Στο τελικό στάδιο βρίσκεται η διαμόρφωση της διακρατικής συμφωνίας μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ για τη διαχείριση του κοιτάσματος «Αφροδίτη–Ισάι», όπως δήλωσε ο Υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Παπαναστασίου, μιλώντας, την Τετάρτη, στο 13ο Ενεργειακό Συμπόσιο, στη Λευκωσία.
Ο Υπουργός είπε ότι το κείμενο της συμφωνίας έχει ουσιαστικά ολοκληρωθεί και πως το τελικό προσχέδιο με τα σχόλια της κυπριακής πλευράς στάλθηκε στο Ισραήλ την περασμένη εβδομάδα. Στόχος των δύο Υπουργών Ενέργειας, όπως είπε, είναι η συμφωνία να υπογραφεί μέχρι το τέλος του έτους.
Εξήγησε ότι η υπό διαμόρφωση διακρατική συμφωνία θα καθορίζει τον τρόπο διαχείρισης του μικρού τμήματος του κοιτάσματος Αφροδίτη που επεκτείνεται στην περιοχή «Ισάι» και αφορά ποσότητες φυσικού αερίου που ενδέχεται να βρίσκονται εντός της ισραηλινής ΑΟΖ.
Σημείωσε ότι η διαδικασία ουσιαστικά θα περιγράφει μηχανισμό αποζημίωσης των ιδιοκτητών από την ισραηλινή πλευρά για το μερίδιο που τους αναλογεί.
Σημαντικές εξελίξεις για αξιοποίηση των κοιτασμάτων της Κύπρου
Αναφερόμενος στις εξελίξεις γύρω από την αξιοποίηση των κοιτασμάτων στην κυπριακή ΑΟΖ έκανε λόγο για πολύ σπουδαίες εξελίξεις τον τελευταίου χρόνο, ο οποίες όπως είπε σχετίζονται περισσότερο με την ενίσχυση της σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο και δημιουργεί προοπτικές εξαγωγής φυσικού αερίου σε ευρωπαϊκές χώρες. Παράλληλα ανέφερε ότι ορισμένες ποσότητες ενδέχεται να μπορούν να αξιοποιηθούν και για την εγχώρια κατανάλωση στο μέλλον.
Παρουσιάζοντας τον ενεργειακό σχεδιασμό, ο Υπουργός εξήγησε ότι η αξιοποίηση των κοιτασμάτων προϋποθέτει δημιουργία και χρήση κατάλληλων υποδομών, δεδομένου ότι τα κυπριακά αποθέματα βρίσκονται σε διαφορετικές περιοχές της ΑΟΖ.
Ειδική αναφορά έκανε στο κοίτασμα «Κρόνος» στο τεμάχιο 6, το οποίο είναι το πρώτο που αναμένεται να αναπτυχθεί, καθώς βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τις υπάρχουσες υποδομές του αιγυπτιακού κοιτάσματος «Ζορ». Όπως είπε, το κοίτασμα μπορεί να συνδεθεί «με έναν υποβρύχιο αγωγό» προς την Αίγυπτο, όπου το αέριο θα οδηγείται σε χερσαία μονάδα επεξεργασίας και στη συνέχεια προς τη Νταμιέττα, με τελικό στόχο την παραγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) για εξαγωγές.
Για το κοίτασμα «Αφροδίτη», ο Υπουργός σημείωσε ότι η ανάπτυξη βρίσκεται σε ώριμο στάδιο και ότι η διαχειρίστρια εταιρεία προχωρά τον σχεδιασμό σε συνεργασία με τους άλλους αδειούχους. Διαφορετικά από τον Κρόνο, είπε, το «Αφροδίτη» θα διαθέτει πλωτή μονάδα επεξεργασίας επί του κοιτάσματος, με το αέριο να κατευθύνεται απευθείας σε σημείο προσαιγιάλωσης κοντά στο Πορτ Σάιντ. Από εκεί, όπως είπε, θα διοχετεύεται ως ξηρό, καθαρό αέριο στις αιγυπτιακές υποδομές.
Ο κ. Παπαναστασίου υπενθύμισε ότι Κύπρος και Αίγυπτος έχουν υπογράψει σειρά ενεργειακών συμφωνιών και μνημονίων συνεργασίας, σημειώνοντας ότι οι τεχνικές διαδικασίες για τη μεταφορά και επεξεργασία φυσικού αερίου βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο. Τόνισε ότι έγιναν και συνεχίζουν να γίνονται πολλές προσπάθειες, επισημαίνοντας πως, με βάση τον σημερινό σχεδιασμό, «ο πρώτο φυσικό αέριο από τον Κρόνο» προδιαγράφεται για τα τέλη του 2027, περιγράφοντας το χρονοδιάγραμμα «αισιόδοξο μεν, αλλά όχι ανέφικτο».
Παράλληλα, ανέφερε ότι για πρώτη φορά τα κυπριακά κοιτάσματα οδηγούνται σε συμφωνίες που επιτρέπουν την έμπρακτη αξιοποίησή τους, κάτι που μπορεί να φέρει στην επιφάνεια αυτό τον φυσικό πλούτο της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Αναφερόμενος στις οικονομικές πτυχές, ο Υπουργός εξήγησε ότι οι διαπραγματεύσεις για την πώληση φυσικού αερίου από τον Κρόνο βρίσκονται σε εξέλιξη, σημειώνοντας ότι τα οικονομικά θα πρέπει να υπολογιστούν στη βάση της πώλησης του φυσικού αερίου. Διευκρίνισε ότι η κυπριακή πλευρά, ως πωλητής, επιδιώκει τιμή που θα ενισχύσει τη βιωσιμότητα του έργου.
Αναφέροντας ότι αυτή την στιγμή δεν υπάρχει υποδομή στην Κύπρο για άμεση αξιοποίηση του φυσικού αερίου, δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο ορισμένα φορτία υγροποιημένου φυσικού αερίου από τη Νταμιέττα να μπορούν μελλοντικά να μεταφέρονται στην Κύπρο για αεριοποίηση και χρήση στην εγχώρια αγορά, μέσω της υποδομής στο Βασιλικό.
Ο Υπουργός έκανε επίσης αναφορά στο το μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ Energean και Cyfield για πιθανή μεταφορά φυσικού αερίου στην Κύπρο μέσω αγωγού από κοιτάσματα του Ισραήλ. Όπως είπε, «αυτά τα έργα τα αξιολογούμε» και βρίσκονται αυτή τη στιγμή υπό εξέταση, ώστε να αποφασιστεί ποιο μοντέλο είναι καταλληλότερο για την εισαγωγή φυσικού αερίου στη χώρα.
