Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Αλιείας και Ωκεανών, Κώστας Καδής απάντησε χθες βράδυ στις αυξανόμενες ανησυχίες για το χρηματοδοτικό κενό στον τομέα της αλιείας, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε το βράδυ της Δευτέρας, στο τέλος της πρώτης ημέρας του Συμβουλίου Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας στις Βρυξέλλες. Ο κ. Καδής επεσήμανε ότι το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) ορίζει μια βασική χρηματοδότηση, αλλά ότι τα κράτη-μέλη διαθέτουν τα μέσα για να αξιοποιήσουν πρόσθετους πόρους μέσω στρατηγικών επενδύσεων και άλλων ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών ροών.
Μιλώντας μετά τη λήξη της συνεδρίασης του Συμβουλίου, ο Επίτροπος τόνισε την ανάγκη για απλούστερες, πιο ανταγωνιστικές και βιώσιμες πολιτικές, απορρίπτοντας τις κριτικές ότι η ελάχιστη χρηματοδότηση των €2 δισ. για την αλιεία στο νέο ΠΔΠ είναι ανεπαρκής. Αντίθετα, υποστήριξε ότι η νέα δημοσιονομική δομή προσφέρει πρωτοφανή ευελιξία που επιτρέπει να ξεπεραστούν τα προηγούμενα επίπεδα χρηματοδότησης.
«Κάθε Επίτροπος θα προτιμούσε να έχει στη διάθεσή του περισσότερους πόρους για τον τομέα ευθύνης του», παραδέχτηκε ο κ. Καδής απαντώντας σε ερωτήσεις σχετικά με το φαινομενικό έλλειμμα σε σύγκριση με προηγούμενες χρηματοδοτικές περιόδους. «Αλλά η δομή του νέου ΠΔΠ δεν περιορίζεται στη διατήρηση των τρεχόντων επιπέδων – ανοίγει νέες δυνατότητες που μπορούν να τα ξεπεράσουν,» πρόσθεσε.
Αναφερόμενος στην επεκταμένη επιλεξιμότητα δράσεων που σχετίζονται με την αλιεία στο πλαίσιο των Εθνικών και Περιφερειακών Σχεδίων Εταίρων (NRP), όπου τα ίδια έργα – από τον εκσυγχρονισμό του στόλου έως τα συστήματα συλλογής δεδομένων και ελέγχου – μπορούν πλέον να χρηματοδοτούνται από πολλές πηγές, ο κ. Καδής εξήγησε: «Τα €2 δισ. αποτελούν εγγυημένη ελάχιστη χρηματοδότηση για τις βασικές ανάγκες της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής (ΚΑλΠ), αλλά πρόσθετες επενδύσεις μπορούν να καλύψουν ένα πολύ ευρύτερο φάσμα δραστηριοτήτων: επιστημονικές συμβουλές, διαχείριση κρίσεων, ακόμα και την ανανέωση των γενεών στις παραθαλάσσιες κοινότητες.»
Πέρα από τα κονδύλια των NRP, ο κ. Καδής ανέδειξε τρία βασικά χρηματοδοτικά εργαλεία από τα οποία η αλιεία μπορεί να αντλήσει επιπλέον στήριξη: Το ταμείο της ΕΕ ύψους 11,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, σχεδιασμένο για ταχεία παρέμβαση σε περιόδους κρίσεων, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανταγωνιστικότητας ύψους €451 δισ., που μπορεί να υποστηρίξει καινοτομία και ανθεκτικότητα της αγοράς, καθώς και το Εργαλείο «Παγκόσμια Ευρώπη», ύψους €200 δισ., που προσφέρει δυνατότητες για διεθνή συνεργασία.
«Όταν συνδυαστούν αυτές οι πηγές, υπάρχει η δυνατότητα όχι μόνο να ισοφαριστούν αλλά και να ξεπεραστούν οι προϋπολογισμοί του προηγούμενου πακέτου», επέμεινε ο Επίτροπος, μεταθέτοντας την ευθύνη στα κράτη-μέλη να αξιοποιήσουν ενεργά αυτές τις ευκαιρίες. «Το νέο ΠΔΠ δημιουργεί μια στενότερη σύνδεση μεταξύ αλιείας, συνοχής και γεωργικών πολιτικών – δεν πρόκειται για περικοπές, αλλά για μια πιο έξυπνη και ολοκληρωμένη προσέγγιση.»
Ωστόσο, παρέμειναν ανησυχίες για το αν οι απλουστευμένοι κανόνες επιλεξιμότητας – ένα κεντρικό στοιχείο της πρότασης της Επιτροπής – θα μπορούσαν να οδηγήσουν ακούσια σε επιβλαβείς επιδοτήσεις, ιδιαίτερα στον τομέα του εκσυγχρονισμού του στόλου. Ο κ. Καδής διαβεβαίωσε ότι ισχυροί μηχανισμοί ελέγχου παραμένουν σε ισχύ για να αποτραπεί η αύξηση της αλιευτικής ικανότητας που θα μπορούσε να ενισχύσει την υπεραλίευση. «Η ευελιξία δεν σημαίνει έλλειψη ελέγχου», τόνισε. «Οποιεσδήποτε επιδοτήσεις για τον εκσυγχρονισμό του στόλου, για παράδειγμα, θα υπόκεινται σε αυστηρούς όρους που θα διασφαλίζουν ότι δεν θα αυξηθεί η συνολική αλιευτική ικανότητα. Ο στόχος μας είναι ο εκσυγχρονισμός, όχι η επέκταση.» Ο Επίτροπος τόνισε ακόμη ότι η νέα διαδικασία χορήγησης επιδοτήσεων θα διατηρήσει αυστηρούς ελέγχους για να ευθυγραμμιστεί με τους στόχους βιωσιμότητας.
Οι δηλώσεις του κ. Καδή ακολούθησαν αυτές του Δανού Υπουργού Αλιείας Γιάκομπ Τζένσεν, ο οποίος ανοίγοντας τη συνέντευξη Τύπου, υπογράμμισε την επείγουσα ανάγκη για απλοποίηση των κανονισμών για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, χαρακτηρίζοντας τις συζητήσεις του Συμβουλίου «πολύ εποικοδομητικές», αλλά προειδοποιώντας ότι τα γραφειοκρατικά εμπόδια συνεχίζουν να δυσχεραίνουν τον τομέα.
Ο κ. Τζένσεν, του οποίου η χώρα προεδρεύει του Συμβουλίου υπουργών της ΕΕ, τόνισε ότι οι επιτυχημένες διαπραγματεύσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Νορβηγία – κρίσιμες για την σταθερή πρόσβαση σε αλιευτικά πεδία – θα εξαρτηθούν από ενωμένη δράση της ΕΕ τους επόμενους μήνες.
«Πρέπει να εξασφαλίσουμε έγκαιρες συμφωνίες που θα διασφαλίζουν αμοιβαία πρόσβαση και βιώσιμη διαχείριση των κοινών αλιευτικών αποθεμάτων», είπε, προσθέτοντας ότι αντιποίνες εναντίον μονόπλευρων ενεργειών, όπως η συνεχιζόμενη παραβίαση από το Ηνωμένο Βασίλειο των αποφάσεων του Διεθνούς Δικαστηρίου για την αλιεία χελιών, «παραμένουν στο τραπέζι» αν οι διπλωματικές προσπάθειες αποτύχουν.
Καθώς οι διαπραγματεύσεις για την Κοινή Αλιευτική Πολιτική (ΚΑΠ) μετά το 2027 και το ΠΔΠ εντείνονται, ο κ. Καδής διατήρησε αισιόδοξη αλλά αποφασιστική στάση: «Αυτή η πρόταση είναι μόνο η αρχή. Οι συζητήσεις που ακολουθούν θα είναι δύσκολες, αλλά είμαι πεποιθημένος ότι κινούμαστε στη σωστή κατεύθυνση.» Με τους υπουργούς να ετοιμάζονται να εμβαθύνουν σε θέματα χρηματοδότησης και εμπορίου στην επόμενη συνεδρίαση, το μήνυμα του Επιτρόπου ήταν σαφές: «Τα εργαλεία υπάρχουν – τώρα η μπάλα είναι στο γήπεδο των κρατών-μελών».
