Οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης συγκεντρώνονται στη Βιέννη την Πέμπτη για να σφυρηλατήσουν ένα κοινό μέτωπο ενόψει δύο ετών έντονων διαπραγματεύσεων για τον επόμενο επταετή προϋπολογισμό της ΕΕ.
Είναι η πρώτη φορά που κορυφαίοι αξιωματούχοι από τις πλουσιότερες χώρες της ΕΕ —συμπεριλαμβανομένων της Γαλλίας, της Γερμανίας και των σκανδιναβικών χωρών— συγκεντρώνονται στην ίδια αίθουσα για να χαράξουν μια στρατηγική σχετικά με την αμφιλεγόμενη πρόταση προϋπολογισμού ύψους 1,816 τρισεκατομμυρίων ευρώ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως επισημαίνει το Politico.
Στόχος είναι η συγκρότηση ενός μπλοκ ενόψει των συνομιλιών με χώρες όπως η Πολωνία, η Ισπανία και η Ιταλία που τάσσονται υπέρ υψηλότερων δαπανών, ιδίως στη γεωργία και τη χρηματοδότηση των φτωχότερων περιοχών.
Από την παρουσίαση του προϋπολογισμού στις 16 Ιουλίου, οι αξιωματούχοι είχαν τον απαραίτητο χρόνο για να ξεφυλλίσουν εκατοντάδες σελίδες και να αρχίσουν να υπολογίζουν πόσα χρήματα θα κερδίσουν και θα χάσουν από το νέο σχέδιο δαπανών της Επιτροπής.
Οι επίσημες διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό μόλις έχουν ξεκινήσει, αλλά στο παρασκήνιο, δημόσιοι υπάλληλοι από χώρες με παρόμοιο τρόπο σκέψης ήδη «συνωμοτούν». Οι υπουργοί δεν θα παραστούν στη συνάντηση στη Βιέννη — θα συζητήσουν στη συνέχεια τον προϋπολογισμό τον Οκτώβριο σε συνάντηση σε επίπεδο ΕΕ.
Σε κάθε διαπραγμάτευση για τον προϋπολογισμό, χώρες με παρόμοια συμφέροντα συνεργάζονται για να αναπτύξουν κοινές γραμμές επίθεσης, να πραγματοποιήσουν κοινές συναντήσεις με την Επιτροπή και να κατανείμουν πρακτικά καθήκοντα, όπως η δοκιμή των τύπων που κατανέμουν τα χρήματα.
Ο απώτερος στόχος είναι να ξεπεραστεί το αντίπαλο στρατόπεδο, να κερδηθούν οι διαπραγματεύσεις και να οδηγηθεί ο γιγαντιαίος προϋπολογισμός της ΕΕ πιο κοντά στις προτεραιότητές τους.
«Σε ποδοσφαιρικούς όρους, πρόκειται για στημένο παιχνίδι. Είναι κάτι φυσιολογικό», δήλωσε στο Politico ο πολωνός βουλευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Γιάνους Λεβαντόφσκι, ο οποίος διετέλεσε επίτροπος προϋπολογισμού της ΕΕ από το 2010 έως το 2014.
Η ισχύς εν τη ενώσει
Αντί να αγωνίζεται η κάθε χώρα ξεχωριστά να προβάλει και προασπιστεί τα συμφέροντά της, οι 27 χώρες της ΕΕ συνενώνονται σε δύο μεγάλα στρατόπεδα.
Από τη μία πλευρά βρίσκονται οι εύποροι «καθαροί συνεισφέροντες» — από τη Σουηδία έως τη Γαλλία — οι οποίοι συνεισφέρουν περισσότερα από όσα λαμβάνουν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και γενικά τάσσονται υπέρ ενός πιο περιορισμένου ταμειακού ταμείου.
Το αντίπαλο στρατόπεδο, γνωστό ως Φίλοι της Συνοχής, είναι μια ευρεία συμμαχία χωρών της Νότιας και Ανατολικής Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Πολωνίας, που τάσσονται υπέρ ενός μεγαλύτερου προϋπολογισμού — ειδικά όταν πρόκειται για «ταμεία συνοχής» που υποστηρίζουν τις φτωχότερες περιοχές σε ολόκληρο το μπλοκ.
«Όπως τόσα πολλά πράγματα στον κόσμο, το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο [ΠΔΠ] δεν ορίζεται από την οικονομία, αλλά από την ιστορία», δήλωσε ο Στέφαν Ίμχοφ, γενικός γραμματέας του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Οικονομικών της Αυστρίας, κατά τη διάρκεια εκδήλωσης νωρίτερα αυτόν τον μήνα.
Υπάρχουν προφανείς διαφορές εντός κάθε στρατοπέδου, όπως επισημαίνει το Politico. Για παράδειγμα, η Γαλλία και η Ολλανδία, οι οποίες ανήκουν στις «συνεισφέρουσες» χώρες έχουν εντελώς διαφορετικές ατζέντες σε θέματα όπως το χρέος σε επίπεδο ΕΕ, κάτι που υποστηρίζει το Παρίσι και αντιτίθεται η Χάγη.
Στο ζήτημα των γεωργικών επιδοτήσεων, η Γαλλία είναι περισσότερο ευθυγραμμισμένη με την Πολωνία που δαπανά πολλά παρά με τα μέλη της δικής της ομάδας.
Ωστόσο, οι χώρες προσπαθούν να επιλύσουν τέτοιες διαφορές εντός των αντίστοιχων «συνασπισμών» τους, όπου καταλήγουν σε βασικές θέσεις, όπως το ποιο θα πρέπει να είναι το συνολικό μέγεθος του προϋπολογισμού.
Η συνεδρίαση της ομάδας των βόρειων χωρών στη Βιέννη την Πέμπτη θα διεξαχθεί υπό την καθοδήγηση των δύο ισχυρότερων δυνάμεων της ΕΕ.
«Στο τέλος, η Γαλλία και η Γερμανία συμφωνούν για το ποσό και εμείς τα κανίς το ακολουθούμε», δήλωσε ένας διπλωμάτης της ΕΕ από μια χώρα που ανήκει στους «συνεισφέροντες» και γνωρίζει τις συνομιλίες, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας στο Politico.
Στο άλλο στρατόπεδο, η Πολωνία συνήθως πρωτοστατεί ως η χώρα που λαμβάνει τα περισσότερα χρήματα από τον προϋπολογισμό της ΕΕ.
Ωστόσο, η δεκαετιών διπλή σχέση της Βαρσοβίας με την Ουγγαρία —με την οποία μοιράζεται βασικά συμφέροντα— έχει υπονομευτεί από μια ρήξη με τον πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν, του οποίου η δημοκρατική οπισθοδρόμηση στο εσωτερικό έχει οδηγήσει την Επιτροπή στην παρακράτηση δισεκατομμυρίων σε χρηματοδότηση.
Αυτό άνοιξε την πόρτα για τις μεσογειακές χώρες — οι οποίες υποστηρίζουν επίσης τη γενναιόδωρη χρηματοδότηση για τις φτωχότερες περιοχές — να διαδραματίσουν ισχυρότερο συντονιστικό ρόλο εντός του συνασπισμού.
Την 1η Σεπτεμβρίου, η Μάλτα προήδρευσε μιας συνάντησης εμπειρογνωμόνων για τον προϋπολογισμό από τους «Φίλους της Συνοχής», η οποία έθεσε τις βάσεις για την πρώτη τεχνική συνάντηση μεταξύ των 27 χωρών της ΕΕ την επόμενη ημέρα.
Οι έμπειροι διαπραγματευτές του προϋπολογισμού υποστηρίζουν ότι οι βασικές αποφάσεις λαμβάνονται σε αυτές τις «θερμές» συναντήσεις. Τον περασμένο Μάρτιο, οι καθαροί συνεισφέροντες συμφώνησαν να διαθέσουν 175 δισεκατομμύρια ευρώ για το ερευνητικό πρόγραμμα Horizon — κάτι που επιβεβαιώθηκε από την Επιτροπή λίγο αργότερα — κατά τη διάρκεια μιας άτυπης συνάντησης στο Ελσίνκι, σύμφωνα με τον διπλωμάτη της ΕΕ.
Πού βρίσκεται η Επιτροπή
Περιμένοντας στο περιθώριο, η Επιτροπή θα ασκήσει πιέσεις στις εθνικές κυβερνήσεις να παραμείνουν πιστές στην αρχική της πρόταση κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο.
Τους επόμενους μήνες, ο Επίτροπος Προϋπολογισμού, Πιότρ Σεραφίν — πρώην Πολωνός πρέσβης στην ΕΕ που γνωρίζει το Συμβούλιο σαν την παλάμη του — θα μεσολαβήσει στις συνομιλίες μεταξύ των «καθαρών συνεισφερόντων» και των «Φίλων της Συνοχής».
Παγιδευμένος ανάμεσα στις δύο αντιμαχόμενες φυλές, ο επίτροπος «μπορεί να δει όλα τα χαρτιά στο τραπέζι», δήλωσε ένας αξιωματούχος της Επιτροπής.
Ως έμπειρος διαπραγματευτής για τον προϋπολογισμό, ο Λεβαντόφσκι δήλωσε ότι ο επίτροπος πρέπει να προσπαθήσει να «διαιρεί και να βασιλεύει» αντί να ενοποιεί τα μπλοκ» στο Συμβούλιο.
Η συμβουλή του Λεβαντόφσκι προς τον Σεραφίν, ο οποίος διετέλεσε βοηθός του κατά τη διάρκεια της θητείας του ως επίτροπος, είναι να «προσεγγίζει τις χώρες μία προς μία… αντί να αντιμετωπίζει δύο μεγάλες ομάδες», καθώς αυτό αποδυναμώνει την ισχύ των χωρών μελών έναντι της Επιτροπής.
Με σκληρές και δραματικές αναμετρήσεις προ των πυλών, υπάρχουν μόνο μερικές κρίσιμες βεβαιότητες για τους διαπραγματευτές.
«Αυτή η πρόταση [της Επιτροπής] δεν θα είναι αυτή στην οποία θα συμφωνήσουμε στο τέλος, όλοι θα πρέπει να κινηθούν… [Αλλά] πάντα υπήρχε μια συμφωνία και θα καταφέρουμε να την πετύχουμε και αυτή τη φορά», δήλωσε ο Ίμχοφ της Αυστρίας.
Πηγή: ΟΤ
