Για τον Μάρτιο 2026 μεταφέρεται η υποχρέωση του νέου συμβούλου του έργου να ετοιμάσει έγγραφα και να παραδώσει χρονοδιαγράμματα για την ολοκλήρωση των εργασιών στο τερματικό εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου στην περιοχή Βασιλικού δήλωσαν την Τρίτη εκπρόσωποι της ΔΕΦΑ στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας, στην παρουσία και του Υπουργού Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Γιώργου Παπαναστασίου. Σημείωσαν, ωστόσο, ότι καταβάλλονται προσπάθειες αυτό να επιτευχθεί νωρίτερα.
Ο Υπουργός ενημέρωσε τους Βουλευτές για τις εξελίξεις στην πορεία υλοποίησης του έργου, όσον αφορά και το πλοίο «Προμηθέας», αλλά και το χερσαίο μέρος του έργου και την προβλήτα. Σε σχέση με τον «Προμηθέα», ο κ. Παπαναστασίου ανέφερε ότι χάριν στις ενέργειες που έγιναν η πιστοποίηση του θα ολοκληρωθεί μέσα στον Οκτώβριο.
Μέχρι τον Οκτώβριο η πιστοποίηση «Προμηθέα, $367.000 τον μήνα η παραμονή στη Μαλαισία
Απορρίπτοντας τον ισχυρισμό του Προέδρου της Επιτροπής, Βουλευτή του ΔΗΣΥ, Κυριάκου Χατζηγιάννη, ότι επικρατεί αδιαφάνεια για το έργο, ο Υπουργός είπε ότι το πλοίο βρίσκεται στη Μαλαισία, όπου, υπό τη διαχείριση εταιρείας νορβηγικών συμφερόντων, αναμένεται η παράδοση δύο εξαρτημάτων που δεν είχαν τοποθετηθεί από την κινεζική κοινοπραξία. Όπως εξήγησε, στον έλεγχο που έγινε από τη διαχειρίστρια εταιρεία εντοπίστηκε ότι έλειπε ένα σύστημα βαλβίδων όταν το πλοίο υγροποιεί το φυσικό αέριο, καθώς και μία μονάδα παραγωγής αζώτου. Το κόστος των δύο εξαρτημάτων ανέρχεται στα €8-9 εκ.
«Ό,τι λείπει από το πλοίο και βρίσκεται στο συμβόλαιο θα διεκδικηθεί στη διαιτησία του Λονδίνου», τόνισε ο Υπουργός, εκτιμώντας ότι το πλοίο θα πάρει τη σχετική πιστοποίηση για μετατροπή σε πλωτή μονάδα αποθήκευσης και επαναεριοποίησης φυσικού αερίου (FSRU) τον Σεπτέμβριο και αναμένεται να παραδοθεί τον Οκτώβριο.
Απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις των Βουλευτών του ΔΗΣΥ, Κυριάκου Χατζηγιάννη και Αβέρωφ Νεοφύτου, ο κ. Παπαναστασίου διευκρίνισε ότι, σύμφωνα με γνωμάτευση εταιρείας πιστοποιήσεων, το πλοίο δεν μπορεί να φέρει δύο πιστοποιήσεις και ως LNG Carrier και ως FSRU και επομένως όταν πιστοποιηθεί ως FSRU θα χάσει την πρώτη πιστοποίηση.
Απαντώντας σε ερώτηση του Βουλευτή του ΑΚΕΛ, Κώστα Κώστα, για το πόσο στοιχίζει η παραμονή του πλοίου στη Μαλαισία, ο Υπουργός παρέπεμψε στη ΔΕΦΑ, με τον Πρόεδρό της, Γιώργο Ασιήκαλη να αναφέρει ότι μέχρι τον Μάιο στοίχιζε €367.000 τον μήνα, ποσό το οποίο περιελάμβανε και τη διαχείριση της νορβηγικής εταιρείας και το αγκυροβόλιο.
Όπως εξήγησε ο κ. Παπαναστασίου, ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε €325 εκ., εκ των οποίων τα €220 εκ. αφορούσαν το πλοίο.
Όσον αφορά το χερσαίο έργο στο Βασιλικό και την προβλήτα, είπε ότι έχει διοριστεί ως σύμβουλος έργου γαλλική εταιρεία με φήμη στην ολοκλήρωση ημιτελών έργων. «Έχει παραλάβει τα έγγραφα από τη ΔΕΦΑ και την ΕΤΥΦΑ. Αξιολογεί τα έγγραφα, έχουν δοθεί οι προσβάσεις και αναμένεται να έρθει με λύσεις», είπε.
Σημειώνοντας ότι το έργο είναι ολοκληρωμένο κατά 45-50%, διευκρίνισε ότι το χερσαίο κομμάτι κατασκευαζόταν απευθείας από την κινεζική κοινοπραξία και θα πρέπει η ΔΕΦΑ να βγει σε προσφορά. Αντίθετα, για την προβλήτα γίνεται διαβούλευση με τον τελευταίο υπεργολάβο της κινεζικής κοινοπραξίας, με τον Υπουργό να δηλώνει ότι είναι κοντά σε συμφωνία.
Με παρέμβαση του ο κ. Νεοφύτου επικαλέστηκε πρακτικά της συνεδρίασης της Επιτροπής Ενέργειας του Οκτωβρίου 2024, όταν στην επιμονή των Βουλευτών να προχωρήσουν απευθείας με τον υπεργολάβο για την προβλήτα, η ΔΕΦΑ απάντησε ότι ο νομικός σύμβουλος τους είπε ότι από τη στιγμή που το συμβόλαιο τερματίστηκε δεν μπορεί να γίνει χρήση των εν λόγω όρων του συμβολαίου και θα πρέπει να προχωρήσει με υπογραφή νέου συμβολαίου μετά από διαγωνισμό.
Απαντώντας ο Πρόεδρος της ΔΕΦΑ επιβεβαίωσε τα γεγονότα, σημειώνοντας ότι έκτοτε έγινε προσπάθεια αναζήτησης λύσης και εντοπίστηκε πρόνοια στη νομοθεσία που επέτρεπε να προχωρήσει η διαδικασία με τον υφιστάμενο υπεργολάβο.
Μάρτιο 2026 αναμένεται να δοθεί το χρονοδιάγραμμα
Απαντώντας σε ερώτηση του κ. Χατζηγιάννη για το πότε θα δοθεί το τελικό χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης του έργου, ο Υπουργός είπε ότι αυτό θα το παραδώσει ο σύμβουλος του έργου. Η ΔΕΦΑ διευκρίνισε ότι με βάση τη συμφωνία που υπογράφτηκε με τον σύμβουλο τον Μάιο 2025, αυτός έχει περιθώριο 10 μηνών από την υπογραφή για να παραδώσει τα έγγραφα, συνοδευόμενα από το χρονοδιάγραμμα. Σημείωσαν, ωστόσο, ότι γίνονται προσπάθειες αυτό να γίνει νωρίτερα.
Επομένως ο ορίζοντας παράδοσης χρονοδιαγράμματος μετατίθεται για τον Μάρτιο του 2026, με τον Βουλευτή του ΑΚΕΛ, Ανδρέα Πασιουρτίδη να ρωτά αν το ορόσημο του τέλους του 2025 φεύγει από το πλάνο και τον Υπουργό να το επιβεβαιώνει.
Σε ερώτηση του Βουλευτή και Προέδρου του Κινήματος Οικολόγων, Σταύρου Παπαδούρη στο πού οφείλεται η καθυστέρηση από τις τελευταίες δηλώσεις που ήθελαν την ολοκλήρωση του έργου στο τέλος 2025, ο Υπουργός απάντησε ότι «όταν αναλάβεις ημιτελές έργο και διαπραγματεύεσαι με υπεργολάβους και νέους συμβούλους εκεί είναι οι καθυστερήσεις», προσθέτοντας ότι οι δημόσιες διαδικασίες το επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο. «Αν το έργο ήταν στον ιδιωτικό τομέα θα τελείωνε μέσα σε έναν χρόνο», είπε.
Ερωτηθείς για το τι γίνεται με το δίκτυο φυσικού αερίου, ο Υπουργός είπε ότι μετά που ακυρώθηκε η διαδικασία στο δικαστήριο δεν υπάρχει διαδικασία δικτύου. «Υπάρχει στο τραπέζι μία σύνδεση, μερικά μέτρα από πλευράς ΑΗΚ, που είναι έτοιμη, και ένας αγωγός 2 χλμ από ιδιώτη για να συνδεθεί στο manifold που θα καταλήξει το πλοίο. Επομένως μιλούμε για δύο απλές συνδέσεις, όχι δίκτυο», είπε.
Κλείνοντας, ο Υπουργός είπε ότι το έργο παραλήφθηκε με σοβαρά βαρίδια από προηγούμενες καταστάσεις και αποφάσεις. «Αν το έργο ξεκινούσε σήμερα, αυτή η κυβέρνηση δεν θα έπαιρνε τις αποφάσεις που λήφθησαν τότε. Η επιλογή εργολάβου και τα συμβόλαια με τρομερή ασάφεια δεν θα επαναλαμβάνονταν», υπογράμμισε.
Πρόσθεσε, επίσης, ότι το έργο αφορά όλους και γι’ αυτό κάλεσε να μην υιοθετείται ρητορική του «εμείς και εσείς». «Η ευθύνη είναι αλλού, όχι σε αυτή την κυβέρνηση, όχι σε αυτή την ΕΤΥΦΑ. Το διαχειριζόμαστε όσο καλύτερα μπορούμε», επισήμανε.
Σε δηλώσεις του μετά την ολοκλήρωση της Επιτροπής, ο κ. Χατζηγιάννη είπε ότι «δυστυχώς, η κυβέρνηση, κρυμμένη πίσω από τις νομικές συμβουλές ιδιωτών, επανέρχεται να πει ότι απέτυχε να διαχειριστεί την εκκρεμότητα του Βασιλικού και δεν δηλώνει ούτε ελπίδα ότι μπορεί να κάνει κάτι». Σημείωσε ότι δεν γνωρίζουμε πότε είναι το τελικό χρονοδιάγραμμα έλευσης του φυσικού αερίου στη χώρα και μίλησε για παραπληροφόρηση της Βουλής.
Ο κ. Χατζηγιάννη επισήμανε ότι ως αποτέλεσμα ο Κύπριος καταναλωτής επιβαρύνεται με πρόσθετα €15 εκ. τον χρόνο για τη μη έλευση φυσικού αερίου, ενώ πρόσθεσε ότι θέλουν να επιβάλουν επιπλέον αυξήσεις 3% στο ρεύμα. «Διαφάνηκε ξεκάθαρα ότι η πορεία του έργου του Βασιλικού βρίσκεται αχαρτογράφητη χωρίς χρονοδιαγράμματα και δεσμεύσεις», είπε.
Από την πλευρά του, ο κ. Κώστα είπε ότι αν κάποιος ανατρέξει στα πρακτικά προηγούμενων συνεδριάσεων της Επιτροπής «δεν προχωρήσαμε σε τίποτα. Είμαστε στο ίδιο έργο θεατές». Όπως είπε, σε ένα χρόνο θα ξέρουμε πώς θα προχωρήσουμε, τότε «θα δούμε κατά πόσον θα συνεχίσουμε με προσφορές και τι προσφορές για τις χερσαίες υποδομές και τι θα γίνει με την προβλήτα».
Υπενθύμισε ότι ο Υπουργός πριν μερικούς μήνες είχε πει στη Βουλή ότι ήταν εφικτό να έχουμε φυσικό αέριο με την ολοκλήρωση των υποδομών, την έλευση του ‘Προμηθέα’ στην Κύπρο και την ολοκλήρωση της κατασκευής της προβλήτας μέχρι τέλος του 2025. «Αυτό είναι πλέον όνειρο απατηλό», είπε, καθώς οι αποφάσεις θα παρθούν το 2026.
Εξάλλου, εξερχόμενος από το Υπουργικό Συμβούλιο αργότερα, ο Υπουργός σχολίασε τα όσα ειπώθηκαν στην Επιτροπή. Όπως είπε ότι «το Υπουργείο μας, η νυν κυβέρνηση, ανέλαβε την ολοκλήρωσή του μέσα από διαδικασίες, οι οποίες είναι δημόσιες και οι διαδικασίες αυτές πρέπει να είναι διαφανείς, αλλά παράλληλα και έννομες».
Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου για τις καθυστερήσεις που παρατηρούνται, ο Υπουργός είπε ότι ο σύμβουλος έργου ανέλαβε αρχές Μαΐου. «Καταλαβαίνετε ότι τα έγγραφα τα οποία πρέπει να ενημερωθεί είναι πάρα πολλά, είναι αγορές εξαρτημάτων, είναι κατασκευή έργου και εργασίες οι οποίες έμειναν ημιτελείς, για να μπορέσει να ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία χρειάζεται χρόνος», ανέφερε.
«Ενώ έχει γίνει προετοιμασία από τους λειτουργούς της ΕΤΥΦΑ και της ΔΕΦΑ, εντούτοις ο σύμβουλος έχει επιλέξει ότι θα πρέπει με δικό του ανθρώπινο δυναμικό, αλλά και με εξειδικευμένους μηχανικούς να τα αξιολογήσει ο ίδιος», είπε.
Αυτή τη στιγμή, πρόσθεσε, «γίνεται αυτή η αξιολόγηση και μόλις ολοκληρωθεί θα ξεκινήσει να βλέπει έργο επί του πεδίου. Αναμένουμε από τον σύμβουλο να μας δώσει χρονοδιάγραμμα, το οποίο θα είναι και δεσμευτικό και για το σύμβουλο και για όλους μας».
Σε ερώτηση ποιο έργο καθυστερεί σημαντικά, είπε, το πιο δύσκολο να επιτευχθεί ήταν το πλοίο, αλλά εξαιτίας των ενεργειών που έγιναν, αναμένεται ότι η πιστοποίηση του θα ολοκληρωθεί μέσα στον Οκτώβριο. «Αυτή τη στιγμή έχουμε αναλάβει ένα έργο το οποίο έχει σοβαρά βαρίδια, οι διαδικασίες του δημοσίου δεν είναι και οι πιο ταχείς», είπε, επισημαίνοντας ότι παρά τις καθυστερήσεις, πρέπει να υπάρχει διαφάνεια και οι ενέργειες της ΕΤΥΦΑ να είναι έννομες.
