Μετά από μια μακρα περίοδο έντασης και αβεβαιότητας, Αίγυπτος και Τουρκία τον τελευταίο χρόνο επιχειρούν μια ριζική «αναβάθμιση» του επιπέδου των διμερών τους σχέσεων.
Ο Υπουργός Εξωτερικών της Αιγύπτου Μπαντρ Αμπντελάτι πραγματοποιεί σήμερα επίσημη επίσκεψη στην Άγκυρα για συνομιλίες με τον Τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν μόλις λίγες ώρες μετά την επίσκεψη του τελευταίου στον Λευκό Οίκο.
Αρμόδιες πηγές αναφέρουν στη «Ν» ότι «ο χρονισμός δεν είναι καθόλου τυχαίος καθώς στην ατζέντα θα βρίσκονται θέματα που συζήτησε ο Χακάν Φιντάν με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ Μάρκο Ρούμπιο μεταξύ αυτών Συρία και Γάζα».
Σε αυτό το πλαίσιο είναι εμφανές ότι η Τουρκία αναγνωρίζει πως ο ρόλος που θέλει να διαδραματίσει στην Ανατολική Μεσόγειο εξαρτάται όλο και περισσότερο από συνεργασίες με περιφερειακούς παίκτες όπως η Αίγυπτος.
Αντίστοιχη προσπάθεια καταβάλει και με την Ανατολική Λιβύη με απώτερο σκοπό την αναγνώριση του παράνομου και ανυπόστατου τουρκολιβυκού μνημονίου.
Η «βαριά» ατζέντα
Σύμφωνα με πληροφορίες από πηγές του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών, σήμερα αναμένεται να πραγματοποιηθεί η πρώτη συνάντηση της Κοινής Ομάδας Σχεδιασμού (OPG) Τουρκίας-Αιγύπτου υπό την συμπροεδρία του Χακάν Φιντάν και του Αιγύπτιου Υπουργού Εξωτερικών.
Στη συνάντηση, η οποία θα πραγματοποιηθεί με τη συμμετοχή αξιωματούχων από αρμόδιους φορείς, θα συζητηθούν οι προετοιμασίες για τη Δεύτερη Σύνοδο του Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου (YDSK), η οποία αναμένεται να
Στις συνομιλίες του με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, ο Φιντάν αναμένεται να εξετάσει διεξοδικά όλες τις πτυχές των διμερών σχέσεων, ιδίως τις πολιτικές, οικονομικές, εμπορικές και στρατιωτικές, συμπεριλαμβανομένων των συμφωνιών που βρίσκονται σε εξέλιξη μεταξύ Τουρκίας και Αιγύπτου.
Κατά τις ίδιες πληροφορίες, θα βρεθεί στο επίκεντρο και η σημασία της πλήρους εφαρμογής κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα και η διασφάλιση διαρκούς σταθερότητας στη Συρία.
Υπενθυμίζεται ότι η τελευταία συνάντηση Φιντάν – Αμπντελάτι ήταν στις 13 Οκτωβρίου, συνοδεύοντας τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής για την Ειρήνη στο Σαρμ ελ Σεΐχ.
Ρεαλισμός και ισορροπία στις σχέσεις Αιγύπτου, Τουρκίας, Ελλάδας
Η επαναπροσέγγιση αυτή δεν περνά απαρατήρητη από τημ Ελλάδα, καθώς η Αθήνα διατηρεί στρατηγική συνεργασία με το Κάιρο, ειδικά μετά την οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου το 2020, συμφωνία που αποτέλεσε ορόσημο στην ενεργειακή και αμυντική συνεργασία των δύο χωρών και ενίσχυσε τη θέση τους στην Ανατολική Μεσόγειο, απέναντι στην τουρκική πολιτική αμφισβήτησης των θαλασσίων ζωνών.
«Η εξομάλυνση των σχέσεων Άγκυρας – Καΐρου δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η Αίγυπτος θα απομακρυνθεί από την Ελλάδα» σημειώνουν αρμόδιες πηγές στη «Ν».
«Στις διεθνείς σχέσεις και συμμαχίες δεν είναι όλα μαύρο ή άσπρο. Οι συμμαχίες, πολλώ δε μάλλον οι αντιπαλότητες δεν είναι αιώνιες. Κάθε κράτος κινείται με βάση τα συμφέροντά του, τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις της εποχής. Η Αίγυπτος, για παράδειγμα, διατηρεί τη στρατηγική της σχέση με την Ελλάδα, όμως παράλληλα επιδιώκει την αποκατάσταση των δεσμών με την Τουρκία», προσθέτουν οι ίδιες πηγές.
«Κατά συνέπεια για την Ελλάδα, η Αίγυπτος παραμένει ενεργός και αξιόπιστος εταίρος, προωθώντας τα κοινά συμφέροντα σε ενέργεια, ασφάλεια και περιφερειακή σταθερότητα, χωρίς να θεωρηθεί εμπόδιο η τουρκοαιγυπτιακή επαναπροσέγγιση».
Κοινή στάση κατά του Ισραήλ
Την ίδια στιγμή εκτός από την κοινή αντι-ισραηλινή στάση που ενώνει Τουρκία και Αίγυπτο κρίσιμος παράγοντας είναι η στάση των δύο κρατών απέναντι στη Λιβύη.
Αίγυπτος και Τουρκία στήριζαν αντίπαλα στρατόπεδα, με το Κάιρο να υποστηρίζει τον στρατηγό Χαφτάρ και την Άγκυρα την κυβέρνηση της Τρίπολης.
Σήμερα, όμως, η εικόνα έχει αλλάξει: η Τουρκία έχει πλέον συμφωνίες και με τις δύο πλευρές της Λιβύης και έχει αποκαταστήσει τις διπλωματικές σχέσεις με την Αίγυπτο.
Άγνωστο παραμένει εάν σήμερα Χακάν Φιντάν και Αμπντελάτι συζητήσουν τις εξελίξεις στη Λιβύη, εάν συζητηθεί η παράνομη κατά το Διεθνές Δίκαιο και Δικαίου τη Θάλασσας τουρκολιβυκή συμφωνία ή εάν η ο Αμπντελάτι θυμηθεί την ρηματική διακοίνωση της 8ης Σεπτεμβρίου 2025 που απέστειλε η Αίγυπτος στη Λιβύη απευθύνοντας την έντονη διαμαρτυρία και καταγγελία κατά των ισχυρισμών που περιλαμβάνονται στις ρηματικές διακοινώσεις της Λιβύης (27 Μαΐου και 20 Ιουνίου 2025) σχετικά με τα εξωτερικά όρια της λιβυκής υφαλοκρηπίδας, αλλά και με περιοχές έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στη Μεσόγειο.
Υπενθυμίζεται ότι στη ρηματική διακοίνωση της Αιγύπτου είχε γίνει αναφορά στη λιβυκή διαμαρτυρία κατά του διεθνούς διαγωνισμού της Ελλάδας για έρευνες νοτίως της Πελοποννήσου και της Κρήτης.
Παράλληλα, η Αίγυπτος απέρριπτε το μνημόνιο συνεργασίας που υπεγράφη στις 25 Ιουνίου 2025 μεταξύ της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου της Λιβύης και της Τουρκικής Εταιρείας Πετρελαίου, το οποίο προβλέπει γεωλογικές και γεωφυσικές μελέτες και σεισμικές έρευνες σε τέσσερις θαλάσσιες περιοχές.
Το δέλεαρ του τουρκικού μαχητικού KAAN
Τέλος, μια άλλη διάσταση που έχει αναδειχθεί πρόσφατα είναι η συνεργασία στην αμυντική βιομηχανία.
Όπως είχε γράψει η «Ν» έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην ιδέα συνεργασίας Τουρκίας – Αιγύπτου για την κοινή παραγωγή και χρήση του εγχώριου τουρκικού μαχητικού πέμπτης γενιάς KAAN, την οποία έθεσε ο Αιγύπτιος Πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ ελ-Σίσι κατά την επίσκεψή του στην Τουρκία τον Σεπτέμβριο του 2024.
Ειδικότερα, τον Αύγουστο του 2025 αιγυπτιακές πηγές ανέφεραν στην The Arab Weekly ότι, «με την υποχώρηση των ιρανικών σχεδίων και την κυριαρχία των ισραηλινών προγραμμάτων, η αξιοποίηση της τουρκικής τεχνογνωσίας σε μαχητικά stealth και προηγμένα drones είναι απαραίτητη. Πολλές μεγάλες δυνάμεις δεν παρέχουν ανοιχτή τεχνική πρόσβαση. Ακόμη και η Κίνα, έχει θετική διάθεση απέναντι στην Αίγυπτο, παραμένει επιφυλακτική στη μεταφορά συγκεκριμένων αεροσκαφών ή αμυντικών συστημάτων, όπως ακριβώς κάνει και η Τουρκία με τις ΗΠΑ».
Οι ίδιες πηγές σημείωναν ότι η εν λόγω συνεργασία Αιγύπτου – Τουρκίας έχει και πολιτικούς στόχους.
«Σκοπός της είναι να κλείσει το κεφάλαιο των προηγούμενων διαφωνιών, επιτρέποντας συντονισμένες προσπάθειες επίλυσης περιφερειακών ζητημάτων με τρόπους που εξυπηρετούν και τις δύο πλευρές. Η πρωτοβουλία αυτή σηματοδοτεί επίσης τη δυνατότητα σχηματισμού ενός ευρύτερου περιφερειακού αμυντικού σχεδίου, που ενδεχομένως θα περιλαμβάνει και άλλα αραβικά κράτη σε συλλογικές ρυθμίσεις ασφαλείας», ανέφεραν χαρακτηριστικά.
Στο πλαίσιο αυτό σημείωναν πως πριν το τέλος του 2025 αναμένεται ότι θα υπογραφεί μνημόνιο κατανόησης μεταξύ Καΐρου – Άγκυρας που θα επικυρώνει τη συμμετοχή της Αιγύπτου στο πρόγραμμα KAAN.
Πηγή: Ναυτεμπορική, Νικολέτα Πετανίδου • [email protected]
