Φόβοι για εμφύλιο στη Γάζα: Η Χαμάς επέστρεψε, και εξοντώνει τους αντιπάλους της

Η εκεχειρία που επιτεύχθηκε με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ πάγωσε τον πόλεμο μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ. Στη θέση του, αναφέρει η Wall Street Journal, βρίσκεται σε εξέλιξη μια ανελέητη πάλη για την εξουσία μεταξύ της Χαμάς και άλλων ένοπλων παλαιστινιακών ομάδων στη Λωρίδα της Γάζας.

Ενόσω τα ισραηλινά στρατεύματα αποχωρούσαν την περασμένη εβδομάδα για να διευκολύνουν τη συμφωνία που απελευθέρωσε τους ζωντανούς ομήρους που εξακολουθούσαν να κρατούνται στη Γάζα, η Χαμάς προωθούνταν πίσω τους με τις δυνάμεις ασφαλείας της – ένα δημόσιο μήνυμα εξουσίας που αποσκοπούσε στο να καταστήσει σαφές ότι η οργάνωση παραμένει η κυβερνώσα δύναμη του θύλακα.

Αυτές οι δυνάμεις άρχισαν αμέσως να καταπολεμούν αντίπαλες πολιτοφυλακές που ελέγχονται από εξέχουσες παλαιστινιακές οικογένειες, εμπλεκόμενες σε ανταλλαγές πυροβολισμών και πραγματοποιώντας δημόσιες εκτελέσεις που έχουν σκορπίσει τον φόβο και έχουν προκαλέσει ανησυχίες ότι ένα σπιράλ εσωτερικών βιαιοτήτων θα μπορούσε να φέρει νέα οδύνη σε έναν πληθυσμό που υποφέρει εδώ και καιρό.

Οι συγκρούσεις γύρω από ένα νοσοκομείο στην πόλη της Γάζας την Κυριακή άφησαν δεκάδες νεκρούς, σύμφωνα με τη μονάδα της Χαμάς που διεξήγαγε την επιδρομή και μέλη της οικογένειας που πολεμούσε. Επαληθευμένο βίντεο που εμφανίστηκε τη Δευτέρα δείχνει μαχητές της Χαμάς να σέρνουν αρκετούς άνδρες από την οικογένεια σε μια δημόσια πλατεία μέρα μεσημέρι, αναγκάζοντάς τους να γονατίσουν και εκτελώντας τους μπροστά σε ένα πλήθος.

Η βία υποδεικνύει τις προκλήσεις που είναι μπροστά μας, καθώς οι συνομιλίες για το ειρηνευτικό σχέδιο του προέδρου Τραμπ προχωρούν πέρα ​​από τη συμφωνία για τους ομήρους στο πιο περίπλοκο έργο του αφοπλισμού της Χαμάς και της αντικατάστασής της με νέες διοικητικές και ασφαλιστικές λειτουργίες. Η διεκδίκηση εξουσίας από την ομάδα που έχει χαρακτηριστεί ως τρομοκρατική από τις ΗΠΑ, εάν συνεχιστεί, θα είναι αντίθετη με τις απαιτήσεις του σχεδίου Τραμπ.

Το Ισραήλ, το οποίο έχει παράσχει όπλα σε ορισμένες ομάδες κατά της Χαμάς, παρακολουθεί στενά τις μάχες για να δει πώς θα εξελιχθούν, δήλωσε Ισραηλινός αξιωματούχος.

Η Χαμάς αντεπιτίθεται

«Η Χαμάς επαναφέρει τον έλεγχο», επισήμανε ο Χασάν Αμπού Χανίχ, ανεξάρτητος αναλυτής με έδρα το Αμμάν που ειδικεύεται σε ισλαμιστικές ομάδες. «Η Χαμάς θα είναι ακόμη πιο επιθετική τώρα για να αποδείξει στον έξω κόσμο ότι κανείς δεν μπορεί να τους απομακρύνει, ότι καμία δύναμη δεν μπορεί να τους αμφισβητήσει».

Ο Ντόναλντ Τραμπ ρωτήθηκε τη Δευτέρα για την ανάπτυξη δυνάμεων ασφαλείας της Χαμάς και τη συνεχιζόμενη καταστολή, ενώ ταξίδευε με το Air Force One για να προωθήσει το ειρηνευτικό του σχέδιο στο Ισραήλ και την Αίγυπτο. Είπε ότι η ομάδα είχε ζητήσει, όπως ήταν εύλογο, να της επιτραπεί να ασφαλίσει τον κατεστραμμένο θύλακα. «Το έχουν δηλώσει ανοιχτά και τους δώσαμε την έγκρισή μας για ένα χρονικό διάστημα», είπε.

Την Τρίτη ο Τραμπ διεμήνυσε στους δημοσιογράφους: «Θα αφοπλιστούν… και αν δεν αφοπλιστούν, θα τους αφοπλίσουμε εμείς».

Η εξουσία της Χαμάς είχε διαβρωθεί σοβαρά από την καταστροφή που προκλήθηκε στη Γάζα μετά την επίθεση της ομάδας στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023. Οι Παλαιστίνιοι, που απεγνωσμένα επιθυμούν τον τερματισμό του πολέμου, εκφράζουν όλο και πιο ανοιχτά τον θυμό τους με την ομάδα, η οποία πολλοί πιστεύουν ότι παρέτεινε άσκοπα τις μάχες για να προστατεύσει τα δικά της συμφέροντα και να αποφύγει την παράδοση.

Το ισραηλινό ψαλίδισμα της βοήθειας στη Γάζα και ο εκτεταμένος στρατιωτικός έλεγχος του θύλακα είχαν διακόψει μια βασική πηγή εσόδων και είχαν διαλύσει τη συνοχή της ομάδας, μετατρέποντάς την σε ένα σύνολο μεμονωμένων πυρήνων που είχαν πρόβλημα να πληρώσουν τους ίδιους τους μαχητές.

Επιφανείς οικογένειες και άλλες ένοπλες ομάδες εκμεταλλεύτηκαν το γεγονός, αμφισβητώντας δημόσια τη Χαμάς και κινούμενες για να αποκτήσουν τον έλεγχο στις περιοχές τους. Ορισμένες από αυτές τις ομάδες, όπως η Αμπού Σαμπάμπ στην περιοχή Ράφα της νότιας Λωρίδας της Γάζας, εξοπλίστηκαν από το Ισραήλ σε μια προσπάθεια να αποδυναμώσουν περαιτέρω την επιρροή της Χαμάς.

Τώρα η Χαμάς αντεπιτίθεται. Η ένοπλη ομάδα εκμεταλλεύεται την αναστολή των εχθροπραξιών με τις IDF για να εστιάσει στην αποκατάσταση της κυριαρχίας της στον θύλακα.

Ο Χαλέντ Καντούμι, απεσταλμένος της Χαμάς στην Τεχεράνη, δήλωσε ότι η ομάδα έχει ενισχύσει τις δυνάμεις της υπό το Υπουργείο Εσωτερικών της Γάζας και τις αναπτύσσει για να αποκαταστήσει την τάξη, να καταπολεμήσει τους εγκληματίες και τους λεηλάτες και να τιμωρήσει άτομα που πιστεύει ότι έχουν συνεργαστεί με το Ισραήλ.

«Η Χαμάς συνειδητοποιεί τις πατριωτικές και εθνικές ευθύνες μετά τον πόλεμο για να διαδώσει το αίσθημα ειρήνης και σταθερότητας», δήλωσε ο Καντούμι.

Ετοιμασίες για «αστυνόμευση»

Η Χαμάς σχεδιάζει εδώ και καιρό την ευκαιρία να παγιώσει και πάλι την εξουσία της. Ο Χουσάμ Μπαντράν, μέλος του πολιτικού γραφείου της Χαμάς, δήλωσε πέρυσι στην Journal ότι η οργάνωση είχε αρχίσει να εργάζεται για τη δημιουργία μιας νέας αστυνομικής δύναμης για την καταστολή αυτού που χαρακτήριζε «λεηλασίες και τιμολογιακές αυξήσεις».

Πιο πρόσφατα, σε διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ, η Χαμάς υποστήριξε ότι ήταν πρόθυμη να εγκαταλείψει αυτό που αποκαλούσε επιθετικά όπλα, όπως τα πυραυλικά συστήματα, αλλά θα έπρεπε να της επιτραπεί να διατηρήσει «αμυντικά όπλα» όπως τα εφεδρικά τυφέκια, σύμφωνα με Άραβες μεσολαβητές. Μία από τις ανησυχίες της Χαμάς ήταν η ανάγκη να αποκρούσει αντίπαλες ένοπλες ομάδες.

Κάποιοι Παλαιστίνιοι ανησυχούν ότι η Χαμάς θα το παρακάνει, και ότι η Γάζα θα μπορούσε να αντιμετωπίσει την ίδια μοίρα με άλλα μέρη όπου οι προσπάθειες εξωτερικών δυνάμεων να επιβάλουν νέες πολιτικές διευθετήσεις οδήγησαν σε εξεγέρσεις ή χειρότερα.

Ο Μοχαμάντ Χαντιέχ, Παλαιστίνιος δικηγόρος και μεσολαβητής που εργάζεται για την επίλυση ενδοπαλαιστινιακών συγκρούσεων, δήλωσε ότι υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία για την αναταραχή. «Φοβούνται τον εμφύλιο πόλεμο», είπε ο Χαντιέχ αναφερόμενος στους κατοίκους της Γάζας. «Αυτό είναι πολύ επικίνδυνο. Έχει ήδη ξεκινήσει».

Η Γάζα δεν έχει πάντως τις βαθιές εθνοτικές και θρησκευτικές διαιρέσεις που χαρακτηρίζουν μεγάλο μέρος της Μέσης Ανατολής.

Καμία εναλλακτική

Οι αναλυτές, ακόμη και ο στρατός του Ισραήλ, υποστηρίζουν εδώ και καιρό ότι η Παλαιστινιακή Αρχή πρέπει να επιστρέψει στη Γάζα ως η μόνη βιώσιμη εναλλακτική λύση στη Χαμάς. Αλλά ο Μπενιαμίν Νετανιάχου αρνείται, αποκαλώντας την διεφθαρμένη και ανίκανη, και ούτε συζητά την πιθανότητα ενός παλαιστινιακού κράτους, στο οποίο αντιτίθεται.

Ο Εφραίμ Σνεχ, ένας απόστρατος Ισραηλινός ταξίαρχος, δήλωσε ότι η δυναμική συμπεριφορά της Χαμάς δείχνει τις συνέπειες αυτού του κενού. «Ο στρατηγικός ρόλος της Χαμάς είναι να αναλάβει τον έλεγχο της παλαιστινιακής κοινωνίας και της εκπροσώπησή της», παρατήρησε. «Ο Νετανιάχου δεν θέλει την εναλλακτική, η οποία είναι η Παλαιστινιακή Αρχή».

Οι κάτοικοι της Γάζας δηλώνουν ότι η παρουσία της Χαμάς στους δρόμους είναι αισθητή κατά τη διάρκεια αυτής της εκεχειρίας. Οι αστυνομικοί της αποτρέπουν εγκλήματα όπως οι ληστείες και η βία, διατηρώντας παράλληλα τη ροή της κυκλοφορίας. Ακόμα και για την πλειονότητα που αντιτίθεται στη Χαμάς, αυτή είναι μια ευπρόσδεκτη εναλλακτική λύση στην ανομία.

Πολλοί κάτοικοι της Γάζας κατηγορούν το Ισραήλ για την καταστροφή του κοινωνικού ιστού και της πολιτικής τάξης που στήριζαν τη σταθερότητα στον θύλακα πριν από τον πόλεμο, συμπεριλαμβανομένης της δολοφονίας πολλών αστυνομικών της Χαμάς. Πιστεύουν επίσης ότι ορισμένες από τις οικογένειες λεηλατούσαν και συγκέντρωναν τα λιγοστά τρόφιμα που υπάρχουν για να κερδίσουν από τις πωλήσεις.

«Το κύριο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε και από το οποίο υποφέρουμε είναι το εξής: Πολλοί άνθρωποι ανυπομονούν να απαλλαγούν από την κυριαρχία της Χαμάς, αλλά είναι ευρέως διασκορπισμένοι σε όλη τη Λωρίδα της Γάζας», δήλωσε η 64χρονη Φάλαχ Μάσρι, η οποία ζει σε μια σκηνή στο Ντέιρ αλ-Μπαλάχ. «Είναι ασαφές αν αυτό θα συνεχιστεί ή θα είναι προσωρινό μέχρι να αποκατασταθεί η τάξη».