Ο νέος κύκλος συνομιλιών της Αθήνας και με τις δύο πλευρές της Λιβύης άνοιξε χθες, με την επίσκεψη στη χώρα μας του Μπαλκασέμ Χαφτάρ, γιου του ισχυρού άνδρα της Ανατολικής Λιβύης, στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ. Και θα συνεχιστεί την προσεχή Δευτέρα, όταν αναμένεται στην Αθήνα ο ασκών χρέη υπουργού Εξωτερικών της κυβέρνησης της Τρίπολης, στη Δυτική Λιβύη, Ελ Ταχέρ Σαλέμ Μουχαμάντ ελ Μπαούρ.
Οι δύο διαδοχικές επισκέψεις δείχνουν ότι η ελληνική πλευρά σταθερά επιδιώκει να διατηρεί ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας και με τις δύο πλευρές της Λιβύης, σε μια εξαιρετικά απαιτητική συγκυρία. Αύριο λήγει η προθεσμία που έχει δοθεί για εκδήλωση ενδιαφέροντος από εταιρείες που επιθυμούν να προχωρήσουν σε έρευνες για κοιτάσματα υδρογονανθράκων σε δύο θαλάσσια οικόπεδα νοτίως της Κρήτης. Υπενθυμίζεται ότι αρχικό ενδιαφέρον έχει εκδηλώσει η Chevron. Εφόσον το ενδιαφέρον αυτό επιβεβαιωθεί με την κατάθεση επίσημης προσφοράς, θα διαμορφωθούν νέα δεδομένα για το γεωπολιτικό παιχνίδι που βρίσκεται σε εξέλιξη στην ευρύτερη περιοχή, με κυρίαρχο στοιχείο τις έντονα επεκτατικές διαθέσεις της Άγκυρας.
Η επίσκεψη του Μπαλκασέμ Χαφτάρ χθες στην Αθήνα και οι συναντήσεις με τον πρωθυπουργό, Κυριάκος Μητσοτάκη, και τον υπουργό Εξωτερικών, Γιώργο Γεραπετρίτη ήταν μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία να γίνει ανίχνευση διαθέσεων και προθέσεων. Η Αθήνα σταθερά επαναλαμβάνει από όλα τα διαθέσιμα βήματα και σε όλους τους συνομιλητές της τη θέση ότι το τουρκολυβικό μνημόνιο είναι παράνομο. Η Αγκυρα τους τελευταίους μήνες έχει εντατικοποιήσει την «επίθεση φιλίας» προς τη Βεγγάζη, με κεντρική επιδίωξη να κυρώσει η βουλή των αντιπροσώπων της Ανατολικής Λιβύης το τουρκολυβικό μνημόνιο. Μάλιστα, στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης δημοσιεύονται πληροφορίες για επικείμενη επίσκεψη του στρατάρχη Χαφτάρ στην Αγκυρα και «μενού» το τουρκολυβικό μνημόνιο και τη στρατιωτική συνεργασία.
Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι επισήμως η εικόνα που υπάρχει είναι ότι στη Βεγγάζη συγκροτείται επιτροπή για να αξιολογήσει τη νομιμότητα του τουρκολυβικού μνημονίου. Στην πράξη θα φανεί, όμως, εάν και πόσο έχει κερδίσει έδαφος η προσέγγιση της Άγκυρας και η επιδίωξη για σφιχτό εναγκαλισμό και της Ανατολικής Λιβύης.
Βεβαίως, το τουρκολυβικό μπορεί να παραμένει κεντρικό ζήτημα με πολλές απολήξεις, ωστόσο υπάρχουν και άλλα θέματα στις σχέσεις με την Ανατολική Λιβύη, που μπήκαν χθες προς συζήτηση. Το προσεχές διάστημα θα οργανωθεί ελληνική επιχειρηματική αποστολή στην Ανατολική Λιβύη, με τους τομείς των κατασκευών, της ενέργειας, των επενδύσεων και των μεταφορών να βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος.
Παράλληλα, το μεταναστευτικό και η διαχείριση των ροών βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα. Η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Λάνα Ζωχιού, δήλωσε ότι συμφωνήθηκε χθες η συνέχιση της εκπαίδευσης στελεχών της λιβυκής ακτοφυλακής στη χώρα μας, με αντικείμενο τη ναυτική αποτροπή και τον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών.
Το ενδιαφέρον τώρα στρέφεται στη Δευτέρα, όταν θα βρεθεί στην Αθήνα ο ασκών καθήκοντα υπουργού Εξωτερικών στην κυβέρνηση της Τρίπολης. Από τα κεντρικά ζητήματα που μπαίνουν στο τραπέζι είναι η συγκρότηση τεχνικών επιτροπών για την επανάληψη των συνομιλιών για οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης. Κατά την επίσκεψη του κ. Γεραπετρίτη στην Τρίπολη τον περασμένο Ιούλιο, είχε τεθεί από την πλευρά της Αθήνας η επιθυμία να επαναληφθούν οι συνομιλίες, που έχουν σταματήσει από το 2010. Από ελληνικής πλευράς έχει συγκροτηθεί η επιτροπή, με επικεφαλής την υφυπουργό Εξωτερικών, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, ενώ ανάλογες κινήσεις έχουν γίνει και από την πλευρά της Τρίπολης. Το επόμενο στάδιο είναι ο καθορισμός χρονοδιαγράμματος για συνάντηση των δύο επιτροπών.
