Έπειτα από δύο χρόνια πολέμου, Ισραήλ και Χαμάς κατέληξαν τελικά σε συμφωνία για κατάπαυση του πυρός και ανταλλαγή ομήρων με βάση το σχέδιο των 20 σημείων του Ντόναλντ Τραμπ, όπως ανακοίνωσε ο ίδιος ο αμερικανός πρόεδρος σε συνέντευξή του στο Fox News.
Ο Τραμπ δήλωσε ότι η πρώτη φάση του σχεδίου θα οδηγήσει στην απελευθέρωση όλων των ομήρων, ζωντανών και νεκρών, «πολύ σύντομα» και στην αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη λεγόμενη κίτρινη γραμμή στη Γάζα.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου με τη σειρά του χαιρέτισε τις εξελίξεις λέγοντας πως είναι μια «μεγάλη μέρα για το Ισραήλ».
Μετά το άκουσμα των νέων, Παλαιστίνιοι βγήκαν στους δρόμους για να πανηγυρίσουν ενώ κόσμος συγκεντρώνεται και στην πλατεία Ομήρων στο Ισραήλ. Ωστόσο, παρά την επίτευξη συμφωνίας οι κίνδυνοι σε ορισμένα σημεία της συμφωνίας φαίνεται να ελλοχεύουν.
Αρχικά, ο μεγαλύτερος κίνδυνος που κάνει τη συμφωνία εύθραυστη αποτελεί η απαίτηση του Ισραήλ για πλήρη αφοπλισμό της Χαμάς, κάτι που η οργάνωση μέχρι τώρα αρνιόταν να συζητήσει.
Δεύτερον, η Χαμάς θέλει ένα σαφές χρονοδιάγραμμα για την αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα και εγγυήσεις, σύμφωνα με δύο πηγές που γνωρίζουν τις συνομιλίες. Το Ισραήλ έχει περιορίσει τη στρατιωτική του εκστρατεία στη Γάζα κατόπιν εντολής του Τραμπ, αλλά δεν έχει σταματήσει εντελώς τις επιθέσεις. Ήδη νωρίς την Πέμπτη ο ισραηλινός στρατός προειδοποίησε τους κατοίκους στη Γάζα ότι ορισμένες περιοχές εξακολουθούν να αποτελούν επικίνδυνες ζώνες μάχης, προσθέτοντας ότι οι δυνάμεις του συνεχίζουν να περικυκλώνουν την πόλη.
Επιπλέον, η Χαμάς έχει δηλώσει ότι θα παραχωρήσει τη διακυβέρνηση της Γάζας μόνο σε μια παλαιστινιακή τεχνοκρατική κυβέρνηση υπό την επίβλεψη της Παλαιστινιακής Αρχής και την υποστήριξη αραβικών και μουσουλμανικών χωρών. Απορρίπτει οποιονδήποτε ρόλο ξένης διακυβέρνησης της Γάζας.
Και τέλος, σύμφωνα με μια παλαιστινιακή πηγή που βρίσκεται κοντά στις συνομιλίες, μεταξύ των Παλαιστινίων κρατουμένων που η Χαμάς αναμένεται να ζητήσει την απελευθέρωσή τους είναι και ο Μαρουάν αλ-Μπαργκούτι, ηγέτης του κινήματος Φατάχ, και ο Άχμεντ Σααντάτ, επικεφαλής του Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Και οι δύο εκτίουν πολλαπλές ποινές ισόβιας κάθειρξης για συμμετοχή σε επιθέσεις που σκότωσαν Ισραηλινούς. Σε προηγούμενες εκεχειρίες το Ισραήλ είχε ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να τους απελευθερώσει.
Τι δεν γνωρίζουμε για τη συμφωνία
Οι κίνδυνοι εξακολουθούν να υπάρχουν αφού υπάρχουν κρίσιμες λεπτομέρειες που δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί και περιλαμβάνουν το χρονοδιάγραμμα, μια μεταπολεμική διοίκηση για τη Λωρίδα της Γάζας και την τύχη της Χαμάς.
Επίσης, δεν υπάρχει σαφής ένδειξη ποιος θα κυβερνήσει τη Γάζα όταν τελειώσει ο πόλεμος. Ο Νετανιάχου, ο Τραμπ και οι δυτικές και αραβικές χώρες έχουν αποκλείσει έναν ρόλο για τη Χαμάς, η οποία κυβερνά τη Γάζα από τότε που εκδίωξε τους Παλαιστίνιους αντιπάλους της το 2007. Το αρχικό σχέδιο 20 σημείων του Τραμπ προβλέπει έναν ρόλο για την Παλαιστινιακή Αρχή, αλλά μόνο αφού αυτή έχει υποστεί σημαντικές μεταρρυθμίσεις.
Τι θα συμβεί από εδώ και πέρα
Σε λίγες ώρες, η ισραηλινή κυβέρνηση θα συνέλθει και θα ψηφίσει για τη συμφωνία. Πηγή της Χαμάς δήλωσε ότι οι ζωντανοί όμηροι θα παραδοθούν εντός 72 ωρών από την έγκριση της συμφωνίας από την ισραηλινή κυβέρνηση. Το Ισραήλ δήλωσε ότι η απελευθέρωση των ομήρων αναμένεται να ξεκινήσει το Σάββατο. Από τους 48 εναπομείναντες ομήρους, οι 20 μόνο πιστεύεται ότι είναι ακόμη ζωντανοί.
Ανώτερος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου δήλωσε ότι μόλις το Ισραήλ εγκρίνει τη συμφωνία, πρέπει να αποσυρθεί από τη συμφωνημένη γραμμή σε λιγότερο από 24 ώρες, μετά θα ξεκινήσει το χρονοδιάγραμμα των 72 ωρών. Ο Λευκός Οίκος αναμένει ότι οι όμηροι θα αρχίσουν να απελευθερώνονται τη Δευτέρα.
Μάλιστα, όπως δήλωσε ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ είναι πιθανό να ταξιδέψει στην Αίγυπτο μέσα στο Σαββατοκύριακο μετά από κάλεσμα του Νετανιάχου προκειμένου να απευθυνθεί στο κοινοβούλιο του Ισραήλ.
Ποια είναι η πρόταση 20 σημείων του Τραμπ για τη Γάζα;
Ακολουθούν μερικά από τα κύρια σημεία του σχεδίου Τραμπ:
-Εάν και οι δύο πλευρές συμφωνήσουν με την πρόταση, οι ισραηλινές δυνάμεις θα αποσυρθούν εν μέρει για να προετοιμαστούν για την απελευθέρωση ομήρων. Όλες οι στρατιωτικές επιχειρήσεις θα ανασταλούν και οι γραμμές μάχης θα παγώσουν μέχρι να πληρωθούν οι προϋποθέσεις για την «πλήρη σταδιακή αποχώρηση» των ισραηλινών δυνάμεων.
-Όλοι οι όμηροι, ζωντανοί και νεκροί, θα επιστραφούν εντός 72 ωρών από την κατάπαυση του πυρός. Μόλις απελευθερωθούν όλοι οι όμηροι, το Ισραήλ θα απελευθερώσει 250 Παλαιστίνιους κρατούμενους που εκτίουν ποινές ισόβιας κάθειρξης, καθώς και 1.700 κατοίκους της Γάζας που συνελήφθησαν μετά την έναρξη της σύγκρουσης.
-Στα μέλη της Χαμάς «που θα δεσμευτούν για ειρηνική συνύπαρξη» και θα παραδώσουν τα όπλα θα δοθεί αμνηστία. Τα μέλη της Χαμάς που επιθυμούν να εγκαταλείψουν τη Γάζα θα έχουν ασφαλή διέλευση προς τις χώρες υποδοχής.
– Πλήρης βοήθεια θα σταλεί αμέσως στη Λωρίδα της Γάζας, με ποσότητες που θα συνάδουν με τα επίπεδα που ορίζονται στη συμφωνία της 19ης Ιανουαρίου 2025. Οι παραδόσεις βοήθειας θα πραγματοποιηθούν χωρίς παρέμβαση από το Ισραήλ ή τη Χαμάς μέσω των Ηνωμένων Εθνών και των σχετικών οργανισμών.
-Το σχέδιο προβλέπει ένα «Συμβούλιο Ειρήνης» διεθνών επιτηρητών με επικεφαλής τον Τραμπ και πιθανώς να περιλαμβάνει τον πρώην Βρετανό πρωθυπουργό Τόνι Μπλερ σε απροσδιόριστο ρόλο.
-Το Ισραήλ δεν θα καταλάβει ούτε θα προσαρτήσει τη Γάζα. Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις θα παραδώσουν σταδιακά το έδαφος της Γάζας που κατέχουν στη Διεθνή Δύναμη Σταθεροποίησης.
