Μια συναρπαστική διαμάχη εξελίσσεται στην αγορά κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ, η οποία αποτελεί ένδειξη μιας ευρύτερης τάσης — της εξάπλωσης της επιρροής της «γεωοικονομίας», σύμφωνα με δημοσίευμα των FT.
Πολλοί επενδυτές και αναλυτές ήταν ικανοποιημένοι με την ιδέα ότι η καμπύλη αποδόσεων των κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ θα γινόταν πιο απότομη — δηλαδή, οι αποδόσεις των ομολόγων μεγαλύτερης διάρκειας θα αυξάνονταν ταχύτερα από αυτές των ομολόγων μικρότερης διάρκειας, ώστε να ληφθεί υπόψη ο μεγαλύτερος κίνδυνος που ενέχει η διατήρηση ομολόγων για μεγαλύτερο
Εξάλλου, το χρέος και τα ελλείμματα των ΗΠΑ ήταν υψηλά, χωρίς άμεσες προοπτικές αντιστροφής αυτής της κατάστασης. Ο πληθωρισμός παρέμενε πάνω από τον στόχο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ και ήταν πιθανό να αυξηθεί περαιτέρω. Επίσης, υπήρχαν ενδείξεις ότι οι ξένοι επενδυτές επεδίωκαν να μειώσουν σταδιακά τις ιστορικά «υπερβολικές» τοποθετήσεις τους σε ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου.
Η αμφισβήτηση και η γεωοικονομία
Ωστόσο, αυτή η κοινή άποψη αμφισβητήθηκε από δηλώσεις κυβερνητικών αξιωματούχων ότι επιθυμούσαν να «καμφθούν οι καμπύλες», δηλαδή να μειωθούν τα επιτόκια πολύ πέρα από τις πολύ βραχυπρόθεσμες λήξεις που μπορεί να ελέγξει άμεσα η Fed, προκειμένου να καταστούν οι υποθήκες πιο προσιτές, ένας βασικός πολιτικός στόχος της κυβέρνησης Τραμπ. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσω των πράξεων διαχείρισης υποχρεώσεων του Υπουργείου Οικονομικών ή των διάφορων εργαλείων που έχει χρησιμοποιήσει η Fed στο παρελθόν (όπως η «Επιχείρηση Twist», η οποία πούλησε βραχυπρόθεσμα ομόλογα και αγόρασε μακροπρόθεσμα ομόλογα, αλλά και οι άμεσες αγορές περιουσιακών στοιχείων).
Θα φανεί το τι θα επικρατήσει, αλλά η πιθανή επίδραση μη εμπορικών παραγόντων στον καθορισμό της μορφής της καμπύλης αποδόσεων φαίνεται σημαντική σε μια εποχή που υπάρχουν ανησυχίες για την πολιτική ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας. Ο διορισμός του οικονομολόγου Στέφεν Μιράν στο διοικητικό συμβούλιο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ θεωρείται από ορισμένους ως η δημιουργία μιας de facto δεύτερης θέσης προέδρου της κεντρικής τράπεζας, δεδομένου ότι πολλοί τον θεωρούν εκπρόσωπο των απόψεων του διαδόχου του σημερινού προέδρου Τζέι Πάουελ, όποιος και αν είναι αυτός. (Ο Μιράν κατέχει τη θέση στην Fed ενώ βρίσκεται σε άδεια από τη θέση του προέδρου του Συμβουλίου Οικονομικών Συμβούλων των ΗΠΑ).
Διαμάχη και οικονομική πολιτική και γεωοικονομία
Η διαμάχη έρχεται επίσης σε μια εποχή που πολλές πολιτικές δυνάμεις επηρεάζουν περισσότερο τις οικονομικές πολιτικές. Άλλα παραδείγματα μόνο για φέτος περιλαμβάνουν την αυξημένη χρήση του εμπορίου και των χρηματοοικονομικών ως όπλων και την αξιοποίησή τους για την άσκηση πίεσης τόσο σε συμμάχους όσο και σε αντιπάλους σε μη οικονομικά ζητήματα, την εξάπλωση της βιομηχανικής πολιτικής για την επίτευξη στόχων όπως η εξασφάλιση κρίσιμων εφοδιαστικών αλυσίδων και τη χρήση ελέγχων στις εξαγωγές προηγμένης τεχνολογίας για τον περιορισμό της στρατιωτικής και οικονομικής ανάπτυξης ενός αντιπάλου. Αυτή η τάση δεν είναι συναντάται μόνο στις ΗΠΑ, αλλά παρατηρείται όλο και περισσότερο σε παγκόσμιο επίπεδο.
Αυτό αποδεικνύει πόσο οι εγχώριοι πολιτικοί και γεωπολιτικοί στόχοι επηρεάζουν όλο και περισσότερο τις οικονομικές πολιτικές. Και αυτό αποτελεί μια δραματική αλλαγή σε σχέση με τις πολλές δεκαετίες κατά τις οποίες η οικονομία ασκούσε καθοριστική επιρροή στην εγχώρια πολιτική και τη γεωπολιτική — μια εποχή κατά την οποία δύο συμβατικές σοφίες στήριζαν την παγκόσμια οικονομία. Η πρώτη ήταν η «Συναίνεση της Ουάσιγκτον», η οποία έδινε έμφαση στην εσωτερική απορρύθμιση, την απελευθέρωση του εμπορίου, τη δημοσιονομική ευθύνη, την ιδιωτικοποίηση και τη φορολογική μεταρρύθμιση. Η δεύτερη ήταν η παγκοσμιοποίηση, ή η ολοένα και στενότερη ενοποίηση του εμπορίου και των ροών κεφαλαίων.
Και οι δύο λειτουργούσαν με την παραδοχή ότι οι ελεύθερες αγορές και η οικονομική αποδοτικότητα θα οδηγούσαν φυσικά στην ευημερία για όλους. Βασίζονταν σε μια οικονομική λογική, όπου η πολιτική και η εθνική ασφάλεια θεωρούνταν δευτερεύοντες παρά κεντρικοί παράγοντες. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητά τους υπονομεύθηκε από την ανεπαρκή προσοχή στις ανισότητες και άλλες ευπάθειες που μπορούσαν να δημιουργήσουν.
Η επιρροή
Η αυξανόμενη επιρροή της γεωοικονομίας δημιουργεί ένα πιο ασταθές περιβάλλον για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, τις επιχειρήσεις και τους συμμετέχοντες στην αγορά, με ένα πολύ ευρύτερο φάσμα πιθανών αποτελεσμάτων που πρέπει να ληφθούν υπόψη.
Αρκεί να δούμε τι έχει συμβεί στις χρηματοπιστωτικές αγορές κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους. Πότε αλλού έχουμε δει ταυτόχρονα τα περιουσιακά στοιχεία «υψηλού κινδύνου» (μετοχές) και «χαμηλού κινδύνου» (ομόλογα) να καταγράφουν το ένα ρεκόρ τιμών μετά το άλλο; Αυτή η φαινομενικά παράδοξη κατάσταση δεν είναι εύκολο να κατανοηθεί, εκτός από τη γεωοικονομική οπτική γωνία. Πρόκειται για μία από τις πολλές διαταραχές στις παραδοσιακές συσχετίσεις, οι οποίες βασίζονταν σε έναν σαφή διαχωρισμό μεταξύ των δυνάμεων της αγοράς και των πολιτικών ενεργειών.
Ο κόσμος είναι πιο περίπλοκος, με ορισμένους βασικούς κανόνες του παιχνιδιού στις αγορές και την οικονομία να αναθεωρούνται σε πραγματικό χρόνο. Οι ηγέτες των επιχειρήσεων και οι επενδυτές πρέπει να ενσωματώσουν πολύ περισσότερο τους γεωπολιτικούς και εγχώριους πολιτικούς παράγοντες στις στρατηγικές τους, αναγνωρίζοντας ότι το φάσμα των πιθανών αποτελεσμάτων είναι πολύ μεγαλύτερο και πιο περίεργο.
Πηγή: ΟΤ
