Με τη συνέχιση των εργασιών της, η Ερευνητική Επιτροπή που εξετάζει τις διαδικασίες εισαγωγής οχημάτων στην Κύπρο από κράτη-μέλη της ΕΕ και τρίτες χώρες, καθώς και το σκάνδαλο με τους ελαττωματικούς αερόσακους Takata, εστιάζει αποκλειστικά, από τις 10 το πρωί της Δευτέρας , στην κατάθεση του Διευθυντή του Τμήματος Οδικών Μεταφορών (ΤΟΜ), Γιώργου Λουκά.
Ο κ. Λουκάς, συνοδευόμενος από τον Ιωσήφ Μιλιτάδους (Τεχνικό Τμήμα) και την Ελένη Πίπη Χατζηκώστα (προϊσταμένη Ρύθμισης και Μηχανικών Προδιαγραφών) του ΤΟΜ, προσήλθε με τεκμήρια – τέσσερις φακέλους συκγεκριμένα-, για να απαντήσει σε σοβαρά ερωτήματα που έχουν θέσει εισαγωγείς, διανομείς, συγγενείς θυμάτων και μέλη της Αστυνομίας που έχουν ήδη καταθέσει.
Ο κ. Λουκάς παραδέχθηκε ότι πριν το 2024, η ενημέρωση του κοινού για τα ζητήματα ασφάλειας και ανακλήσεων ήταν ανεπαρκής. Ανέφερε πως το ΤΟΜ είχε προβεί σε ορισμένες ενέργειες, όπως η ανάρτηση της πλατφόρμας RAPEX και η έκδοση σχετικών ανακοινώσεων, όμως αναγνώρισε ότι θα μπορούσαν να είχαν γίνει πολύ περισσότερα.
Aκόμη, σχετικά με το RAPEX, είπε ότι το Τμήμα λάμβανε τις ενημερώσεις μέσω της Υπηρεσίας Προστασίας Καταναλωτή, τις οποίες κοινοποιούσε στους διανομείς και αντιπροσώπους.
Ερωτηθείς για το αν γινόταν αξιολόγηση κινδύνου, απάντησε πως αυτή έπρεπε να διεξάγεται τόσο από τον κατασκευαστή όσο και από τις αρμόδιες αρχές – κάτι που δεν συνέβαινε στην πράξη. Το ΤΟΜ δεν είχε ενεργό ρόλο στις διαδικασίες ανάκλησης πριν την εκκίνηση της ίδιας της ανάκλησης.
Ελλείψεις στο θεσμικό πλαίσιο και τις διαδικασίες
Ο μάρτυρας επισήμανε ότι από το 2004 μέχρι σήμερα δεν υπήρξαν σημαντικές τροποποιήσεις στα σχετικά διατάγματα, ενώ δεν υπάρχουν εφαρμοστικές πρόνοιες για τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό 2018/858.
Ο ίδιος τόνισε ότι η υποδομή του ΤΟΜ υστερεί τεχνολογικά, αφού η άντληση δεδομένων απαιτεί ακόμα χρήση κώδικα. Το νέο μηχανογραφικό σύστημα αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το 2026.
Διοικητικές ευθύνες
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Μιχαλάκης Χριστοδούλου, στάθηκε στην αδράνεια του παρελθόντος, σημειώνοντας ότι πριν το 2024 υπήρχε ουσιαστικά απουσία ενημέρωσης από το ΤΟΜ. Ο κ. Λουκάς συμφώνησε εν μέρει, λέγοντας ότι θα έπρεπε να γίνυον περισσότερα όπως εκστρατείες ενημέρωσης ή ακόμη και καλύτερη αξιοποίηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για επικοινωνία με τους πολίτες.
Αναφέρθηκε, επίσης, σε επιστολές (και όχι εγκυκλίους) που είχαν σταλεί το 2017 και οι οποίες καθόριζαν τη διαδικασία ενημέρωσης για ανακλήσεις. Παρά τις ενστάσεις των γονιών των θυμάτων, ο ίδιος υποστήριξε ότι οι εισαγωγείς ενημερώνονταν και με συστημένες επιστολές και τηλεφωνική επικοινωνία. Παραδέχθηκε όμως ότι το ΤΟΜ δεν προχώρησε σε αποκλεισμό εγγραφής ανακληθέντων οχημάτων, ακόμη και μετά το 2015-2016 όταν στο ΤΟΜ είχε γνωστό το ζήτημα με τους ΤΑΚΑΤΑ.
Η εικόνα σήμερα
Ο κ. Λουκάς ανέλαβε καθήκοντα τον Ιούλιο του 2024 και από τότε έχουν ενισχυθεί οι δομές και οι ανθρώπινοι πόροι του ΤΟΜ, με την πρόσληψη νέου επιστημονικού προσωπικού. Αυτό έγινε μετά τα όσα προέκυψαν με τους ΤΑΚΑΤΑ. Παραδέχθηκε πως η ιστοσελίδα του Τμήματος δεν ήταν φιλική προς τον χρήστη, αλλά έγιναν προσπάθειες αναβάθμισής της με κάποια μπάνερ.
Η κατάθεσή του ήταν η πρώτη από πλευράς κρατικής υπηρεσίας και διήρκησε ολόκληρη τη σημερινή συνεδρία. Προηγήθηκαν οι καταθέσεις από τον Σύνδεσμο Εισαγωγέων Μηχανοκίνητων και Ηλεκτρικών Οχημάτων, τον Παγκύπριο Σύνδεσμο Εμπόρων Αυτοκινήτων, καθώς και των συγγενών των θυμάτων, Κυριάκου Όξινου και Στυλιανής Γιωργαλλή.
«Δεν λάβαμε έκθεση για τον Λούγκο»
Αναφορικά με το περιστατικό του σοβαρού τραυματισμού του Αλέξανδρου Λούγκου το 2017, ερωτηθείς σχετικά, ο διευθυντής του ΤΟΜ είπε ότι η έκθεση για το περιστατικό δεν κοινοποιήθηκε στο ΤΟΜ από τις αρμόδιες αρχές, εν προκειμένω την ηλεκτρομηχανολογική υπηρεσία.
Τη σημερινή συνεδρία παρακολουθεί και η μητέρα του Κυριάκου Όξινου.
