Στην Έκθεση Δημοσιονομικού Κινδύνου, αναφέρθηκε ο Υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός κατά την παρουσίαση του κρατικού προϋπολογισμού στην Επιτροπή Οικονομικών, στην οποία επισημαίνονται μια σειρά από παράγοντες που ενδέχεται να επηρεάσουν αρνητικά τη δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας.
Σύμφωνα με την έκθεση, ένας από τους κύριους κινδύνους αφορά την πιθανή ενεργοποίηση υποχρεώσεων που απορρέουν από κρατικές εγγυήσεις, περιλαμβανομένων συνταξιοδοτικών ταμείων που δεν θεωρούνται βιώσιμα, αλλά και αποφάσεων που εκκρεμούν ενώπιον της δικαιοσύνης.
Αναφέρθηκε επίσης σε ανησυχίες για τις οικονομικές επιπτώσεις κρατικών οργανισμών και αρχών τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και στον κίνδυνο επιβολής προστίμων από την Ευρωπαϊκή Ένωση λόγω μη συμμόρφωσης με το κοινοτικό κεκτημένο. Ειδική μνεία έκανε στην εκκρεμούσα υπόθεση για την επεξεργασία λυμάτων, που ενδέχεται να επιφέρει σημαντικές επιβαρύνσεις.
Έντονη ανησυχία προκαλεί και η συνεχιζόμενη ανάγκη χρηματοδότησης των ελλειμμάτων του ΟΚΥπΥ, για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο από αυτό που προβλέπει η νομοθεσία και η σχετική παράταση. Σημείωσε ότι το ετήσιο κόστος για μισθούς στον ΟΚΥπΥ ανέρχεται στα 300 εκατ. ευρώ, γεγονός που επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό.
Ως σημαντικού δημοσιονομικού κινδύνους κατέγραψε και τον τερματισμός των εργασιών για το τερματικό φυσικού αερίου στο Βασιλικό, και τις επιφυλάξεις διατυπώνονται και για την ηλεκτρική διασύνδεση GSI.
Η έκθεση, όπως είπε, καταγράφει επίσης απρόβλεπτες δαπάνες που μπορεί να προκύψουν από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, όπως πυρκαγιές, λειψυδρία και αυξημένες γεωργικές αποζημιώσεις.
Τέλος, η έκθεση κάνει αναφορά στις γεωπολιτικές και οικονομικές εξελίξεις σε μεγάλες οικονομίες της ΕΕ, οι οποίες αντιμετωπίζουν δυσχέρειες, επηρεάζοντας τη συνολική πορεία της ευρωζώνης και κατ’ επέκταση και την κυπριακή οικονομία. Μεταξύ άλλων, αναφέρεται και το ζήτημα των δασμών στις εμπορικές σχέσεις/
«Προϋπολογισμός ανάπτυξης και σταθερότητας»
Παρουσιάζοντας τον προϋπολογισμό ο κ. Κεραυνός έκανε λόγο για προϋπολογισμό ανάπτυξης, σταθερότητας και κοινωνικής συνοχής, που διασφαλίζει τη δημοσιονομική πειθαρχία και επενδύει στο μέλλον «με ευθύνη απέναντι στις επόμενες γενιές»,.
Ο κρατικός προϋπολογισμός για το 2026 προβλέπει συνολικά έσοδα €10,7 δισ. και δαπάνες €13,7 δισ., αυξημένες σε σχέση με τα €10,2 δισ. του 2025. Οι αναπτυξιακές δαπάνες αυξάνονται κατά 4,7%, ενώ οι κοινωνικές δαπάνες κατά 6,7%.
«Είναι ένας προϋπολογισμός ισορροπημένος, με στόχο τη σταθερότητα και την ανάπτυξη. Ένας προϋπολογισμός που παραμένει πλεονασματικός, με πλεόνασμα 3,4% το 2025 και 3,1% το 2026», ανέφερε ο Υπουργός, επισημαίνοντας ότι τα πλεονάσματα είναι «απαραίτητα για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους και την αντιμετώπιση δημοσιονομικών και γεωπολιτικών κινδύνων».
Ο ρυθμός ανάπτυξης για το 2025 προβλέπεται στο 3,2%, σημαντικά υψηλότερος από το 0,9% της Ευρωζώνης, ενώ για το 2026 αναμένεται ανάπτυξη 3,1%. Ο πληθωρισμός αναμένεται να διαμορφωθεί γύρω στο 2,1% και η ανεργία να μειωθεί στο 4,6% έως το 2027 και στο 4,5% το 2028, ποσοστό που, όπως είπε, «ισοδυναμεί με πλήρη απασχόληση».
Το δημόσιο χρέος εκτιμάται ότι θα μειωθεί από 81,1% του ΑΕΠ το 2022 στο 57,3% το 2025 και 52,7% το 2026, εξέλιξη που, σύμφωνα με τον κ. Κεραυνό, «απελευθερώνει πόρους για την ανάπτυξη και την άμυνα».
Ο Υπουργός αναφέρθηκε σε μεγάλα αναπτυξιακά έργα που συνεχίζονται, όπως οδικά έργα, το νέο Κυπριακό Μουσείο, το Δικαστικό Μέγαρο Λευκωσίας, καθώς και δράσεις ψηφιακής μετάβασης και πράσινης ανάπτυξης.
Τόνισε ότι δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στις κοινωνικές παροχές, οι οποίες αυξάνονται κατά 6,7%.
Παράλληλα, επεσήμανε τη σταθερή εικόνα του τραπεζικού τομέα, με δείκτη κεφαλαιοποίησης στο 30% και μη εξυπηρετούμενα δάνεια στο 5,6%, στοιχεία που, όπως είπε, ενισχύουν την ανθεκτικότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
