Την ώρα που τα δημοσιεύματα που υποβαθμίζουν τη στρατιωτική επιχείρηση των ΗΠΑ κατά των πυρηνικών του Ιράν και τον αντίκτυπο των «bunker buster» που έριξαν στις εγκαταστάσεις της χώρας το Σαββατοκύριακο έχουν εξελιχθεί σε «πονοκέφαλο» για τον Ντόναλντ Τραμπ, αναλυτές υποστηρίζουν πως η Βόρεια Κορέα δεν παίρνει τα μάτια της από τις εξελίξεις.
Ο λόγος; Διερωτάται τι θα μπορούσε να σημαίνει η αμερικανική επιχείρηση για τα πυρηνικά φρούρια της Πιονγιάνγκ, όπου ο Κιμ Γιονγκ Ουν θεωρεί την Τεχεράνη εταίρο.
Το ενδιαφέρον της Βόρειας Κορέας δεν οφείλεται όμως μόνο στις καλές σχέσεις με το Ιράν αλλά και στην έκταση της συνεργασίας τους. Μερίδα ειδικών και εκθέσεις ξένων μυστικών υπηρεσιών υποστηρίζουν ότι υπάρχει άμεση σύνδεση μεταξύ των υπόγειων πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν στο Φορντό, το Ισφαχάν και τη Νατάνζ -τριών τοποθεσιών δηλαδή που έγιναν στόχος των αμερικανικών βομβαρδιστικών B-2- και του υπόγειου πυρηνικού δικτύου της Βόρειας Κορέας.
Ανάμεσά τους είναι ο Μπρους Μπέχτολ, πρώην αξιωματικός πληροφοριών στην Υπηρεσία Πληροφοριών Άμυνας των ΗΠΑ, ο οποίος είναι σήμερα καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Άντζελο Στέιτ στο Τέξας.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι Βορειοκορεάτες εμπειρογνώμονες βοήθησαν στην κατασκευή των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν. «Επομένως γιατί να μην πιστέψουμε ότι οι εγκαταστάσεις τους είναι κατασκευασμένες με τον ίδιο τρόπο;», διερωτάται.
«Είναι εξαιρετικά καλά κατασκευασμένα και νόμιζαν ότι θα μπορούσαν να αντέξουν τις βόμβες καταστροφής καταφυγίων (bunker-buster bombs)… Νομίζω ότι σίγουρα η δράση που μόλις ανέλαβε η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ με αυτά τα βομβαρδιστικά B-2 έχει τουλάχιστον κάνει τους Βορειοκορεάτες να καθίσουν και να κάνουν μια παύση για να σκεφτούν».
«Και, το πολύ», πρόσθεσε, «ίσως αρχίσουν να επανασχεδιάζουν το πού θα τοποθετήσουν αυτές τις εγκαταστάσεις και πώς θα τις προστατεύσουν».
Παρόλο που υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν τη συνεργασία του Ιράν και της Βόρειας Κορέας όσον αφορά τις στρατιωτικές τους δυνατότητες, η εκτίμηση ότι έχουν συνεργαστεί μεταξύ τους για τις πυρηνικές τους εγκαταστάσεις παραμένει ακριβώς αυτό, εκτίμηση που δεν έχει επαληθευτεί, σημειώνει το Newsweek.
Ωστόσο, πολλές πηγές, συμπεριλαμβανομένου ενός εγγράφου της Υπηρεσίας Έρευνας του Κογκρέσου του 2009 και μιας έκθεσης του Janes Defense Weekly του 2006, ανέφεραν ότι βορειοκορεατική αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον ειδικό Myong Lyu Do ταξίδεψε στο Ιράν το 2005 για να βοηθήσει στην επίβλεψη της κατασκευής προστατευόμενων πυρηνικών εγκαταστάσεων σε συνεργασία με τους Φρουρούς της Ισλαμικής Επανάστασης.
Το έργο ξεκίνησε ένα χρόνο προτού η Βόρεια Κορέα διεξάγει την πρώτη της πυρηνική δοκιμή.
Το Ιράν, από την πλευρά του, δεν έχει αξιολογηθεί ότι διαθέτει πυρηνικά όπλα και εξακολουθεί να αρνείται ότι επιδιώκει την ανάπτυξή τους.
Τα μαθήματα
Υπάρχουν όμως και άλλες παραλληλίες μεταξύ του πυρηνικού ταξιδιού της Τεχεράνης και της Πιονγιάνγκ, οι οποίες θα μπορούσαν να προκαλέσουν ανησυχία για το τι επιφυλάσσει το μέλλον της Βόρειας Κορέας, αναφέρει.
«Παρόλο που η Βόρεια Κορέα εξακολουθεί να ανησυχεί για αυτό που αποκαλεί απειλές από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους στην περιοχή, σχεδόν σίγουρα γνωρίζει ότι οι πυρηνικές της εγκαταστάσεις δεν θα βομβαρδιστούν όπως βομβαρδίστηκε το Ιράν, λόγω του γεγονότος ότι διαθέτει πυρηνικά όπλα ενώ το Ιράν δεν έχει, και λόγω των μεγαλύτερων γεωπολιτικών κινδύνων τέτοιων βομβαρδισμών κατά της Βόρειας Κορέας», εξηγεί στο Newsweek η Ρέιτσελ Μινγιάνγκ Λι, πρώην αναλύτρια για την κυβέρνηση των ΗΠΑ και νυν ανώτερη συνεργάτιδα του Stimson Center.
Παρόλα αυτά, υποστήριξε, «η Βόρεια Κορέα πιθανώς αντλεί αρκετά μαθήματα από την ένοπλη σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν, και ένα από αυτά είναι πιθανώς η επείγουσα ανάγκη βελτίωσης των παρωχημένων συστημάτων αεράμυνας».
«Ένα άλλο συμπέρασμα για τον Κιμ είναι πιθανώς η ανάγκη να συνεχίσει να ενισχύει την επιθετική του ικανότητα», πρόσθεσε, «συμπεριλαμβανομένης της διαφοροποίησης των μέσων εξαπόλυσης μίας επίθεσης και της ενημέρωσης των επιχειρησιακών του σχεδίων».
Όσον αφορά τη διπλωματία, η Λι ήταν επιφυλακτική ως προς το κατά πόσον η εμπειρία του Ιράν θα ωθούσε τη Βόρεια Κορέα να ανοίξει ξανά τους διαύλους επικοινωνίας με την κυβέρνηση Τραμπ και θεωρεί ότι η παρέμβαση των ΗΠΑ θα ενισχύσει τη δέσμευση της Πιονγιάνγκ στο να διατηρήσει κάποια μορφή πυρηνικής αποτροπής.
Αν ο Κιμ έρθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, υποστηρίζει, αυτό θα γίνει με τους δικούς του όρους και πιθανότατα θα ληφθούν υπόψη οι εσωτερικές εξελίξεις που πρόκειται να λάβουν χώρα τους επόμενους μήνες.
«Η Βόρεια Κορέα θα συνεργαστεί με την κυβέρνηση Τραμπ όταν είναι έτοιμη και εφόσον το θελήσει», λέει χαρακτηριστικά. «Αυτό δεν θα συμβεί παρά μόνο μετά το Ένατο Συνέδριο του Κόμματος τον Ιανουάριο του 2026. Μέχρι τότε, η Βόρεια Κορέα θα επικεντρωθεί στη βελτίωση της οικονομίας και στην ολοκλήρωση του πενταετούς σχεδίου αμυντικής ανάπτυξης».
«Για το υπόλοιπο του έτους, η Πιονγιάνγκ θα παρακολουθεί στενά τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνεται η πολιτική της κυβέρνησης Τραμπ για τη Βόρεια Κορέα και τον τρόπο με τον οποίο οι πράξεις και τα λόγια της κυβέρνησης ευθυγραμμίζονται με τη νέα πολιτική», συνεχίζει. «Θα αξιολογήσει όλα αυτά και πιθανώς θα παρουσιάσει ένα νέο πρόγραμμα εξωτερικής πολιτικής στο Συνέδριο του Κόμματος τον ερχόμενο Ιανουάριο».
Ενίσχυση σχέσεων με τη Ρωσία
Εν τω μεταξύ, η Λι εκτιμά ότι η Βόρεια Κορέα «θα παραμείνει προσηλωμένη στην ενίσχυση των σχέσεων με τη Ρωσία», με την οποία η Πιονγιάνγκ υπέγραψε πέρυσι μια ιστορική συμμαχία που περιελάμβανε συνθήκη αμοιβαίας άμυνας, ανοίγοντας το δρόμο για την ανάπτυξη στρατευμάτων από τη Βόρεια Κορέα στο ρωσικό έδαφος προκειμένου να αποκρουστεί η εισβολή των ουκρανικών δυνάμεων.
Η Τεχεράνη, επίσης, υπέγραψε στρατηγική συνεργασία με τη Μόσχα τον Ιανουάριο, αλλά παρέλειψε αξιοσημείωτα οποιεσδήποτε δεσμεύσεις για αμοιβαία άμυνα, αφήνοντας έτσι την Ισλαμική Δημοκρατία να βασίζεται μόνο στη συμμαχία μη κρατικών φορέων, γνωστών ως «Άξονας της Αντίστασης», οι οποίοι έχουν πληγεί σοβαρά από το Ισραήλ.
Ο Τζόζεφ ΝτεΤράνι, πρώην διευθυντής Επιχειρήσεων Ανατολικής Ασίας της CIA, υποψιάζεται επίσης ότι η Βόρεια Κορέα «θα ενισχύσει τη σχέση της με τη Ρωσία» μετά τις επιθέσεις των ΗΠΑ στο Ιράν.
Παράλληλα, τόσο η Λι όσο και ο ΝτεΤράνι χαρακτήρισαν την σχέση της Βόρειας Κορέας με την Κίνα ως «τεταμένη». Ωστόσο, ο ΝτεΤράν υποστήριξε ότι ο Κιμ μπορεί επίσης να αποδειχθεί ανοιχτός σε νέο διάλογο με τις ΗΠΑ, ιδιαίτερα υπό τον Τραμπ, ο οποίος έχει ταυτόχρονα επιδιώξει καλύτερες σχέσεις με τη Ρωσία.
«Το σωστό τίμημα»
«Στην πραγματικότητα, η επικοινωνία με τον Κιμ Γιονγκ Ουν είναι κάτι που πρέπει να γίνει, για να υπενθυμίσουμε στον Κιμ Γιονγκ Ουν να μην δώσει στο Ιράν, εάν του ζητηθεί, πυρηνικά όπλα ή σχάσιμο υλικό για μια βρώμικη βόμβα· ότι αυτή είναι μια έντονη κόκκινη γραμμή που αν η Βόρεια Κορέα την παραβιάσει, οι συνέπειες θα είναι απαράδεκτες», δηλώνει ο ίδιος, εκτιμώντας ότι το Ιράν ή οι πληρεξούσιοί του δεν αποκλείεται να απευθυνθούν στη Βόρεια Κορέα, για να ζητήσουν αυτό το είδος βοήθειας, «έναντι κάποιου τιμήματος».
«Και για τη Βόρεια Κορέα, αν το τίμημα είναι σωστό, μπορεί να εξετάσουν ένα τέτοιο αίτημα», προειδοποιεί.
Πάντως, ακόμη και αν η Βόρεια Κορέα εξετάσει το ενδεχόμενο ενίσχυσης των σχέσεών της με το Ιράν καθώς καταλαγιάζουν οι εντάσεις στη Μέση Ανατολή, η έμφαση παραμένει στην ανάπτυξη και προστασία των εγχώριων δυνατοτήτων, τόσο των συμβατικών όσο και των πυρηνικών.
«Δεδομένων των βομβαρδισμών των ΗΠΑ και του Ισραήλ στη Νατάνζ, το Φορντό και το Ισφαχάν, ο Κιμ Γιονγκ Ουν πιθανότατα ανησυχεί για την ασφάλεια των εγκαταστάσεών του πλουτωνίου και εμπλουτισμένου ουρανίου στη Γιονγκμπιόν», σύμφωνα με τον ΝτεΤράνι. «Στην πραγματικότητα, φαίνεται ότι κατασκευάζεται μια δεύτερη εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου στη Γιονγκμπιόν, εκτός από την εγκατάσταση στο Κανγκσόν».
Και ενώ επισημαίνει πως οι πυρηνικές δυνατότητες της Βόρειας Κορέας πιστεύεται ότι μπορούν να φτάσουν οπουδήποτε στις ΗΠΑ, αναφέρει επίσης ότι οι επίλεκτες μονάδες της χώρας διαθέτουν σημαντική μη πυρηνική ισχύ πυρός που θα μπορούσε να προκαλέσει καταστροφές στη γειτονική Νότια Κορέα σε βαθμό δυνητικά πολλαπλάσιο από αυτό που βίωσε το Ισραήλ κατά τη διάρκεια του πολέμου του με το Ιράν, που βρίσκεται εκατοντάδες μίλια μακριά.
Εκτίμηση της ζημιάς
Τελικά, σε μεγάλο βαθμό ο τρόπος με τον οποίο η Βόρεια Κορέα αξιολογεί την αντίδρασή της πιθανώς να βασιστεί στις εκτιμήσεις που προκύπτουν από την καταστροφή που προκλήθηκε στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν.
«Η πρώτη μου σκέψη είναι ότι ο Κιμ Γιονγκ Ουν θα εξετάσει προσεκτικά την έκταση της ζημιάς που προκλήθηκε στις υπόγειες εγκαταστάσεις του Ιράν», εκτιμάει ο Γιονγκ Έουν Λι, πρώην αξιωματικός πληροφοριών της Πολεμικής Αεροπορίας της Νότιας Κορέας.
«Καθώς αυτή είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιείται επιχειρησιακά η συγκεκριμένη αμερικανική βόμβα, είναι μια ευκαιρία για τη Βόρεια Κορέα να κάνει μια συγκριτική αξιολόγηση της ασφάλειας των υπόγειων εγκαταστάσεών της».
Σημειώνει επίσης ότι ενώ η αμερικανική βόμβα πλασάρεται ως μοναδικό όπλο του είδους, η Νότια Κορέα διαθέτει στην πραγματικότητα ένα παρόμοιο όπλο, το Hyunmoo-5. Η Πιονγκγιάνγκ χλεύασε το όπλο ως άχρηστο πέρυσι, αλλά υποστηρίζει ότι «η Βόρεια Κορέα μπορεί να αλλάξει τον τόνο της».
Μήπως ενθαρρυνθεί;
Ταυτόχρονα, ο Κιμ ίσως έχει και άλλες ανησυχίες, πέρα από τις πυρηνικές του εγκαταστάσεις. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά επεισόδια που προέκυψαν από τον «Πόλεμο των 12 Ημερών» μεταξύ Ιράν και Ισραήλ ήταν η ανοιχτή αναφορά του Τραμπ σε επιχειρήσεις αλλαγής καθεστώτος.
«Η πρόσφατη προειδοποίηση του Τραμπ προς τον ηγέτη του Ιράν ότι ‘’οι ΗΠΑ ξέρουν πού βρίσκεται’’ μπορεί να ερμηνευτεί ως απειλή δολοφονίας, μια απειλή για την οποία μπορεί επίσης να ανησυχεί ο Κιμ», αναφέρει ο Γιονγκ Έουν Λι. «Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι υπάρχουν εικασίες ότι ο αριθμός των πυρηνικών εγκαταστάσεων της Βόρειας Κορέας μπορεί να βρίσκεται κοντά στην πρωτεύουσα, Πιονγιάνγκ».
Αλλά καθώς τα αποτελέσματα της σύγκρουσης συζητιούνται μεταξύ αξιωματούχων στην Πιονγιάνγκ, την Τεχεράνη, την Ουάσινγκτον και αλλού, εγείρεται ένα άλλο ερώτημα σύμφωνα με τον Γιονγκ Έουν Λι: «Έχασε πράγματι το Ιράν;»
«Γνωρίζω ότι ο Τραμπ μόλις δήλωσε ότι έχει επιτευχθεί εκεχειρία, αλλά έκανε πράγματι το Ιράν παραχωρήσεις για να εγκαταλείψει τα πυρηνικά του προγράμματα;», διερωτάται. «Καθώς περιμένουμε περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με την εκεχειρία, η Βόρεια Κορέα πιθανότατα θα έκανε το ίδιο».
«Υπάρχει μια πιθανότητα», συνεχίζει, «η Βόρεια Κορέα τελικά να ενθαρρυνθεί από την εμπειρία του Ιράν ότι θα μπορούσε να αντέξει καλύτερα τις μελλοντικές στρατιωτικές απειλές των ΗΠΑ».
