Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η συνάντηση επικεντρώθηκε στην κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και στην ανάγκη ανοικοδόμησης των υποδομών στη Λωρίδα – τα δίκτυα αποχέτευσης και ηλεκτρικού ρεύματος, όπως επίσης και τους δρόμους». Η αντιπροσωπεία της Χαμάς συμφώνησε μάλιστα για τη σύσταση μιας προσωρινής επιτροπής που θα διαχειρίζεται τη Λωρίδα της Γάζας εκ μέρους της Παλαιστινιακής Αρχής.

«Οι αρμοδιότητες της επιτροπής θα περιλαμβάνουν την επίβλεψη των συνοριακών διελεύσεων και των δυνάμεων ασφαλείας στη Λωρίδα», δήλωσε ο εκπρόσωπος της Χαμάς, Μούσα Αμπού Μαρζούκ στο Al Jazeera, προσθέτοντας ότι θα ηγείται ένας υπουργός της Παλαιστινιακής Αρχής. Σύμφωνα με δημοσιεύματα των αραβικών μέσων ενημέρωσης, ένας από τους προτεινόμενους υποψηφίους για την ηγεσία της επιτροπής είναι ο υπουργός Υγείας της Παλαιστινιακής Αρχής, Ματζέντ Αμπού Ραμαντάν. Ωστόσο, υπήρξαν αναφορές ότι το Ισραήλ απέρριψε την υποψηφιότητά του.

Ο ρόλος της Τουρκίας

Η Αγκυρα προσπαθεί με κάθε τρόπο να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στις μεταπολεμικές εξελίξεις στη Γάζα, έχοντας εξασφαλίσει άλλωστε και τη στήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο πρόεδρος Τραμπ έχει εμπλέξει στενά την Τουρκία ως «εγγυήτρια δύναμη» στο ειρηνευτικό σχέδιο για τη Γάζα. Ο αμερικανός αντιπρόεδρος Τζ. Ντ. Βανς επανέλαβε επίσης αυτή τη στάση κατά την επίσκεψή του στο Ισραήλ, τονίζοντας ότι «η Τουρκία έχει διαδραματίσει πολύ εποικοδομητικό ρόλο μέχρι στιγμής και ότι αυτό θα συνεχίσει να ισχύει και στο μέλλον».

Ωστόσο, παρόλο που ο Τραμπ συμπαθεί πολύ τον Ερντογάν, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο έχει καταστήσει πολύ σαφές ότι «το Ισραήλ πρέπει να εγκρίνει ποιος θα είναι μέρος του διεθνούς αποσπάσματος» και ούτε η Τουρκία ούτε το Κατάρ θα είναι εκεί, καθώς είναι  χρηματοδότες της Χαμάς.

Ο Χάκι Τας, πολιτικός επιστήμονας στο Ινστιτούτο Λάιμπνιτζ και ειδικός στην πολιτική του Ερντογάν για τη Μέση Ανατολή, αποδίδει μάλιστα την όποια αμερικανική στήριξη, στην στρατηγική θέση της Άγκυρας. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ στοχεύει στην εφαρμογή του σχεδίου για τις ΗΠΑ με το χαμηλότερο δυνατό στρατιωτικό και οικονομικό κόστος.

Τούρκοι στρατιώτες στη Γάζα;

Το Ισραήλ ωστόσο, έχει εντελώς διαφορετική άποψη. Οι τουρκο-ισραηλινές σχέσεις έχουν φτάσει το ένα χαμηλότερο σημείο μετά το άλλο τα τελευταία δύο χρόνια. Το Ισραήλ επικρίνει τον Ερντογάν λόγω των στενών δεσμών του με τη Χαμάς και της σκληρής κριτικής του προς το Τελ Αβίβ. Σύμφωνα με τουρκικά μέσα ενημέρωσης, η Αγκυρα παρέχει καταφύγιο σε μέλη και οικογένειες στελεχών της Χαμάς .Πολλοί από αυτούς έχουν τουρκική υπηκοότητα και η ισλαμική πολιτοφυλακή λέγεται ότι διατηρεί γραφεία στον Βόσπορο.

Η Τουρκία έχει επανειλημμένα απειλήσει το Ισραήλ και θεωρητικά βρίσκεται ήδη στα βόρεια σύνορα του εβραϊκού κράτους, καθώς η Συρία έχει πέσει στα χέρια των τζιχαντιστών του αλ Σαράα που συνδέεται στενά με την Άγκυρα και την Μουσουλμανική Αδελφότητα.

Ο φιλο-ισραηλινός Μαροκινός αναλυτής Αμίν Αγιούμπ υποστηρίζει μάλιστα ότι το  Ισραήλ θεωρεί την Τουρκία πολύ πιο επικίνδυνη από το Ιράν. «Η Τουρκία χρησιμοποιεί την πολιτική και στρατιωτική της επιρροή για να διαδώσει ιδεολογίες που συνδέονται με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα σε όλο τον αραβικό κόσμο, κάτι που θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει περαιτέρω την περιοχή και να δημιουργήσει πιο εχθρικό περιβάλλον για το Ισραήλ», τονίζει ο Αγιούμπ.

Οι ελιγμοί του Ερντογάν

Σύμφωνα με τον Χακί Τας, το ειρηνευτικό σχέδιο για τη Γάζα ανοίγει νέο πολιτικό περιθώριο ελιγμών για τον Ερντογάν έναντι της αποδυναμωμένης Χαμάς και του ολοένα και πιο απομονωμένου Ισραήλ. Η άνοδος από έναν πρόσφατα αποκλεισμένο παράγοντα σε ένα σημαντικό μεσολαβητικό κράτος δίνει επίσης στον Ερντογάν κύρος και απευθύνεται στις παλαιστινιακές ευαισθησίες της κομματικής του βάσης.

Ο ειδικός σε θέματα ασφαλείας Μπουράκ Γιλντιρίμ τονίζει μάλιστα ότι ο Ερντογάν θέλει να στείλει Τούρκους στρατιώτες στη Γάζα «για να ξεκινήσει μια μεγάλη πολιτική εκστρατεία και να ενισχύσει την αφήγηση για την αποτελεσματικότητα της κυβέρνησης στην εξωτερική πολιτική.

Ωστόσο, ο Χακί Τας εκφράζει αμφιβολίες για το κατά πόσον η Τουρκία μπορεί να διατηρήσει τον ρόλο της μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. «Τα πιθανά σημεία τριβής είναι πάρα πολλά: η αμφισβητήσιμη αξιοπιστία του Ισραήλ όσον αφορά τα παλαιστινιακά εδάφη, οι πιθανές διαφωνίες με την Αίγυπτο, η αρνητική στάση ισχυρών κύκλων του αμερικανικού Κογκρέσου απέναντι στον Ερντογάν και οι πιθανές διαιρέσεις εντός της Χαμάς, θα μπορούσαν να περιορίσουν την επιρροή της Τουρκίας», λέει ο Τούρκος ειδικός . Ως εκ τούτου, ο Τας αναμένει ότι  «η Άγκυρα θα επικεντρωθεί κυρίως σε ανθρωπιστικά και υλικοτεχνικά ζητήματα. Τα πολιτικά και στρατιωτικά ζητήματα θέτουν πολύ υψηλό κίνδυνο για την Τουρκία».

Μαζί με τους Αραβες

Η Τουρκία προσπαθεί να ξεπεράσει τους «σκοπέλους» του Ισραήλ, συντονιζόμενη με διάφορες αραβικές και μουσουλμανικές χώρες, όπως έδειξε και η πρόσφατη συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη των υπουργών Εξωτερικών της Ιορδανίας, της Σαουδική Αραβίας, της Ινδονησίας, του Πακιστάν, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και του Κατάρ, με οικοδεσπότη τον Χακάν Φιντάν .

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα Axios, οι Ηνωμένες Πολιτείες ετοιμάζονται να καταθέσουν ψήφισμα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ που θα ζητά την εγκατάσταση διεθνούς δύναμης στη Γάζα, για τουλάχιστον δύο χρόνια».

 Διεθνής Δύναμη Σταθεροποίησης

Η Ουάσιγκτον σχεδιάζει να δημιουργήσει την λεγόμενη Διεθνή Δύναμη Σταθεροποίησης (ISF) για την προστασία των συνόρων της Λωρίδας της Γάζας με το Ισραήλ και την Αίγυπτο, τη διασφάλιση της ασφάλειας των αμάχων και των ανθρωπιστικών ζωνών και την εκπαίδευση νέων Παλαιστινίων αστυνομικών με τους οποίους θα συνεργάζεται.

Μέχρι σήμερα, επτά χώρες έχουν εκφράσει προφορικά την προθυμία τους να συμμετάσχουν σε αυτήν την «ειρηνευτική δύναμη»: η Ινδονησία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Ιταλία, η Μαλαισία, το Αζερμπαϊτζάν, το Μαρόκο και η Τουρκία.

Το κύριο χαρακτηριστικό της συνάντησης στην Κωνσταντινούπολη ήταν η δημιουργία της δύναμης σταθεροποίησης για να διασφαλιστεί η τήρηση της εκεχειρίας.

Το πραγματικό πρόβλημα είναι όμως πώς θα γίνει ο αφοπλισμός της Χαμάς. Σε κάθε προηγούμενη περίπτωση, ο αφοπλισμό των ενόπλων πολιτοφυλακών, από το Αφγανιστάν μέχρι το Ιράκ, δεν ήταν ποτέ εύκολη υπόθεση.

Εξομάλυνση των σχέσεων Τουρκίας – Ισραήλ;

Η Τουρκία θα πρέπει κάποια στιγμή επίσης να εξομαλύνει τις σχέσεις της με το Ισραήλ μόλις το Τελ Αβίβ. Τα τελευταία 20 χρόνια, έχουμε γίνει μάρτυρες μιας σχέσης με διακυμάνσεις μεταξύ των δύο χωρών, παρόλο που οι οικονομικοί δεσμοί δεν έχουν ποτέ διακοπεί. Το πρόβλημα για την Τουρκία επισήμως, είναι η προσέγγιση της κυβέρνησης Νετανιάχου στο παλαιστινιακό ζήτημα, η οποία έχει οδηγήσει σε αρκετές ρήξεις. Όταν επιλυθεί αυτή η κρίση, οι διμερείς σχέσεις μπορούν να ομαλοποιηθούν, με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ.

Πηγή: Ναυτεμπορική, Μιχάλης Ψύλος • [email protected]