Την περασμένη Παρασκευή ο διεθνής οίκος αξιολόγησης Moody’s έκανε την έκπληξη και αφαίρεσε από τις ΗΠΑ την κορυφαία πιστοληπτική αξιολόγηση του τριπλού ΑΑΑ, προειδοποιώντας για την αύξηση του δημόσιου χρέους και το διευρυνόμενο έλλειμμα του προϋπολογισμού στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.
Ο οίκος αξιολόγησης υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα των ΗΠΑ κατά μία βαθμίδα από Aaa σε Aa1, ενώ οι προοπτικές άλλαξαν σε σταθερές από αρνητικές. Οι Fitch και S&P έχουν επίσης αφαιρέσει την αμερικανική οικονομία από την επενδυτική ελίτ.
Κατόπιν αυτού, η ομάδα των χωρών των οποίων τα ομόλογα λαμβάνουν την υψηλότερη βαθμολογία συρρικνώθηκε, αφήνοντας «το κλαμπ του τριπλού Α» με λιγότερα μέλη.
Τι είναι όμως, η αξιολόγηση του τριπλού Α και γιατί έχει σημασία; Και τι διακυβεύεται από την υποβάθμιση της αμερικανικής οικονομίας. Το Reuters, σε ανάλυσή του επιχειρεί να δώσει κάποιες απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά.
Τι δείχνουν οι αξιολογήσεις
Σε γενικές γραμμές θα μπορούσε να πει κανείς ότι η πιστοληπτική αξιολόγηση αποτελεί έναν οδηγό για το πόσο επικίνδυνη είναι η αγορά ομολόγων για τους πιθανούς επενδυτές. Ανεξάρτητοι οργανισμοί εξετάζουν τα στοιχεία ενός υποψήφιου πωλητή ομολόγων για να αξιολογήσουν την πιστοληπτική του ικανότητα και να προσδιορίσουν πόσο πιθανό είναι ο εκδότης να αθετήσει το χρέος του.
Η υποβάθμιση υπογραμμίζει την αυξανόμενη ανησυχία για τη δημοσιονομική πορεία των ΗΠΑ και έχει οδηγήσει σε κάποια ανοδική πίεση στις αποδόσεις των μακροπρόθεσμων ομολόγων, αλλά οι αναλυτές δεν αναμένουν απότομη ρευστοποίηση των αμερικανικών περιουσιακών στοιχείων. Ο αντίκτυπος στον τρόπο με τον οποίο οι τράπεζες χρησιμοποιούν τα κρατικά ομόλογα, για παράδειγμα ως εγγύηση, δεν θα πρέπει να επηρεαστεί σημαντικά, προσθέτουν.
Ωστόσο, οι υποβαθμίσεις των αξιολογήσεων μπορεί να είναι συμβολικές, όπως συνέβη κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και της κρίσης χρέους της ευρωζώνης.
Η υποβάθμιση των ΗΠΑ είναι δυνητικά πιο σημαντική, επειδή έχουν ήδη εκδηλωθεί ανησυχίες σχετικά με την εμπορική πολιτική των ΗΠΑ και το καθεστώς του δολαρίου ως αποθεματικού νομίσματος.
Ποια κράτη έχουν πιστοληπτική αξιολόγηση τριπλού ΑΑΑ;
Η ομάδα της τριπλής κατηγορίας συρρικνώνεται εδώ και χρόνια. Με την απώλεια της τελευταίας εναπομένουσας αξιολόγησης AAA για τις ΗΠΑ, η ομάδα χωρών που κατατάσσονται υψηλότερα από τους τρεις μεγαλύτερους οργανισμούς είναι 10μελής, από περισσότερες από 15 πριν από την οικονομική κρίση του 2007-8.
Οι οικονομίες τους αντιπροσωπεύουν λίγο πάνω από το 10% της συνολικής παγκόσμιας παραγωγής.
Στην Ευρώπη, η Γερμανία , η Ελβετία και η Ολλανδία είναι οι μεγαλύτερες οικονομίες με την υψηλότερη βαθμολογία.
Αλλού, στον κατάλογο βρίσκονται ο Καναδάς, η Σιγκαπούρη και η Αυστραλία.
Εν τω μεταξύ, το χρέος των ΗΠΑ κατατάσσεται κάτω από αυτό του μικροσκοπικού ευρωπαϊκού πριγκιπάτου του Λιχτενστάιν, το οποίο έχει πιστοληπτική βαθμολογία AAA και ΑΕΠ μόλις 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα. αλλά αυτό οφείλεται σε άλλους παράγοντες και δεν έχει καμία σχέση με το εσωτερικό του Ηνωμένου Βασιλείου.
Ποια είναι η βαθμολογία των ΗΠΑ τώρα;
Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να έχουν τη δεύτερη υψηλότερη βαθμολογία, ΑΑ. Η Moody’s ήταν η τελευταία από τους τρεις μεγάλους οίκους αξιολόγησης, μετά την S&P Global και την Fitch, που υποβάθμισε την αξιολόγηση των ΗΠΑ, για πρώτη φορά μετά το 1949.
Η S&P ήταν ο πρώτος οργανισμός που υποβάθμισε, το 2011, για πρώτη φορά από τότε που χορήγησε στις ΗΠΑ την αξιολόγηση ΑΑΑ το 1941. Η Fitch ακολούθησε το 2023.
Γιατί υποβαθμίζονται οι μεγάλες οικονομίες;
Η αύξηση του δημόσιου χρέους και η ανησυχία ότι δεν γίνονται αρκετά για την αντιμετώπιση των μακροπρόθεσμων δημοσιονομικών προβλημάτων έχουν οδηγήσει στις υποβαθμίσεις.
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ, για παράδειγμα, έχει δαπανήσει περισσότερα χρήματα από όσα έχει εισπράξει κάθε χρόνο από το 2001, οδηγώντας σε ετήσια ελλείμματα στον προϋπολογισμό και σε ένα χρέος περίπου 36 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
Δαπάνησε 881 δισεκατομμύρια δολάρια σε πληρωμές τόκων κατά το πιο πρόσφατο οικονομικό έτος, ποσό υπερτριπλάσιο από αυτό που δαπάνησε το 2017. Το κόστος δανεισμού υπερβαίνει τις αμυντικές δαπάνες.
Άλλες μεγάλες οικονομίες αντιμετωπίζουν επίσης αυξανόμενα χρέη λόγω της γήρανσης του πληθυσμού, της κλιματικής αλλαγής και των αμυντικών αναγκών. Η Βρετανία έχει λόγο χρέους προς ΑΕΠ κοντά στο 100% και της Ιαπωνίας πάνω από 250%.
Τι είναι ένας οίκος αξιολόγησης;
Ένας οίκος αξιολόγησης «αξιολογεί» την πιστοληπτική ικανότητα ενός εκδότη – που θα μπορούσε να είναι ένα κράτος ή μια εταιρεία – και αποδίδει πιστοληπτική αξιολόγηση στα ομόλογα που εκδίδει.
Συνήθως, οι αξιολογήσεις χρησιμοποιούν ένα σύστημα γραμμάτων που εκτείνεται από AAA για εκδότες ουσιαστικά χωρίς κίνδυνο, έως D, για έναν εκδότη που βρίσκεται ενεργά σε αθέτηση.
Οι αξιολογήσεις κατατάσσονται σε δύο βαθμίδες: επενδυτική βαθμίδα και υψηλής απόδοσης ή junk (σκουπίδια). Όσο υψηλότερη είναι η πιστοληπτική αξιολόγηση, τόσο χαμηλότερο είναι το ασφάλιστρο που απαιτούν οι επενδυτές για να διακρατήσουν αυτά τα ομόλογα και, επομένως, τόσο χαμηλότερο είναι το επιτόκιο που καταβάλλει ένας εκδότης για αυτό το χρέος.
Οι οργανισμοί αξιολογούν παράγοντες όπως το χρέος, οι προβλέψεις οικονομικής ανάπτυξης και η ισχύς των ανεξάρτητων θεσμών.
Παραδοσιακά, τρεις κύριοι οίκοι αξιολόγησης – Moodys, Standard & Poor’s και Fitch – έχουν κυριαρχήσει. Άλλοι, συμπεριλαμβανομένων των Morningstar DBRS και Scope, έχουν αποκτήσει μεγαλύτερη εξέχουσα θέση την τελευταία δεκαετία.
Πηγή: ΟΤ
