Έχουν περάσει σχεδόν δύο εβδομάδες από τη στιγμή που ο Ντόναλντ Τραμπ από τον κήπο των Ρόδων στον Λευκό Οίκο παρουσίαζε αυτό που πομπωδώς, κατά την προσφιλή τακτική του, ονόμασε «ημέρα απελευθέρωσης». Από τις ανακοινώσεις δασμών προς ολόκληρο ή σχεδόν τον πλανήτη έχουν περάσει 11 πολύ πυκνές σε γεγονότα ημέρες μέσα στις οποίες από την μία, έγινε απόλυτα σαφές πως ο εχθρός για τον Λευκό Οίκο είναι το Πεκίνο και από την άλλη πως σήμερα η Κίνα δεν έχει καμία απολύτως πρόθεση να υποχωρήσει.
Οι δασμοί ως όπλο έφτασαν το 145% από τις Ηνωμένες Πολιτείες με την Κίνα να απαντά με 125% προς την Ουάσιγκτον… Παρά τις 90 ημέρες με 10% για τους «υπόλοιπους» του κόσμου και το δεν «δασμολογώ τα ηλεκτρονικά» από την Κίνα, το χάος στις αγορές, τα μηνύματα από αμερικανικούς κολοσσούς όπως η BlackRock πως είναι οι «ΗΠΑ ο ταραξίας» και τα ομόλογα να αυξάνονται στα επίπεδα που βρίσκονταν το 2020 και την πανδημία, δεν είναι ούτε σαφές, ούτε και ξεκάθαρο τι ζητά ο Τραμπ από τους υπόλοιπους.
Οι συμφωνίες κατά μόνας που τόσο ο ίδιος, όσο και το επιτελείο του προτάσσουν και έχουν ως στόχο να μειωθεί το εμπορικό έλλειμμα της χώρας προς τρίτους, δεν είναι σαφές εάν αφορά για παράδειγμα πολύ φτωχές χώρες όπως το Λεσότο, καθώς δεν θα είχε και μεγάλο κέρδος από κάτι τέτοιο η αμερικανική οικονομία. Επίσης, μέσω διαρροών και όχι επίσημα γνωρίζουμε πως υπάρχουν σήμερα 70 χώρες που έχουν ζητήσει άμεσες διαπραγματεύσεις, αλλά δεν έχουμε καμία πληροφορίες για το ποιες είναι αυτές, αλλά και το τι θα ζητήσουν οι ΗΠΑ.
Ο «σκόπελος» των εξαγωγικών παραδείσων της Κίνας
Ο Ντόναλντ Τραμπ θέλει να αποδυναμώσει το Πεκίνο αλλά θα είναι σχεδόν απίθανο να καταφέρει να κόψει από την εξάρτηση και την επιρροή της Κίνας στους «εξαγωγικούς παραδείσους» που έχει δημιουργήσει η χώρα προκειμένου, εδώ και χρόνια να αποφεύγει τους δασμούς και τις απώλειες. Για παράδειγμα το Βιετνάμ, η οικονομία του οποίου εξαρτάται σε ποσοστό που ξεπερνά το 40% από το Πεκίνο, είναι απίθανο, ανεξάρτητα από το ύψος των δασμών που θα επιβάλλουν τελικώς οι ΗΠΑ, να φύγει από την κόκκινη επιρροή.
Αντίθετα πιο «εύκολο» φαντάζει αυτό το σενάριο με το Μεξικό, το οποίο φαίνεται να έχει αρχικά την διάθεση να «δεσμευθεί» και πάλι υπό όρους σε μία τέτοια πρόταση. Χωρίς λεπτομέρειες όμως για το τι προτίθεται η Ουάσιγκτον να δώσει στην γειτονική χώρα, στην οποία πρώτα επέβαλλε δασμούς, είναι απίθανο να υπάρξει και πάλι θετική εξέλιξη. Παράλληλα ακόμη κι αν το Μεξικό τελικώς συμφωνήσει με τις ΗΠΑ, δεν υπάρχει τρόπος άμεσης αποεπένδυσης. όταν τα τελευταία τουλάχιστον 10 χρόνια το Πεκίνο συστηματικά κατακτά εμπορικά, οικονομικά και κυρίως βιομηχανικά τα νότια σύνορα των ΗΠΑ.
Βρισκόμενοι σήμερα σε ένα εντελώς θολό τοπίο από την πλευρά των ΗΠΑ αναφορικά με το πώς σκέφτονται να αποδυναμώσουν και τελικώς να κερδίσουν τον πόλεμο με την Κίνα, οι ΗΠΑ φαίνεται πως δεν έχουν σχέδιο για να «τρέξουν» και μέσα στην αναταραχή να καταφέρουν να πλήξουν το Πεκίνο.
Η Ευρώπη
Η Ευρώπη βρίσκεται σε αναμονή αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα είναι εύκολη «σύμμαχος» σήμερα με τον τρόπο που ο Λευκός Οίκος σε λιγότερες από 100 ημέρες έχει συμπεριφερθεί. Το μείζον ζήτημα με την Ένωση, για παράδειγμα, μπορεί να μην είναι το εμπορικό ισοζύγιο, αλλά η κεντρική φορολογία που πλέον δεν «ψιθυρίζεται» αλλά ακούγεται δυνατά, που θα αφορά του κολοσσούς της αμερικανικής τεχνολογίας. Μπορεί ο Τραμπ να επιτίθεται στην Ευρώπη λεκτικά και όχι μόνο, για την οικονομία εδώ και καιρό, αλλά θα είναι πολύ δύσκολο χωρίς την Ευρώπη οι ΗΠΑ να καταφέρουν να παραμείνουν στο «αφρό», όχι τουλάχιστον για πολύ.
Ο Τραμπ φαίνεται να έχει πάρει την απόφαση να ενισχύσει την ενεργειακή συμφωνία που ο Τζο Μπάιντεν υπέγραψε με την Κομισιόν για αμερικανικό αέριο λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και την απομάκρυνση της Ένωσης από την ρωσική ενέργεια. Υπάρχουν σήμερα – παρά το χάος – αρκετά σημαντικά τηλεφωνήματα ανάμεσα στο αμερικανικό υπουργείο Εμπορίου και τις Βρυξέλλες που δημιουργούν ένα πλαίσιο για συμφωνία νέας ζώνης χαμηλών – για άλλους μηδενικών δασμών – ανάμεσα στις δύο άκρες του Ατλαντικού με «δώρο» σημαντικά χαμηλότερες τιμές σε όλα τα προϊόντα αμερικανικής ενέργειας. Ακόμη όμως και αυτή η εξέλιξη δεν είναι εύκολο να προχωρήσει και να παγιωθεί, καθώς ακόμη και οι στενότεροι συνεργάτες του Τραμπ για το θέμα δεν έχουν το δικό του «ok» ή ακόμη χειρότερα ενημερώνονται για τις επιλογές του Προέδρου και τις εξελίξεις από κάποια «αυθόρμητη» δήλωσή του, είτε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είτε μπροστά στις κάμερες.
Αναλυτές από την άλλη άκρη του Ατλαντικού που επίσης βρίσκονται στο «ημίφως» φαίνεται πάντως να συμφωνούν πως το εγχείρημα των δασμών το οποίο επέλεξε ο Τραμπ ήταν πρόχειρο και αρκετά ριψοκίνδυνο αλλά δεν είναι απίθανο τελικώς να διαμορφώσει μία διαφορετική πραγματικότητα. Οι ΗΠΑ έτσι κι αλλιώς μπήκαν αυτοβούλως – ουσιαστικά τον ξεκίνησαν – σε αυτόν τον εμπορικό και οικονομικό πόλεμο. Mένει οι ίδιες να δείξουν προς τα πού επιθυμούν και επιχειρούν να κινηθούν. Στον αντίποδα, η Κίνα είναι ξεκάθαρο, από την αρχή αυτή τη φορά, πως δεν θα κάνει πίσω και είναι διατεθειμένη να «ματώσει» αν πρόκειται να αλλάξει επίσημα η εικόνα και η θέση της στον πλανήτη.
