Eξακόσια πενήντα ιθαγενή φυτά φιλοξενεί η χερσόνησος του Ακάμα, σύμφωνα με τη Λειτουργό Βιοποικιλότητας του Τμήματος Δασών Γεωργία Χρυσοστόμου.
Σε δηλώσεις της στο ΚΥΠΕ, η κ. Χρυσοστόμου ανέφερε πως τα 650 ιθαγενή είδη και υποείδη φυτά, που φιλοξενεί η χερσόνησος του Ακάμα αντιστοιχούνστο 40% του συνόλου της χλωρίδας της Κύπρου.
Η χερσόνησος του Ακάμα, συνέχισε, αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους φυσικούς θησαυρούς του νησιού μας, αφού φιλοξενεί μεγάλο αριθμό ειδών χλωρίδας και πανίδας, εκ των οποίων πολλά είναι σπάνια ή ενδημικά, προσθέτοντας, πως παρουσιάζει ένα εξαιρετικά ποικιλόμορφο τοπίο, από τις παράκτιες αμμοθίνες και τα παραποτάμια οικοσυστήματα, μέχρι τους απόκρημνους βράχους, τις θαμνώδεις διαπλάσεις και τις δασώδεις εκτάσεις.
Όσον αφορά τα ενδημικά είδη, είπε πως στην περιοχή υπάρχουν 43 ενδημικά φυτά από τα 147 συνολικά που βρίσκονται στην Κύπρο. Δύο από αυτά είναι τοπικά ενδημικά(Tulipaakamasica, Centaureaakamantis), δηλαδή τα συναντάμε, είπε, μόνο στην περιοχή του Ακάμα.
Η κ. Χρυσοστόμου ανέφερε πως η βλάστηση του Ακάμα σχηματίζει ένα πολύπλοκο μωσαϊκό, το οποίο περιλαμβάνει δασικές και θαμνώδεις εκτάσεις, αμμοθίνες, γκρεμούς και παρόχθια οικοσυστήματα. Στην χερσόνησο του Ακάμα υπάρχουν 23 χερσαίοι τύποι οικοτόπων από τους 42 συνολικά σε όλη την Κύπρο. Όπως εξήγησε οι οικότοποι αποτελούν χερσαίες περιοχές ή υγρότοπους που διακρίνονται με βάση τα βιοτικά και αβιοτικά γεωγραφικά χαρακτηριστικά τους, και μπορεί να είναι φυσικές ή ημιφυσικές περιοχές. Η περιοχή περιλαμβάνεται στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000.
Αναφερόμενη σε μερικά από τα πιο σημαντικά είδη χλωρίδας της χερσονήσου του Ακάμα η κ. Χρυσοστόμου ανέφερε την Tulipaakamasica που αποτελεί ενδημικό και σπάνιο είδος, που υπάρχει αποκλειστικά στην περιοχή του Ακάμα, γεγονός που την καθιστά ιδιαίτερα σημαντική, όπως επεσήμανε. Η κοινή ονομασία του είδους Tulipaakamasica είναι τουλίπα του Ακάμα. Η ονομασία του γένους Tulipa προέρχεται, σημείωσε, από την τουρκική λέξη túlipand, που σημαίνει τουρμπάνι (ύφασμα που χρησιμοποιούν οι μουσουλμανικοί λαοί ως καπέλο) εξαιτίας της ομοιότητας του άνθους της τουλίπας με τουρμπάνι, ενώ το επίθετο akamasica δόθηκε στο είδος γιατί η εξάπλωση του περιορίζεται στη χερσόνησο του Ακάμα.
Πρόκειται, είπε, για πολυετή βολβώδη πόα, ύψους μέχρι 25 cm. Τα φύλλα της είναι 3-7 κατ΄εναλλαγή, λογχοειδή. Τα άνθη της είναι εντυπωσιακά, με λαμπερό κόκκινο χρώμα, με μαύρη κηλίδα στο κάτω μέρος της εσωτερικής πλευράς των πετάλων. Ανθίζει την άνοιξη, συνήθως από τον Μάρτιο έως τον Απρίλιο. Ευδοκιμεί σε αραιούς θαμνώνες αοράτου και φρύγανα, σε υψόμετρο γύρω στα 370 m, σε διαβρωμένα σερπεντινικά πετρώματα με σχετικά βαθύ εδαφικό ορίζοντα, συμπλήρωσε.
Πρόσθεσε επίσης, πως λόγω του μικρού εύρους εξάπλωσης και του μικρού πληθυσμού του είδους, που δεν υπερβαίνει τα 200 φυτά, η Tulipaakamasica έχει περιληφθεί στο Κόκκινο Βιβλίο της Χλωρίδας της Κύπρου στην κατηγορία «Κρισίμως Κινδυνεύον» (CriticallyEndangered). Ο πληθυσμός του είδους βρίσκεται στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Ακάμα, σε κρατική δασική γη και περιλαμβάνεται στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Natura 2000.
Η κ. Χρυσοστόμου ανέφερε, ακόμη, πως τη δεκαετία του 1990, το Τμήμα Δασών προχώρησε σε μερική περίφραξη για την προστασία τόσο του ενδιαιτήματος όσο και του φυτού. Αργότερα, η περίφραξη επεκτάθηκε για να καλύψει σχεδόν ολόκληρη την περιοχή εξάπλωσης του φυτού. Επιπρόσθετα, για την εκτός τόπου προστασία του είδους εγκαταστάθηκαν φυτά στους βοτανικούς κήπους του Τμήματος Δασών.
Αναφέρθηκε επίσης στο είδος Centaurea akamantis, σημειώνοντας πως αποτελεί σπάνιο ενδημικό φυτό, που φύεται αποκλειστικά στην περιοχή του Ακάμα. Αναπτύσσεται κυρίως σε απόκρημνες, ασβεστολιθικές περιοχές και σε φαράγγια, σε σχισμές ασβεστολιθικών βράχων, σε υψόμετρο 70 –100 m. Περιορίζεται σε δύο θέσεις, στο φαράγγι του Άβακα και στο Αργάκι των Κουφών. Ανθοφορεί από τον Απρίλιο μέχρι τον Νοέμβριο και καρποφορεί μεταξύ Ιουλίου-Δεκεμβρίου.
Είναι ημίθαμνος, όπως είπε, με κρεμάμενους ή ημιόρθιους βλαστούς μήκους 40-60cm, με πυκνό λευκό τρίχωμα. Τα φύλλα του είναι κατ’ εναλλαγή, απλά, παχιά, τεφροπράσινα, με πυκνό λευκό ή φαιό τρίχωμα.
Η εξάπλωση του συνέχισε η κ. Χρυσοστόμου, είναι περιορισμένη, με πολύ εξειδικευμένο ενδιαίτημα. Ο συνολικός του πληθυσμός είναι αρκετά μικρός, καθιστώντας το φυτό πολύ ευαίσθητο σε καταστροφικά γεγονότα.
Είπε εξάλλου πως το Alyssum akamasicum, γνωστό και ως Άλυσσο του Ακάμα, είναι ένα σπάνιο ενδημικό φυτό της Κύπρου, που αναπτύσσεται σε σερπεντινικά εδάφη της περιοχής, κυρίως στα όρια των πευκοδασών και των θαμνώνων.
Πρόκειται για πολυετή πόα ή ημίθαμνο, με όρθιους ή απλωτούς βλαστούς μήκους μέχρι 30 εκατοστά, καλυμμένους με πυκνές, αστεροειδείς τρίχες. Τα φύλλα του είναι αντωειδή ή ελλειψοειδή,ακέραια, γλαυκοπράσινα. Τα άνθη του, συνέχισε, που εμφανίζονται από τον Μάρτιο μέχρι τον Απρίλιο, έχουν έντονο χρυσοκίτρινο χρώμα. Το φυτό υπάρχει σε ξηρές πλαγιές σε βραχώδεις θέσεις με φρύγανα και χαμηλούς θαμνώνες, σε υψόμετρο 40-350 μέτρα. Περιλαμβάνεται στο Κόκκινο Βιβλίο της Χλωρίδας της Κύπρου, όπου χαρακτηρίζεται ως ευάλωτο (vulnerable).
Σχετικά με την κυπριακή τουλίπα είπε πως είναι ενδημικό είδος της Κύπρου που επιβεβαιωμένα απαντάται σε τέσσερις θέσεις στο νησί, στη χερσόνησο του Ακάμα, στην ευρύτερη περιοχή Κορμακίτη-Μύρτου-Πάναγρα, μεταξύ Μάμμαρι-Δένειας και στην χερσόνησο της Καρπασίας.
