Παρά την εντύπωση ότι οι χρηματιστηριακοί δείκτες κινούνται ομαλά, κάτω από την επιφάνεια συγκεντρώνονται τάσεις που μπορούν εύκολα να μετατραπούν σε σοκ.
Τα τελευταία χρόνια η αγορά έχει συνηθίσει στην ιδέα ότι οι κεντρικές τράπεζες θα σταθούν «δίπλα» στους επενδυτές, ότι η τεχνολογία θα συνεχίσει να οδηγεί την ανάπτυξη και ότι η ρευστότητα θα παραμένει άφθονη. Όμως αυτή η περίοδος φαίνεται να πλησιάζει στο τέλος της.
Ακολουθούν οι βασικές εστίες κινδύνου που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως πυροκροτητές για το επόμενο σοκ.
1. Υπερβολικές αποτιμήσεις και συγκέντρωση ρίσκου
Οι αποτιμήσεις πολλών τεχνολογικών και «μεγάλων» μετοχών έχουν ξεφύγει από τα θεμελιώδη, καθιστώντας την αγορά ευάλωτη σε μια απότομη διόρθωση. Η μεγάλη συγκέντρωση του S&P 500 σε λίγους τίτλους σημαίνει ότι ένα πρόβλημα σε μία ή δύο εταιρείες μπορεί να προκαλέσει δυσανάλογες απώλειες σε ολόκληρο τον δείκτη.
Οποιαδήποτε απογοήτευση στα αποτελέσματα ή στο αφήγημα του AI μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης.
2. Ξαφνική αλλαγή πορείας της Fed
Οι επενδυτές έχουν ποντάρει έντονα σε μειώσεις επιτοκίων. Αν η Federal Reserve αποφασίσει τελικά να καθυστερήσει, να περιορίσει ή ακόμη και να ακυρώσει τις μειώσεις λόγω νέων ενδείξεων πληθωρισμού, η αγορά μπορεί να αντιδράσει απότομα.
Οι αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων είναι εξαιρετικά ευαίσθητες σε αλλαγές προσδοκιών — και μια απότομη άνοδος στα yields θα δυσκολέψει την τεχνολογία, τη χρηματοδότηση και την αγορά κατοικίας.
3. Γεωπολιτικές εντάσεις και εμπορικοί τριγμοί
Οποιαδήποτε αναζωπύρωση έντασης — από την Ασία μέχρι τη Μέση Ανατολή — μπορεί να χτυπήσει την ενέργεια, το παγκόσμιο εμπόριο και τις αλυσίδες εφοδιασμού.
Παράλληλα, νέα κύματα δασμών ή εμπορικών περιορισμών αυξάνουν τον κίνδυνο πληθωριστικών πιέσεων την ίδια στιγμή που οι αγορές υπολόγιζαν σε σταδιακή αποκλιμάκωση.
4. Μόχλευση και «αόρατες» ευπάθειες στο σύστημα
Η αυξημένη χρήση μόχλευσης σε hedge funds, private credit και πιο «σκιασμένες» μορφές χρηματοδότησης μπορεί να οδηγήσει σε αλυσιδωτές απώλειες όταν ξεκινά πίεση σε μια γωνία της αγοράς.
Η εμπειρία των τελευταίων ετών δείχνει ότι τα προβλήματα εμφανίζονται συχνά σε τομείς που δεν είναι ορατοί στο ευρύ κοινό — και μετά μεταφέρονται στο υπόλοιπο σύστημα.
5. Απότομη μεταστροφή στη διάθεση των επενδυτών
Οι αγορές δεν κινούνται μόνο από τα οικονομικά στοιχεία· κινούνται από τα συναισθήματα.
Μια αλλαγή στη διάθεση των επενδυτών — από το «risk on» στο «risk off» — μπορεί να οδηγήσει σε απότομη αποστράγγιση ρευστότητας.
Αυτό είναι ιδιαίτερα πιθανό σε περιόδους που η τεχνολογία διορθώνει, το Bitcoin πιέζεται και τα κερδοσκοπικά assets χάνουν δυναμική.
6. Ο κίνδυνος του «συνδυασμού»
Το σοκ συχνά δεν προκύπτει από έναν μόνο παράγοντα αλλά από το συνδυασμό πολλών:
μια απρόσμενη δήλωση από τη Fed + άνοδος αποδόσεων + τεχνολογική απογοήτευση + γεωπολιτικός θόρυβος.
Αυτή η σύνθεση μπορεί να επιταχύνει τις ρευστοποιήσεις, ειδικά σε μια αγορά όπου οι αποτιμήσεις είναι ήδη «τεντωμένες».
Οι αγορές δεν φοβούνται το σκοτάδι – φοβούνται την έκπληξη
Το επόμενο σοκ στις αγορές δεν χρειάζεται να είναι θεαματικό. Μπορεί να αποτελέσει το αποτέλεσμα πολλών συσσωρευμένων αδυναμιών που περιμένουν μια αφορμή για να ενεργοποιηθούν.
Η αγορά σήμερα βρίσκεται σε μια ευαίσθητη ισορροπία: υψηλές αποτιμήσεις, εξάρτηση από την τεχνολογία, ευμετάβλητες προσδοκίες για τη Fed, γεωπολιτικές πιέσεις και αυξημένη ευαλωτότητα στη διάθεση των επενδυτών.
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, η επόμενη μεγάλη κίνηση μπορεί να προκύψει από κάτι που σήμερα θεωρείται «δευτερεύον».
Και όταν ξεκινήσει, θα κινηθεί πιο γρήγορα απ’ όσο οι περισσότεροι περιμένουν.
Πηγή: Ναυτεμπορική, Νατάσα Στασινού • [email protected]
