Στη μη διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος οδήγησαν οι ενέργειες του Τμήματος Δασών αναφορικά με τέσσερις συμβάσεις που σχετίζονται με την υλοποίηση δύο βασικών δράσεων του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης (ΣΑΑ) του Εθνικού Δασικού Πάρκου (ΕΔΠ) Ακάμα σημειώνει στην έκθεση ελέγχου ο Γενικός Ελεγκτής της Δημοκρατίας. Όπως αναφέρεται στην έκθεση ο έλεγχος είχε ως στόχο τη διαπίστωση της ορθής εφαρμογής διαδικασιών προκήρυξης, κατακύρωσης και διαχείρισης συμβάσεων, σύμφωνα με τις αρχές της χρηστής διοίκησης και της νομιμότητας. Τα ευρήματα του ελέγχου, όπως σημειώνει ο Γενικός Ελεγκτής, αναδεικνύουν ελλείψεις και παραλείψεις εκ μέρους του ΤΔ που οδήγησαν σε καθυστερήσεις, επιπλέον κόστος, και μη διασφάλιση του δημόσιου συμφέροντος. Το Σχεδίο Αειφόρου Ανάπτυξης (ΣΑΑ) του Εθνικού Δασικού Πάρκου (ΕΔΠ) Ακάμα συγχρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα «ΘΑΛΕΙΑ 2021-2027» με ευρωπαϊκά κονδύλια ύψους €16,5εκ. Οι δύο δράσεις περιλαμβάνουν: Πρώτον τη βελτίωση του κύριου οδικού δικτύου του Πάρκου (Φάση Α’) και δεύτερον την κατασκευή και διαχείριση δεκατεσσάρων κόμβων υποδομών.
Τα ευρήματα
Η πρώτη σύμβαση αρ. ΤΔ 65/2019 αφορά την παροχή υπηρεσιών για τη Μελέτη Βελτίωσης του κύριου οδικού δικτύου του Εθνικού Δασικού Πάρκου (ΕΔΠ) Ακάμα. Ο έλεγχος του Γενικού Ελεγκτή μεταξύ άλλων εντόπισε.
-Το Τμήμα Δασών (ΤΔ) προχώρησε στην προκήρυξη διαγωνισμού μελέτης για το Έργο, χωρίς να έχει προηγουμένως συμβουλευτεί όλους τους εμπλεκόμενους Φορείς και Τμήματα, αλλά και χωρίς να έχει λάβει έγκαιρα Περιβαλλοντική Γνωμάτευση από το ΤΟ.
-Το ΤΔ προχώρησε αρχικά, κατά παράβαση των προνοιών του άρθρου 29(5) του Ν. 73(I)/2016, σε διαγωνισμό με τη χρήση της διαδικασίας διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση για την ολοκλήρωση εργασιών οι οποίες περιλαμβάνονταν στην αρχική Σύμβαση αρ. ΤΔ 65/2019 και οι οποίες δεν είχαν ολοκληρωθεί μέχρι τη λήξη της. Μετά την παρατήρηση της Υπηρεσίας μας, για τη μη τήρηση των προνοιών της νομοθεσίας,το ΤΔ αποφάσισε να εγκαταλείψει την διαδικασία αυτή και να προκηρύξει ανοικτό διαγωνισμό, ο οποίος όμως τελικά δεν προκηρύχθηκε.
Παροχή υπηρεσιών Μηχανικού για παρακολούθηση του Έργου «Βελτίωση μέρους του κύριου οδικού δικτύου του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα – Φάση Α». Σύμβαση αρ. ΤΔ 80/2022
-Το ΤΔ προχώρησε σε χρήση της διαδικασίας διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση, και στην υπογραφή της Σύμβασης αρ. ΤΔ 80/2022 για τον ορισμό Μηχανικού Έργου (ΜΕ) για σκοπούς επίβλεψης της κατασκευαστικής Σύμβασης αρ. ΤΔ 76/2021, χωρίς να πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 29(2)(β) του Ν.73(Ι)/2016, το οποίο επικαλέστηκε το ΤΔ.
– Το ΤΔ εξαιτίας της αμέλειάς του για έγκαιρο ορισμό ΜΕ στο έργο, πράγμα που έπραξε μετά την έναρξη του κατασκευαστικού Συμβολαίου αρ. ΤΔ 76/2021, αναγκάστηκε να προχωρήσει στη σύναψη δύο ξεχωριστών Συμβάσεων, μίας για τον Μελετητή και μίας για τον Επιβλέποντα Μηχανικό… Ως αποτέλεσμα, ο Εργολάβος προέβηκε στην υποβολή απαιτήσεων για παράταση στον χρόνο έναρξης των εργασιών και, ως εκ τούτου, και της αποπεράτωσης της Σύμβασης, όπου και του παραχωρήθηκε παράταση χρόνου 16 ημερολογιακών ημερών.
– Το ΤΔ δεν εφάρμοσε ορθά συγκεκριμένα άρθρα της νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων [Ν.73(Ι)/2016] και των περί της Διαχείρισης της Εκτέλεσης Δημοσίων Συμβάσεων Κανονισμών [ΚΔΠ 138/2016].
Σύμβαση αρ. ΤΔ 76/2021 – Κατασκευαστικό Συμβόλαιο βελτίωσης μέρους του κύριου οδικού δικτύου του ΕΔΠ Ακάμα – Φάση Α΄
Στη συγκεκριμένη σύμβαση ο Γενικός Ελεγκτής εντόπισε σωρεία λαθών και παραλείψεων που είχαν ως αποτέλεσμα στον τερματισμό της σύμβαση με τον ανάδοχο του έργου να έχει εκτελέσει μόνο το 17,67% του έργου με τον Γενικό Ελεγκτή να επιρρίπτει ευθύνες στο Τμήμα Δασών για την διαχείριση της σύμβασης. Στην έκθεση σημειώνεται:
– Με βάση την πραγματική πρόοδο των εργασιών, το ΤΔ, θα έπρεπε να είχε προβληματιστεί έγκαιρα κατά πόσον θα ήταν προς το συμφέρον του δημοσίου ο ενωρίτερος τερματισμός της Σύμβασης και η επαναπροκήρυξη νέου σχετικού ανοικτού διαγωνισμού(τουλάχιστον ενάμιση χρόνο πριν) της μη ρευστοποίησης των εγγυητικών, το οποίο έπραξε τελικά ο Ανάδοχος. Ως αποτέλεσμα, το κράτος απώλεσε τη δυνατότητα, είτε να επιτύχει την ανανέωση των εγγυητικών εκ μέρους του Αναδόχου, είτε να προχωρήσει στη ρευστοποίησή τους για το ποσό του €1εκ. περίπου.
Σύμβαση αρ. ΤΔ 67/2019 – Μελέτη και επίβλεψη της ανέγερσης των υποδομών διαχείρισης των δεκατεσσάρων (14) κόμβων του ΕΔΠ Ακάμα.
Ο Γενικός Ελεγκτής εντόπισε και παραλείψεις σε διαδικαστικά ζητήματα όπως:
-Το ΤΔ προχώρησε στην προκήρυξη διαγωνισμού μελέτης για το Έργο, χωρίς να έχει προηγουμένως συμβουλευτεί με όλους τους εμπλεκόμενους Φορείς και Τμήματα, αλλά και χωρίς να έχει λάβει έγκαιρα Περιβαλλοντική Γνωμάτευση.
-Η μεγάλη καθυστέρηση στην διαχείριση των θεμάτων και απαιτήσεων που προκύπτουν, κατά παράβαση των σχετικών προνοιών της ΚΔΠ 138/2016, έδωσαν αχρείαστα δικαιώματα στους ΣΜ να υποβάλουν σημαντικές χρονικές και οικονομικές απαιτήσεις που επιβάρυναν τον προϋπολογισμό της Σύμβασης.
Δείτε την έκθεση εδώ
Τι αναφέρει το Τμήμα Δασών
Το Τμήμα Δασών του Υπουργείου Γεωργίας Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος έχει λάβει σοβαρά υπόψη τις συστάσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας που καταγράφονται στην Ειδική Έκθεση: TΔ/01/2025 για τον έλεγχο των Συμβάσεων των κατασκευαστικών έργων για το Εθνικό Δασικό Πάρκο Ακάμα και ήδη έχει προχωρήσει σε ενέργειες για βελτίωση των διαδικασιών προώθησης νέων κατασκευαστικών Έργων και παρακολούθησης σχετικών Συμβάσεων. Επίσης, έχει προωθήσει την περαιτέρω εκπαίδευση Προσωπικού σε θέματα διαχείρισης συμβάσεων, σχετικής νομοθεσίας και κανονισμών και ετοιμασία εγγράφων διαγωνισμού.
Βελτιώσεις που έγιναν από το Τμήμα Δασών κατόπιν των συστάσεων της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, καταγράφονται στη σχετική έκθεση της Υπηρεσίας, γεγονός που καταδεικνύει τη βούληση του Τμήματος για συνεχή βελτίωση. Το θέμα των εγγυητικών του κατασκευαστικού συμβολαίου της Α’ Φάσης για τη βελτίωση του οδικού δικτύου, τυγχάνει χειρισμού από τις αρμόδιες Αρχές του Κράτους, και ως εκ τούτου, επί του παρόντος, δεν μπορεί να γίνει οποιαδήποτε δημόσια τοποθέτηση.
Το Τμήμα επιθυμεί να σημειώσει ότι τα υπό αναθεώρηση Έργα στην περιοχή του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα, είχαν σχεδιαστεί μετά από πολύχρονες, επισταμένες και επίπονες προσπάθειες συγκερασμού όλων των θέσεων των διαφόρων Υπηρεσιών/Τμημάτων και Υπουργείων. Αυτή την περίοδο είναι σε εξέλιξη σειρά ενεργειών ώστε η Α’ Φάση να επαναρχίσει με μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, νοουμένου ότι ληφθούν οι απαραίτητες εγκρίσεις από την περιβαλλοντική αρχή και αφού ακολουθηθούν όλες οι νενομισμένες διαδικασίες.
Καταλήγοντας, το Τμήμα Δασών επιθυμεί να σημειώσει ότι έχει ως βασική αρχή την προστασία του Ακάμα και την ανάδειξή του ως περιβαλλοντικού θησαυρού της χώρας μας. Γι’ αυτό, σε συνεργασία με τα συναρμόδια τμήματα, προχωρεί στην αναθεώρηση του αρχικού σχεδιασμού ώστε να μειωθεί το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των έργων.
