Την ώρα που η Λωρίδα της Γάζας πλήττεται από ιστορικό λιμό, εν μέσω πολέμου του Ισραήλ εναντίον της Χαμάς, πολλά κράτη δηλώνουν ότι προτίθενται, στην επόμενη σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ να αναγνωρίσουν παλαιστινιακό κράτος.
Γαλλία, Βρετανία, Νορβηγία, Καναδάς, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδίας είναι μεταξύ αυτών που θα προστεθούν στις 147 χώρες που ήδη έχουν αναγνωρίσει αυτή την οντότητα, σε σύνολο 193 χωρών του ΟΗΕ.
Τι είναι το παλαιστινιακό κράτος
Η νομική υπόσταση του κράτους της Παλαιστίνης είναι ασαφής. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι είναι ένα κράτος που υπάρχει και δεν υπάρχει.
Διεθνής σύμβαση του 1933 ορίζει τα κριτήρια για την κρατική υπόσταση. Και αυτά είναι τέσσερα: ο μόνιμος πληθυσμός, τα καθορισμένα εδαφικά όρια, η κυβέρνηση και η ικανότητα να συμμετέχει στις διεθνείς υποθέσεις.
Το παλαιστινιακό κράτος, σύμφωνα με τον τυπικό ορισμό πληροί αυτές τις προϋποθέσεις. Και σε γενικές γραμμές, η επίσημη αναγνώριση μπορεί να υπάρξει αν ένα κράτος πληροί αυτές τις προϋποθέσεις, έστω και αν κάποια από αυτές αμφισβητείται.
Η αναγνώριση από άλλα κράτη δεν αποτελεί αναμφισβήτητα επίσημο κριτήριο κρατικής υπόστασης. Ωστόσο, κανένα κράτος δεν μπορεί να λειτουργήσει, αν δεν διαθέτει εύλογα ευρεία αναγνώριση από άλλα κράτη.
Το παλαιστινιακό κράτος πληροί τις βασικές προϋποθέσεις σύμφωνα με πολλούς ειδικούς του διεθνούς δικαίου. Το έδαφός του, αν και υπό ισραηλινή κατοχή, υπάρχει. Είναι η Ανατολική Ιερουσαλήμ και η Δυτική Όχθη, όπως και η Λωρίδα της Γάζας.
Η ιδιαιτερότητα είναι ότι στη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ υπάρχει αναγνωρισμένη διεθνώς κυβέρνηση, η Παλαιστινιακή Αρχή, η οποία εκπροσωπεί όλους τους Παλαιστίνιους. Ακόμη και εκείνους στη Γάζα, παρά το γεγονός ότι την ελέγχει η Χαμάς. Ταυτόχρονα, αναγνωρίζεται διεθνώς ως κράτος, υπό την έννοια ότι διαθέτει διπλωματικές αποστολές στο εξωτερικό, ομάδες που αγωνίζονται σε αθλητικούς αγώνες, συμπεριλαμβανομένων των Ολυμπιακών Αγώνων.
Ο επικεφαλής της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς
Οιονεί κράτος
Καθώς η κυβέρνηση Νετανιάχου ετοιμάζεται, όπως όλα δείχνουν να προχωρήσει σε πλήρη κατάληψη και κατοχή της Λωρίδας της Γάζας, η αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους είναι κυρίως συμβολική. Συνιστά μια ισχυρή ηθική και πολιτική δήλωση, η οποία έρχεται σε συμφωνία με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, που μιλούν για επίλυση του Μεσανατολικού στη βάση της λύσης των δύο κρατών.
Τι σημαίνει στην πράξη
Η αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους πέρα από τους συμβολισμούς, μπορεί να ασκήσει σημαντική πολιτική πίεση. Θα σήμαινε το δικαίωμα των Παλαιστινίων στην αυτοδιάθεση και την απόρριψη των θέσεων και των ενεργειών της ισραηλινής κυβέρνησης που υπονομεύουν αυτό το δικαίωμα.
Σύμφωνα με τον αναπληρωτή καθηγητή Άρντι Ίμσεϊς, της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Queen’s στο Οντάριο του Καναδά, σημαντική συνέπεια της αναγνώρισης του παλαιστινιακού κράτους είναι ότι παρέχει μια βάση για «μια πλήρη αναθεώρηση των διμερών σχέσεων με το Ισραήλ».
Ο Άρντι Ίμσεϊς, πρώην αξιωματούχος του ΟΗΕ, μιλώντας στου ΝΥΤ εξηγεί ότι μια χώρα που αναγνωρίζει την Παλαιστίνη πρέπει να επανεξετάσει τις συμφωνίες με το Ισραήλ για να βεβαιωθεί ότι δεν παραβιάζουν τις υποχρεώσεις της προς το παλαιστινιακό κράτος. Αυτό θα περιλαμβάνει την πολιτική και εδαφική ακεραιότητα, καθώς και τις οικονομικές, πολιτιστικές, κοινωνικές και αστικές σχέσεις.
Ως παράδειγμα έφερε τις εμπορικές σχέσεις. Αν μια πτυχή του εμπορίου βοηθά το Ισραήλ να παραβιάσει τα δικαιώματα ενός παλαιστινιακού κράτους, τότε το έθνος που αναγνωρίζει θα πρέπει να σταματήσει αυτή τη συναλλαγή.
Οι εμπορικές σχέσεις είναι σημαντικό στοιχείο, σύμφωνα και με τον Πολ Ράιχλερ, δικηγόρο που εκπροσωπεί κυρίαρχα κράτη, αλλά και το κράτος της Παλαιστίνης στο Διεθνές Δικαστήριο.
Εξηγεί ότι, αν μια χώρα που αναγνωρίζει ένα κράτος της Παλαιστίνης εισάγει γεωργικά προϊόντα από αγροκτήματα που ανήκουν σε εποίκους σε κατεχόμενα εδάφη, αυτές οι συμφωνίες θα συνέβαλαν στην τέλεση μιας παράνομης πράξης.
Επιπλέον, συμβουλευτική απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου το 2024 κατέληξε, μεταξύ άλλων, στο συμπέρασμα ότι η ισραηλινή κατοχή παλαιστινιακών εδαφών παραβίασε την απαγόρευση της εδαφικής κατάκτησης.
Η λύση των δύο κρατών
Ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, Ντέιβιντ Λάμι, δήλωσε στον ΟΗΕ ότι «η Βρετανία φέρει ένα ιδιαίτερο βάρος ευθύνης να υποστηρίξει τη λύση των δύο κρατών».
Η αναφορά παραπέμπει στη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ το 1948, αλλά και στη Διακήρυξη Μπάλφουρ του 1917, στην οποία εκφράστηκε για πρώτη φορά η υποστήριξη της Βρετανίας για «την εγκαθίδρυση στην Παλαιστίνη μιας εθνικής πατρίδας για τον εβραϊκό λαό». Στην ίδια διακήρυξη, υπήρχε μια επίσημη υπόσχεση «ότι τίποτα δεν θα γίνει που μπορεί να θίξει τα πολιτικά και θρησκευτικά δικαιώματα των υφιστάμενων μη εβραϊκών κοινοτήτων στην Παλαιστίνη».
Την Παλαιστίνη, με εντολή της Κοινωνίας των Εθνών, κυβερνούσε η Βρετανία κυβερνούσε από το 1922 έως το 1948. Εκείνη τη χρονιά δημιουργήθηκε το κράτος του Ισραήλ, αλλά όλες οι προσπάθειες για τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους της Παλαιστίνης έχουν ναυαγήσει.
Η φράση «λύση δύο κρατών» αναφέρεται ακριβώς σε αυτό. Στη δημιουργία ενός κράτους της Παλαιστίνης σε αυτές τις τρεις περιοχές: Δυτική Όχθη, Ανατολική Ιερουσαλήμ και Λωρίδα της Γάζας, στα σύνορα που υπήρχαν σε γενικές γραμμές στα πρότυπα που υπήρχαν πριν από τον αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1967.
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, στο κοινοβούλιο
Όπως επισημαίνει και ο δικηγόρος Πολ Ράιχλερ, «υπάρχουν δύο λαοί που ζουν ανάμεσα στον ποταμό και τη θάλασσα, όχι ένας, και δικαιούνται ξεχωριστά κράτη στα οποία ο καθένας από αυτούς τους λαούς απολαμβάνει το πλήρες φάσμα των πολιτικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
«Η μόνη λύση είναι δύο κράτη, και τυχαίνει αυτό να απαιτεί το διεθνές δίκαιο και αντικατοπτρίζεται στα ψηφίσματα του ΟΗΕ και στις αποφάσεις του Διεθνούς Δικαστηρίου», πρόσθεσε.
Για το Πολ Ράιχλερ, παρόλο που οι αναγνωρίσεις παλαιστινιακού κράτους μπορεί να φαίνονται συμβολικές, «μικρά βήματα» όπως, είπε, «συμβάλλουν» στην επίτευξη του στόχου της ίδρυσης δύο κρατών.
Η αντίθεση του Ισραήλ
Από την άλλη πλευρά, έργω και λόγω, το Ισραήλ αντιστέκεται και αγωνίζεται για να μην επιτευχθεί αυτή η λύση.
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, δηλώνει διαρκώς ότι αν ιδρυθεί παλαιστινιακό κράτος, θα τεθεί σε κίνδυνο την ασφάλεια του Ισραήλ. Κυβερνά με έναν συνασπισμό στον οποίο συμμετέχουν ακροδεξιά κόμματα, με εποίκους υπουργούς. Αυτοί αντιτίθενται σθεναρά στη λύση των δύο κρατών. Αντίθετα, πιέζουν σε πλήρη κατάκτηση και κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών, αλλά και σε εκτοπισμό των Παλαιστινίων.
Πηγή: In.gr
