Ο πάτερ Μιχάι Μπικού, ιερέας της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Μολδαβίας, ήταν ένας από τους δεκάδες κληρικούς που ταξίδεψαν στη Ρωσία, με όλα τα έξοδά τους πληρωμένα, και επισκέφθηκαν τα πιο ιερά μέρη της χώρας τον Σεπτέμβριο του περασμένου έτους.
Όπως αναφέρει στο Reuters, σε όλους τους κληρικούς δόθηκαν κουπόνια αξίας 10.000 ρουβλίων από Ρώσους Ορθόδοξους αξιωματούχους, για να τα ξοδέψουν σε εκκλησιαστικά καταστήματα που πωλούν εικόνες και αναμνηστικά.
Παρακολούθησαν επίσης μια σειρά διαλέξεων από θεολόγους και ιστορικούς, οι οποίοι τους τόνιζαν ότι η Ρωσία και η Μολδαβία συνδέονται με αιώνες παράδοσης και κοινή πίστη και πρέπει να παραμείνουν ενωμένες απέναντι σε μια ηθικά διεφθαρμένη Δύση.
Πριν επιστρέψουν στην πατρίδα τους, ο Μπικού είπε ότι ο ίδιος και άλλοι από την ομάδα κληρικών έλαβαν σε ένα μοναστήρι, από άτομα που δεν ανήκαν στην εκκλησία, χρεωστικές κάρτες ρωσικής κρατικής τράπεζας. Τους ενημέρωσαν ότι τα χρήματα θα τους μεταφέρονταν αμέσως μετά την επιστροφή τους στη Μολδαβία, με την προϋπόθεση να προσφέρουν κι αυτοί κάτι ως αντάλλαγμα.
Σύμφωνα με τον ιερέα, οι κληρικοί πληροφορήθηκαν ότι για τα 1.000 περίπου ευρώ που θα λάμβαναν θα έπρεπε να δημιουργήσουν κανάλια κοινωνικών μέσων για τις ενορίες τους, ώστε να προειδοποιούν τους πιστούς για τους κινδύνους της ευρωπαϊκής στροφής της χώρας.
Η Μολδαβία, μια μικρή και βαθιά θρησκευόμενη χώρα της Ανατολικής Ευρώπης, διεξάγει την προσεχή Κυριακή κρίσιμες κοινοβουλευτικές εκλογές, οι οποίες ενδέχεται να ανακόψουν την πορεία της προς την ένταξη στην ΕΕ.
Η χώρα βρίσκεται σε μια μοναδική θέση μεταξύ Ρωσίας και Δύσης. Αν και ανεξαρτητοποιήθηκε από τη Μόσχα το 1991, η Ορθόδοξη Εκκλησία της –ένας σεβαστός θεσμός που ακολουθεί η πλειονότητα των 2,4 εκατομμυρίων κατοίκων της– παραμένει υποτελής στο Πατριαρχείο Μόσχας.
Ο Μπικού ήταν ένας από τους εκατοντάδες ιερείς και μέλη της εκκλησίας που συμμετείχαν σε αυτά τα ταξίδια μεταξύ του Ιουνίου και του Οκτωβρίου του 2024. Μόλις ολοκληρώθηκαν, ξεκίνησε η διαδικτυακή εκστρατεία.
Σύμφωνα με ανάλυση δεδομένων από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που έκανε το Reuters, μέσα στον τελευταίο χρόνο δημιουργήθηκαν σχεδόν 90 νέα κανάλια στο Telegram, ως λογαριασμοί ορθόδοξων ενοριών της Μολδαβίας. Τα περισσότερα δημοσίευαν σχεδόν καθημερινά πανομοιότυπο περιεχόμενο, καλώντας τους πιστούς να αντιταχθούν στη φιλοδυτική πολιτική της κυβέρνησης, συγκεντρώνοντας χιλιάδες ακόλουθους.
Όταν ρωτήθηκε για την πληθώρα νέων καναλιών, το Telegram απάντησε ότι παραμένει πολιτικά ουδέτερη πλατφόρμα και σέβεται την ειρηνική ελευθερία του λόγου.
Η διαδικτυακή δραστηριότητα εντάθηκε καθώς πλησίαζαν οι εκλογές. Ένας λογαριασμός με το όνομα Sare şi Lumiña δημοσίευσε πάνω από 600 μηνύματα μεταξύ Μαΐου και Αυγούστου, σχεδόν τριπλάσια από τον αριθμό των προηγούμενων τεσσάρων μηνών.
Το κεντρικό μήνυμα του λογαριασμού ήταν ότι οι παραδοσιακές οικογενειακές αξίες της Μολδαβίας απειλούνται από την ΕΕ, η οποία θα επιβάλει την αποδοχή της LGBT ταυτότητας, θα υποβαθμίσει την ηθική και θα περιορίσει την ελευθερία της λατρείας. Αν και οι αναρτήσεις δεν ήταν ρητά φιλορωσικές, αναπαρήγαγαν αφηγήσεις κομμάτων της αντιπολίτευσης που ζητούν στενότερους δεσμούς με τη Μόσχα.
«Σήμερα η χώρα μας βρίσκεται μπροστά σε μια μοιραία επιλογή. Μας συμβουλεύουν να εγκαταλείψουμε την πίστη, τη γλώσσα και τις ρίζες μας, σε αντάλλαγμα για ξένους κανόνες και ‘’ευρωπαϊκές αξίες’’», ανέφερε μήνυμα που δημοσιεύτηκε στις 18 Σεπτεμβρίου από 39 κανάλια ενοριών.
«Θα διατηρήσει η Μολδαβία την ανεξαρτησία της ή θα γίνει γέφυρα για εξωτερικά συμφέροντα; Εξαρτάται από εμάς – ας κάνουμε τη σωστή επιλογή στις 28 Σεπτεμβρίου», τόνιζε.
Η στοχοποίηση της Εκκλησίας της Μολδαβίας αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου σκιώδους «πολέμου» του Κρεμλίνου για να επηρεάσει τις εκλογές. Η Μόσχα φέρεται να έχει επικεντρωθεί στην παραπληροφόρηση μέσω διαδικτύου, κάτι που ωστόσο αρνείται.
Το Reuters διαπίστωσε ότι αρκετοί πολιτικοί παράγοντες και λογαριασμοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, συνδεδεμένοι με τη ρωσική κυβέρνηση, έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην αξιοποίηση του δικτύου της Ορθόδοξης Εκκλησίας για να επηρεάσουν τους Μολδαβούς ψηφοφόρους.
Στο ταξίδι του Μπικού φαίνεται ότι μεταξύ των οικοδεσποτών ήταν και τρεις Ρώσοι που συνδέονται με το κόμμα του Βλαντίμιρ Πούτιν. Παράλληλα, δεδομένα από κλειστές ομάδες του Telegram δείχνουν ότι άτομα που σχετίζονται με το Κρεμλίνο συμμετείχαν στη λειτουργία και την τροφοδοσία της διαδικτυακής εκστρατείας.
Το Πατριαρχείο της Μόσχας αναφέρθηκε δημόσια στα προσκυνήματα τον Σεπτέμβριο του περασμένου έτους, μετά από δημοσιεύματα μολδαβικών μέσων που ισχυρίζονταν ότι οι επισκέψεις αυτές ήταν μέρος εκκλησιαστικής εκστρατείας κατά της ΕΕ. Ωστόσο, δεν υπήρχαν αποδείξεις για εμπλοκή του ρωσικού κράτους. Η Εκκλησία δήλωσε ότι χρηματοδοτούσε ένα πρόγραμμα για να φέρει Μολδαβούς κληρικούς στη Ρωσία, με σκοπό να βοηθήσει φτωχούς ιερείς και να ενισχύσει τους αδελφικούς δεσμούς, χωρίς πολιτικά κίνητρα.
Ο αρχιεπίσκοπος Μαρτσέλ, μια από τις ηγετικές προσωπικότητες της Εκκλησίας της Μολδαβίας, δήλωσε στο Reuters ότι οποιαδήποτε συζήτηση για ρωσική εκστρατεία επηρεασμού είναι αβάσιμη και επινοημένη, ώστε να καλυφθούν οι αποτυχίες των ηγετών της χώρας.
Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι τα ταξίδια των κληρικών ήταν απλώς προσκυνήματα σε ιερούς τόπους και πως τα νέα κανάλια κοινωνικών μέσων ήταν τοπική πρωτοβουλία της Εκκλησίας της Μολδαβίας. Πρόσθεσε επίσης ότι οι τραπεζικές κάρτες εκδόθηκαν μόνο για την αγορά θρησκευτικών ειδών σε εκκλησιαστικά καταστήματα στη Ρωσία.
Η κυβέρνηση της Μολδαβίας, που κατηγορεί εδώ και καιρό το Κρεμλίνο για προσπάθειες επηρεασμού των εκλογών υπέρ φιλορωσικών κομμάτων, είχε διαφορετική άποψη.
«Το πιο ανήθικο χαρακτηριστικό της ρωσικής εκλογικής παρέμβασης είναι η χρήση του πιο αξιόπιστου θεσμού: της Εκκλησίας», δήλωσε ο Στανισλάβ Σεκριέρου, σύμβουλος εθνικής ασφάλειας της προέδρου Μάια Σάντου.
«Η Ρωσία στρατολογεί και εκπαιδεύει ιερείς κατά τη διάρκεια των λεγόμενων ‘’all-inclusive’’ ταξιδιών προσκυνήματος, με σκοπό να μετατρέψει τη θρησκεία σε όπλο. Μετά την επιστροφή τους, οι ιερείς χρησιμοποιούν την επιρροή τους για να σπείρουν τη δυσπιστία», τόνισε.
