Η ανακοίνωση, χθες, δημιουργίας των δύο θαλάσσιων πάρκων που είχε προαναγγείλει ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στις αρχές Ιουνίου, συνοδεύτηκε από την αντίδραση της Άγκυρας, η οποία εκφράστηκε με ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών. Η τελική επιλογή για τα δύο θαλάσσια πάρκα στις Νότιες Κυκλάδες και στο Ιόνιο αφήνει εκτός τις προστατευόμενες ακατοίκητες νησίδες των Κυκλάδων και των Δωδεκανήσων. Θεωρητικά, η Αθήνα επιλέγοντας αυτό τον σχεδιασμό, αφήνει, για την ώρα τουλάχιστον, εκτός του θαλάσσιου πάρκου στο Αιγαίου τις νησίδες που κατά καιρούς η Τουρκία έχει εντάξει στη θεωρία των «γκρίζων ζωνών». Παρά ταύτα, η τουρκική πλευρά με τη χθεσινή αντίδρασή της κατέδειξε ότι κρατάει στο τραπέζι όλες τις αμφισβητήσεις της και τις θεωρίες με βάση τις οποίες διαμορφώνει το πλαίσιο των αξιώσεών της.
Η αντίδραση της ελληνικής πλευράς ήταν άμεση και σε υψηλούς τόνους, με το υπουργείο Εξωτερικών να ξεκαθαρίζει ότι «Η άσκηση των δικαιωμάτων που απορρέουν από την ελληνική κυριαρχία δεν αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης» και να επισημαίνει ότι «το νομικό καθεστώς στο Αιγαίο είναι ξεκάθαρο. Η ελληνική κυριαρχία στην περιοχή αυτή ορίζεται σαφώς και οριστικώς από διεθνή συμβατικά κείμενα».
Η Άγκυρα με τον τρόπο που αντέδρασε χθες προϊδεάζει για τη συνέχεια, η οποία θα πρέπει να αναμένεται πολύ σύντομα, καθώς στην ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠ.ΕΞ. αναφέρεται ότι «τις προσεχείς ημέρες η Τουρκία θα ανακοινώσει τα σχέδιά της για την προστασία του περιβάλλοντος στις θαλάσσιες περιοχές της».
Όσον αφορά τις πάγιες θέσεις και θεωρήσεις της για το Αιγαίο, με τη χθεσινή ανακοίνωση η τουρκική πλευρά επαναφέρει:
– τη θεωρία των «γκρίζων ζωνών», λέγοντας ότι «τα θαλάσσια πάρκα που θα κηρυχθούν στο Αιγαίο δεν θα έχουν κανένα νομικό αποτέλεσμα στο πλαίσιο των αλληλένδετων προβλημάτων του Αιγαίου μεταξύ των δύο χωρών, συμπεριλαμβανομένων συγκεκριμένων γεωγραφικών σχηματισμών των οποίων η κυριότητα δεν έχει μεταβιβαστεί στην Ελλάδα με διεθνείς συνθήκες». Όπως αναφέρει έγκυρη πηγή, παρά το γεγονός ότι δεν έχουν συμπεριληφθεί νησίδες των Δωδεκανήσων και πολλές νησίδες των Κυκλάδων, είναι οι νησίδες και βραχονησίδες στα ανατολικά της Αμοργού, που φαίνεται ότι προκαλούν την προσοχή της Άγκυρας, καθώς έχει εντάξει κάποιες από αυτές στις «γκρίζες» ζώνες κατά την πάγια τακτική αμφισβητήσεων που προβάλλει. Είναι πολύ συγκεκριμένη η αναφορά στην ανακοίνωση ότι «οι προσπάθειες εκμετάλλευσης παγκόσμιων αξιών, όπως η προστασία του περιβάλλοντος στο πλαίσιο των αλληλένδετων θεμάτων του Αιγαίου και το καθεστώς ορισμένων νησιών, νησίδων και βραχονησίδων των οποίων η κυριαρχία δεν έχει μεταβιβαστεί στην Ελλάδα με διεθνείς συνθήκες, δεν θα αποφέρουν σήμερα κανένα αποτελέσματα, όπως και στο παρελθόν».
– την κατηγορία ότι η Ελλάδα προχωρά σε μονομερείς ενέργειες, αναφέροντας ότι αυτές «θα πρέπει να αποφεύγονται σε κλειστές ή ημίκλειστες θάλασσες όπως το Αιγαίο και τη Μεσόγειο. Δηλώνει, δε, ότι «η Τουρκία είναι πάντα έτοιμη να συνεργαστεί με την Ελλάδα ως ένα από τα δύο παράκτια κράτη στο Αιγαίο Πέλαγος».
Η χθεσινή αντίδραση χαρακτηρίζεται από διπλωματικές πλευρές ως αναμενόμενη, καθώς η Άγκυρα επί της ουσίας υπενθυμίζει τις πάγιες ενστάσεις της και τις αμφισβητήσεις για το καθεστώς στο Αιγαίο, πάνω στις οποίες αναπτύσσει τις μαξιμαλιστικές αξιώσεις της. Το πως αυτές θα διαμορφωθούν, θα φανεί στην ανακοίνωση για τα θαλάσσια πάρκα που προανήγγειλε. Επίσης, διπλωματικές πηγές επισημαίνουν ότι όλα θα κριθούν στο πεδίο και στην τακτική που εκεί θα υιοθετήσει η τουρκική πλευρά, στο αν δηλαδή θα επιδιώξει στην πράξη να αμφισβητήσει την ανάπτυξη δράσεων που θα δρομολογήσει η χώρα μας για να διασφαλίσει το καθεστώς προστασίας στις περιοχές που έχουν ενταχθεί στα θαλάσσια πάρκα.
