κατά της επένδυσης και λειτουργίας του λιμανιού του Πειραιά» και καταλόγισε «κακόβουλη συκοφάντηση» στην αμερικανική πλευρά.
Πριν από την κινεζική ανακοίνωση, η ελληνική πλευρά είχε τοποθετηθεί επί του θέματος με δήλωση της εκπροσώπου Τύπου του υπουργείου Εξωτερικών Λάνας Ζωχιού. Ερωτηθείσα για τις δηλώσεις Γκίλφοϊλ, η εκπρόσωπος επανέλαβε ότι «η Ελλάδα σέβεται τις συμφωνίες που έχουν συναφθεί στο παρελθόν».
Άμεση ήταν η απάντηση της αμερικανικής πρεσβείας. Σε μήνυμά της προς τον ελληνικό λαό, η Κίμπερλι Γκίλφοϊλ περιέγραψε το πλαίσιο της ελληνοαμερικανικής συνεργασίας με τη δήλωση πως η Ελλάδα αποτελεί έναν αξιόπιστο σύμμαχο και ζωτικό εταίρο στην προσπάθεια για την επέκταση της ενεργειακής συνεργασίας, την ενίσχυση της περιφερειακής ασφάλειας, την εμβάθυνση των εμπορικών και επενδυτικών δεσμών και το άνοιγμα νέων δρόμων για την καινοτομία.
Η τοποθέτηση της κ. Γκίλφοϊλ κατά τη συνέντευξη στον ΑΝΤ1ήταν η εξής: «Είναι πολύ σημαντικό το ότι επιθυμούν τόσα πολλά άτομα, όσον αφορά τις υποδομές, να έρθουν αμερικανικές υποδομές εδώ για να στηρίξουν την περιοχή, να βελτιώσουν, ίσως, την απόδοση από άλλα λιμάνια και περιοχές, για να αντισταθμίσουν την κινεζική επιρροή με το λιμάνι του Πειραιά. Δυστυχώς, εκείνη την εποχή, όπως είχε αναφέρει ο πρωθυπουργός σας, δεν υπήρχαν άλλοι πλειοδότες. Ήταν μια περίοδος οικονομικής ύφεσης, τα πράγματα ήταν λίγο δύσκολα. Δεν υπήρχε τόση σταθερότητα στην Ελλάδα. Και νομίζω πως γι’ αυτό συνέβη. Είναι ατυχές, μα νομίζω πως υπάρχουν τρόποι να παρακαμφθεί, να βρεθεί λύση. Είτε επιδιώκοντας την αύξηση της απόδοσης σε άλλες περιοχές ή ίσως κάποια μέρα βγει προς πώληση».
Σεβασμός στις συμφωνίες
Η εκπρόσωπος Τύπου του υπουργείου Εξωτερικών Λάνα Ζωχιού σε τοποθέτησή της την Τρίτη ανέφερε: «Έχει αρκετές φορές τοποθετηθεί ο ίδιος ο πρωθυπουργός γι’ αυτό, ότι το λιμάνι του Πειραιά, το 67% του λιμένος, παραχωρήθηκε στους Κινέζους κατά τη διάρκεια της δημοσιονομικής κρίσης στην Ελλάδα και ήταν οι μόνοι οι οποίοι κατέθεσαν προσφορά. Δεν τίθεται θέμα ευθυγράμμισης με τις ΗΠΑ ως στρατηγικό εταίρο σε θέματα που αφορούν την προστασία των κοινών μας συμφερόντων». «Η Ελλάδα σέβεται τις συμφωνίες που έχουν συναφθεί στο παρελθόν, οπότε δεν νομίζω ότι έχω κάτι περισσότερο να πω ως προς αυτό». Ταυτόχρονα, στην ερώτηση εάν η Αθήνα ενθαρρύνει το αμερικανικό ενδιαφέρον για επενδύσεις σε άλλους λιμένες ως αντιστάθμισμα, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών απάντησε: «Ως προς τα θέματα των επενδύσεων είναι προφανές πως η Αθήνα εί-ναι ανοιχτή, αλλά δεν είναι στις αρμοδιότητές μας».
«Κλειδί» στις εμπορευματικές και ενεργειακές ροές
Η θέση της Ελλάδας στον χάρτη θεωρείται στρατηγικής σημασίας τόσο για το παγκόσμιο εμπόριο μέσω θαλάσσης όσο και για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.
Πρώτοι διέγνωσαν τη δυναμική της χώρας μας οι Κινέζοι που ήθελαν διακαώς να ανοίξουν τις εμπορικές «πύλες» της Ευρώπης. Επέλεξαν το πιο στρατηγικό λιμάνι, αυτό του Πειραιά, και έδωσαν γη και ύδωρ προκειμένου να επικρατήσουν στους διεθνείς διαγωνισμούς, που τελικά κάπου στο 2016 τους έδωσαν και τον μετοχικό έλεγχο του μεγαλύτερου λιμανιού της χώρας. Επισημαίνεται ότι στον Σταθμό Εμπορευματοκιβωτίων του ΟΛΠ μπήκαν στα τέλη της πρώτης δεκαετίας του 2000.
Στο διάστημα αυτό έχουν επενδύσει πάνω από 1,5 δισ. δολάρια. Και πέτυχαν να καταστήσουν το μεγάλο λιμάνι ως ένα από τα πέντε μεγαλύτερα στην Ευρώπη και το μεγαλύτερο στη Μεσόγειο όσον αφορά τη διακίνηση containers. Κουτιά που μεταφέρουν τα καταναλωτικά αγαθά που παράγει κυρίως η Κίνα προς τις ευρωπαϊκές αγορές. Πάντως, στο μεγαλύτερο αίτημα της Κίνας όσον αφορά το λιμάνι του Πειραιά, δηλαδή την περαιτέρω ανάπτυξη του Σ.ΕΜΠΟ με νέο προβλήτα, οι ελληνικές κυβερνήσεις εδώ και μια πενταετία έχουν «παγώσει» τις εξελίξεις.
Από την άλλη πλευρά ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι κυρώσεις της Ευρώπης στη Ρωσία κυρίως στον ενεργειακό τομέα έδωσαν την ευκαιρία στις ΗΠΑ να επεκτείνουν τις ενεργειακές σχέσεις με την Ευρώπη, επιλέγοντας να καταστήσουν την Ελλάδα ως hub.Οι αποφάσεις αυτές έφεραν και άλλες ανάγκες, όπως η ανάπτυξη λιμενικών εγκαταστάσεων που θα βρίσκονται υπό αμερικανικό έλεγχο. Ο τόπος που επελέγη σε πρώτη φάση είναι λίγα χιλιόμετρα μακριά από τον Πειραιά, στον κόλπο της Ελευσίνας και στις εγκαταστάσεις της ONEX, στα ναυπηγεία της Ελευσίνας, ενώ στα σχέδια περιλαμβάνεται logistic center και σύνδεση με το Θριάσιο εμπορευμαστικό κέντρο. Όσον αφορά τα πλοία που θα εξυπηρετεί η Ελευσίνα, όταν θα είναι έτοιμη, θα αφορούν κυρίως bulkcarriers, κάποια containerships, ενώ θα γίνουν επενδύσεις και για υγροποιημένο φυσικό αέριο. Και όπως έχει δηλώσει και η πρέσβης Γκίλφοϊλ αναμένεται να γίνουν και άλλες ανάλογες συμφωνίες για επενδύσεις.
Άλλωστε και σε σχέση με τις πιθανές αμερικανικές επενδύσεις στα ελληνικά λιμάνια, ο υπουργός Ναυτιλίας Βασίλης Κικιλιας έχει δηλώσει ότι βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη συζητήσεις μετά το ταξίδι του στην Ουάσιγκτον. Στο επίκεντρο βρίσκονται λιμάνια με άμεση πρόσβαση σε αεροδρόμιο και σιδηρόδρομο, όπως η Ελευσίνα.
«Αξιόπιστος σύμμαχος και ζωτικός εταίρος»
Το πλαίσιο της ελληνοαμερικανικής συνεργασίας περιέγραψε η πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, σε μήνυμά της προς τον ελληνικό λαό.
Συγκεκριμένα ανέφερε: «Γεια σου, Ελλάδα. Είναι μεγάλη τιμή να εκπροσωπώ τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και τον αμερικανικό λαό εδώ, σε ένα έθνος του οποίου η ιστορία, η ομορφιά και το πνεύμα έχουν εμπνεύσει τον κόσμο. Η Ελλάδα και η Αμερική μοιράζονται κάτι σπάνιο και ισχυρό: Και τα δύο έθνη έχουν οικοδομηθεί πάνω στην ιδέα της δημοκρατίας, ότι κάθε φωνή μετράει και ότι η ελευθερία αξίζει να υπερασπίζεται. Αυτές οι αξίες μάς συνδέουν από γενιά σε γενιά και πέρα από ωκεανούς.
Ήμουν στο πλευρό του προέδρου Τραμπ στον Λευκό Οίκο την ημέρα εορτασμού της Ελληνικής Εθνικής Ανεξαρτησίας, καθώς απέτισε φόρο τιμής στον διαχρονικό δεσμό μεταξύ των δύο εθνών μας. Όπως δήλωσε ο πρόεδρος: Είμαστε δεμένοι με την ιστορία και την παράδοση, τον αγώνα για αυτοδιοίκηση, χειραφέτηση και αναγέννηση.
Ο εθνικός μας χαρακτήρας έχει διαμορφωθεί από την ανεξίτηλη επίδραση της ελληνικής επιρροής στις τέχνες και την αρχιτεκτονική, τη γλώσσα και τη λογοτεχνία, καθώς και στον ακαδημαϊκό χώρο και τη στρατιωτική παράδοση.
Σήμερα, σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες, γενιές Ελληνοαμερικανών εμπλουτίζουν τις γειτονιές και τις κοινότητές μας με μια πλούσια κληρονομιά πολιτιστικών παραδόσεων και μια παρακαταθήκη οικογενειακών αξιών, πίστης, φιλοξενίας και κοινωνικής ευθύνης.
Αυτό το πνεύμα καθοδηγεί τη διπλωματική μας σχέση, η οποία βασίζεται σε έναν σαφή σκοπό: στη δέσμευση για ελευθερία και δικαιοσύνη, καθώς και στην ευγνωμοσύνη προς όλους όσοι συμβάλλουν στη διαμόρφωση των σχέσεών μας.
Ως πρέσβης, θα κάνω ό,τι έκανα καθ’ όλη τη διάρκεια της επαγγελματικής και προσωπικής μου ζωής. Θα ακούω με σεβασμό, θα ηγούμαι με ακεραιότητα και θα υπηρετώ με σκοπό.
Θα χρησιμοποιήσω αυτή την εξαιρετική πλατφόρμα για να φέρνω νέες φωνές στη συζήτηση και να επεκτείνω τα όρια του εφικτού όταν Έλληνες και Αμερικανοί συνεργάζονται ο ένας δίπλα στον άλλον.
Μαζί, θα αντιμετωπίσουμε τις μεγάλες προκλήσεις, την επέκταση της ενεργειακής μας συνεργασίας, την ενίσχυση της περιφερειακής ασφάλειας, την εμβάθυνση των εμπορικών και επενδυτικών δεσμών και το άνοιγμα νέων δρόμων για την καινοτομία.
Υπό την ηγεσία του προέδρου Τραμπ, οι Ηνωμένες Πολιτείες επικεντρώνονται στα αποτελέσματα. Στη δημιουργία συμμαχιών που ενισχύουν την ασφάλειά μας, διευρύνουν τις ευκαιρίες και προωθούν την ευημερία.
Η Ελλάδα είναι ένας αξιόπιστος σύμμαχος και ζωτικός εταίρος σε αυτή την προσπάθεια. Είναι μια χώρα που ηγείται με θάρρος και βεβαιότητα. Θέλω αυτή η πρεσβεία να είναι ένας χώρος όπου νέες ιδέες μπορούν να ανθήσουν και να αναπτυχθούν. Ένας χώρος όπου οι άνθρωποι και από τις δύο χώρες μας μπορούν να συνεργάζονται, να δημιουργούν και να ονειρεύονται μεγάλα πράγματα.
Αυτό είναι που μας καθοδηγεί ως Αμερικανούς. Η αισιοδοξία, το θάρρος και η πεποίθηση ότι η πρόοδος είναι κάτι που χτίζεις, δεν περιμένεις. Λοιπόν, προς τον λαό της Ελλάδας: Ευχαριστώ για τη θερμή υποδοχή. Είμαι εδώ για να εργαστώ σκληρά, να ενισχύσω τη φιλία μεταξύ των εθνών μας και να συμβάλω στη συγγραφή του επόμενου μεγάλου κεφαλαίου της συνεργασίας των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ελλάδας. Ο Θεός να σας ευλογεί όλους».
Έντονη αντίδραση της κινεζικής πρεσβείας
Στην απάντησή της, η κινεζική πρεσβεία αναφέρει: «Η νέα Αμερικανίδα πρέσβης στην Ελλάδα, κατά τη συνέντευξή της εξαπέλυσε αβάσιμες επιθέσεις κατά της επένδυσης και λειτουργίας του λιμανιού του Πειραιά από κινεζικές επιχειρήσεις. Αυτό συνιστά κακόβουλη συκοφάντηση της φυσιολογικής σινοελληνικής εμπορικής συνεργασίας και σοβαρή παρέμβαση στα εσωτερικά της Ελλάδας. Οι σχετικές δηλώσεις, διαποτισμένεςμε ψυχροπολεμική νοοτροπία και λογική ηγεμονισμού, αντιβαίνουν στη θεμελιώδη επαγγελματική δεοντολογία ενός διπλωμάτη και αποκαλύπτουν πλήρως τη δόλια πρόθεση των ΗΠΑ να εξυπηρετήσουν τα δικά τους γεωπολιτικά συμφέροντα, εκμεταλλευόμενες το λιμάνι του Πειραιά, αλλά και ακόμη την Ελλάδα. Η Κίνα εκφράζει την έντονη δυσαρέσκεια και την κατηγορηματική της αντίθεση.
Η Κίνα και η Ελλάδα είναι φίλοι που στέκονται ο ένας στο πλευρό του άλλου στις δύσκολες στιγμές και συνεργάζονται αποκομίζοντας αμοιβαίο όφελος. Η συνεργασία των δύο χωρών βασίζεται αποκλειστικά στην αμοιβαία στήριξη, χωρίς γεωπολιτικούς υπολογισμούς. Δεν στοχεύει τρίτους ούτε επηρεάζεται από τρίτους. Όταν η Ελλάδα αντιμετώπιζε την κρίση χρέους, η Κίνα έτεινε χείρα βοηθείας, επιτρέποντας στο λιμάνι του Πειραιά να εξελιχθεί σε ένα από τα κορυφαία μεγάλα λιμάνια της Μεσογείου και της Ευρώπης, δημιουργώντας δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας και προσφέροντας σημαντικά οικονομικά οφέλη στην Ελλάδα. Η επιτυχία της κινεζικής επένδυσης στο λιμάνι του Πειραιά αποτελεί όχι μόνο υπόδειγμα σινοελληνικής εμπορικής συνεργασίας, αλλά και μαρτυρία της αλληλοστήριξης των δύο λαών στις δυσκολίες. Στο μέλλον, οι κινεζικές επιχειρήσεις θα συνεχίσουν να αυξάνουν τις επενδύσεις τους και, μαζί με τον εργατικό και σοφό ελληνικό λαό, θα συμβάλουν στην ακόμη καλύτερη ανάπτυξη του λιμανιού.
Το λιμάνι του Πειραιά ανήκει για πάντα στον ελληνικό λαό, δεν είναι εργαλείο για την υπονόμευση της περιφερειακής ευημερίας και σταθερότητας, και δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να πέσει θύμα της γεωπολιτικής αντιπαράθεσης. Στη σημερινή περίοδο που το λιμάνι του Πειραιά αναπτύσσεται ραγδαία, η Αμερική, με ιδιοτελείς προθέσεις, υποκινεί την Ελλάδα να τερματίσει τις συμβατικές της υποχρεώσεις και να πουλήσει το λιμάνι – αυτή η πρακτική αποτελεί τυπικό παράδειγμα επιβολής της δικής της σκέψης στους άλλους και αποκαλύπτει μια νοοτροπία που αποπειράται να υπονομεύσει τη σταθερότητα. Αυτά τα τεχνάσματα, τα οποία φανερώνουν το γεγονός ότι η Αμερική κρίνει εξ ιδίων τα αλλότρια, και προφανώς εξυπηρετούν δικές της σκοπιμότητες, είναι καταδικασμένα σε αποτυχία ενώπιον του ελληνικού λαού, φορέα χιλιετιών πολιτισμού και σοφίας. Θα συμβουλεύαμε την πρέσβη να αναλογιστεί σοβαρά τα λόγια και τις πράξεις με τις οποίες είχε προσβάλει τον ελληνικό λαό στο παρελθόν, και να φροντίσει οι ενέργειές της να συνάδουν με την ιδιότητά της και να ωφελούν τον ελληνικό λαό».
