Η σημερινή απόφαση της Fed έχει προεξοφληθεί από αγορές και οικονομολόγους ότι θα διατηρήσει αμετάβλητο το κόστος δανεισμού στο εύρος 4,25% – 4,5%. Το ενδιαφέρον όμως θα εστιαστεί τις τριμηνιαίες οικονομικές προβλέψεις των υπευθύνων χάραξης πολιτικής της Fed και στα σχόλια του προέδρου Τζερόμ Πάουελ, σε μια περίοδο που η λέξη αβεβαιότητα κυριαρχεί σε αγορές και οικονομίες διεθνώς.
Οι προβλέψεις της κεντρικής τράπεζας θα δώσουν περισσότερα στοιχεία στο πως οι αξιωματούχοι αξιολογούν τον πιθανό αντίκτυπο των πολιτικών του Τραμπ με τα σύννεφα να πυκνώνουν πάνω από τις μέχρι τώρα σταθερές οικονομικές προοπτικές. Ωστόσο ήδη με τις δηλώσεις τους μέχρι τώρα έχουν σκιαγραφήσει τρία σενάρια καθιστώντας δύσκολη την εξίσωση για την Fed. To ένα προβλέπει επιβράδυνση του πληθωρισμού ή αποδυνάμωση της οικονομίας, το δεύτερο επίμονες πληθωριστικές πιέσεις πάνω από τον στόχο του 2% και τον τρίτο υψηλό πληθωρισμό και επιβράδυνση της οικονομίας.
Η λέξη ύφεση
Η λέξη ύφεση έχει ξανακάνει την εμφάνιση της, διαπερνώντας τις αγορές, οδηγώντας τους οικονομολόγους να μειώνουν τις προσδοκίες τους για την ανάπτυξη φέτος, καθώς εκτυλίσσεται ένας διεθνής εμπορικός πόλεμος με την επιβολή δασμών από την αμερικανική κυβέρνηση.
Ξεκινώντας από αυτό που ορισμένοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής ονόμασαν «γλυκό σημείο», αναφερόμενοι σε σταθερούς ρυθμούς ανάπτυξης με ισορροπημένους κινδύνους, το κλίμα έχει αναστραφεί καθώς ενισχύεται η αβεβαιότητα.
«Μια «ήπια προσγείωση» εξακολουθεί να είναι πιθανή» με την οικονομία να συνεχίζει να αναπτύσσεται και τον πληθωρισμό να υποχωρεί στο στόχο της Fed για 2%, τονίζει στο Reuters η Beth Ann Bovino, επικεφαλής οικονομολόγος της U.S. Bank.
«Παρόλα αυτά … αρχίζουμε να βλέπουμε διάφορους κραδασμούς. Οι εμπορικοί πόλεμοι … Οι προσδοκίες των καταναλωτών που σηματοδοτούν φόβους ύφεσης και φόβους πληθωρισμού» προσθέτει, με την πολιτική της Fed να είναι επίσης αβέβαιη εάν τα σχέδια της κυβέρνησης Τραμπ για τους δασμούς αναζωπυρώσουν τις πιέσεις στις τιμές που προσπαθεί να τιθασεύσει η κεντρική τράπεζα. «Δεν είναι ακόμα άσχημο, αλλά τα σοκ αρχίζουν να πληθαίνουν».
Ο φόβος της ύφεσης οδήγησε σε sell off τις παγκόσμιες αγορές την προηγούμενη εβδομάδα. Στην Wall Street ο δείκτης αναφοράς S&P 500 εισήλθε για λίγο σε τεχνική διόρθωση με πτώση 10% από το υψηλό ρεκόρ του Φεβρουαρίου.
Ενώ οι αξιωματούχοι της Fed συνήθως υποβαθμίζουν τις διακυμάνσεις των τιμών των περιουσιακών στοιχείων ως παράγοντα για τη χάραξη νομισματικής πολιτικής, οι απότομες κινήσεις καταγράφονται, καθώς μπορούν να δείξουν τόσο μια αναπτυσσόμενη απώλεια εμπιστοσύνης όσο και να σηματοδοτήσουν μείωση των καταναλωτικών δαπανών, καθώς ο πλούτος των νοικοκυριών μειώνεται.
Πόσες μειώσεις επιτοκίων
Το dot plot του Δεκεμβρίου προέβλεπε δύο μειώσεις επιτοκίων για το 2025 που θα οδηγούσαν το επιτόκιο της Fed στο 3,9%.
Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης της Fed δείχνουν ότι ο Ιούνιος θα μπορούσε να είναι ο μήνας που θα η κεντρική τράπεζα θα αποφασίσει να μειώσει το κόστος δανεισμού, με πιθανές τρεις μειώσεις για όλο το 2025.
Όμως, η πιθανότητα τρίτης μείωσης των επιτοκίων, τον Δεκέμβριο, έχει διαβρωθεί καθώς οι χρηματοπιστωτικές αγορές αφομοιώνουν τις συνέπειες της επιδείνωσης της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, που μπορεί να προμηνύει βραδύτερη ανάπτυξη και υψηλότερες προσδοκίες για τις πληθωριστικές πιέσεις και εντέλει υψηλότερο πραγματικό πληθωρισμό.
Οι οικονομικές προοπτικές
Οι μέσες προσδοκίες των αξιωματούχων τον Δεκέμβριο έβλεπαν την αμερικανική οικονομία να αναπτύσσεται κατά 2,1% φέτος, με το ποσοστό ανεργίας να αυξάνεται ελαφρώς και να κλείνει το έτος στο 4,3% και τον Δείκτη Τιμών Προσωπικών Καταναλωτικών Δαπανών να κλείνει το έτος στο 2,5%.
Όμως οι προβλέψεις αυτές εκδόθηκαν προτού τα σχέδια πολιτικής του Τραμπ γίνουν πιο συγκεκριμένα. Καθώς ξεδιπλώνεται το κουβάρι των δασμών προκάλεσαν σύγκριση με τους δασμούς που επιβλήθηκαν τη δεκαετία του 1930 και επιδείνωσαν τη Μεγάλη Ύφεση ενώ οδήγησαν μέλη της ίδιας της κυβέρνησης του Τραμπ να πουν ότι μπορεί να υπάρξουν επώδυνες προσαρμογές στο δρόμο.
Τα σενάρια
Οι δημόσιες δηλώσεις των αξιωματούχων πριν από τη συνεδρίαση έκαναν λόγο για τρία σενάρια εξέλιξης: επιβράδυνση του πληθωρισμού ή αποδυνάμωση της οικονομίας που επιτρέπει περαιτέρω μειώσεις των επιτοκίων, πληθωρισμός που παραμένει πάνω από τον στόχο της Fed και αφήνει τη νομισματική πολιτική πιο σφιχτή για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και πληθωρισμός που παραμένει υψηλότερος από τον επιθυμητό αλλά και επιβράδυνση της οικονομίας. Αυτό το τελευταίο θα παρουσίαζε ένα πιθανό δίλημμα που μπορεί να αναγκάσει σε επιλογή μεταξύ των στόχων της Fed για τον πληθωρισμό και την απασχόληση.
Σε μια πρόσφατη ανάλυση, οι οικονομολόγοι της Deutsche Bank σημείωσαν αρκετές δύσκολες αποφάσεις που θα πρέπει να λάβουν οι αξιωματούχοι της Fed. Μπορεί να είναι δύσκολο να καταλάβουν ποιες επιπτώσεις των δασμών στις τιμές θα εξαφανιστούν από μόνες τους και ποιες θα παραμείνουν, για παράδειγμα. Η αύξηση της ανεργίας μπορεί επίσης να αντανακλά μια μέτρια αποδυνάμωση στην αρχή, αλλά να εξελιχθεί σε κάτι χειρότερο, καθώς οι απολύσεις οδηγούν σε αδύναμη ζήτηση, η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε περισσότερες απολύσεις και ακόμη πιο αδύναμη δραστηριότητα.
Οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό μπορεί να είναι αγκυρωμένες προς το παρόν, αλλά «η μεγαλύτερη διασπορά και αβεβαιότητα … δείχνουν ότι είναι λιγότερο αξιόπιστα αγκυρωμένες», ανέφεραν οι αναλυτές.
«Είτε η οικονομία παραμένει ανθεκτική και ο υψηλός πληθωρισμός κρατά τη Fed ως επί το πλείστον σε αναμονή, είτε η περικοπή της κυβερνητικής απασχόλησης σε συνδυασμό με το πάγωμα των προσλήψεων στον ιδιωτικό τομέα που προκαλείται από την εμπορική αβεβαιότητα οδηγεί σε απότομη επιδείνωση της αγοράς εργασίας που καθιστά αναγκαία μια πιο απότομη πορεία περικοπών», έγραψε ο Matthew Luzzetti, επικεφαλής οικονομολόγος της επενδυτικής τράπεζας στις ΗΠΑ, και η ομάδα του. «Το να διακρίνουμε ποιο μονοπάτι είναι το σωστό δεν είναι εύκολο».
Άλλοι βλέπουν ανοδικούς κινδύνους.
«Υπάρχει ένας αυξανόμενος κίνδυνος ότι τα σοκ από τους δασμούς στην πλευρά της προσφοράς, την επιβράδυνση των τάσεων αύξησης της μετανάστευσης και τον περιορισμό του εργατικού δυναμικού της ομοσπονδιακής κυβέρνησης θα δημιουργήσουν έναν διαρκή αρνητικό βρόχο ανατροφοδότησης που θα αποδυναμώσει τη συνολική ζήτηση», έγραψε ο Satyam Panday, επικεφαλής οικονομολόγος της S&P Global Ratings για τις ΗΠΑ και τον Καναδά. Ο Panday τοποθέτησε τον κίνδυνο ύφεσης στις ΗΠΑ κατά τους επόμενους 12 μήνες στο 25%, διπλάσιο του κανονικού.
Οι οικονομολόγοι σε πρόσφατη δημοσκόπηση του Reuters δήλωσαν σχεδόν ομόφωνα ότι οι κίνδυνοι ύφεσης έχουν αυξηθεί.
Αυτό μπορεί να μην είναι άμεσα εμφανές στη νέα Περίληψη των Οικονομικών Προβλέψεων που θα δημοσιεύσει η Fed σήμερα. Με τα πρόσφατα στοιχεία να παραμένουν αξιοπρεπή και τα σχέδια του Τραμπ να είναι ρευστά – και σε ορισμένες περιπτώσεις να αντιμετωπίζουν δικαστική ανατροπή – οι αριθμοί που θα καταγράψουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής μπορεί να μην παρουσιάσουν μεγάλη μεταβολή σε σχέση με τον Δεκέμβριο.
Οι προβλέψεις του ΟΟΣΑ
Η πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ, που είναι η πρώτη προσπάθεια να ποσοτικοποιήσει την οικονομική οπισθοδρόμηση από τους πρώτους γύρους του εμπορικού πολέμου του Τραμπ, προβλέπει ότι η ετήσια επέκταση στις ΗΠΑ να συρρικνώνεται στο 1,6% το επόμενο έτος, το πιο αδύναμο από το 2011, με εξαίρεση την πρώτη χρονιά της πανδημίας. «Η ετήσια αύξηση του ΑΕΠ στις Ηνωμένες Πολιτείες αναμένεται να επιβραδυνθεί από τον έντονο πρόσφατο ρυθμό της και να διαμορφωθεί στο 2,2% το 2025 και στο 1,6% το 2026».
Τα υψηλότερα εμπορικά εμπόδια θα συμβάλουν στον επίμονο πληθωρισμό, οδηγώντας την Fed να διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκια μέχρι τα μέσα του 2026, προέβλεψε.
Αβεβαιότητα
Ωστόσο, το εύρος των απόψεων μεταξύ των φορέων χάραξης πολιτικής μπορεί επίσης να αρχίσει να διευρύνεται, αντανακλώντας λιγότερη εμπιστοσύνη στις βασικές προβλέψεις, μεγαλύτερο κίνδυνο και μεγαλύτερη αβεβαιότητα παράγοντες που καταγράφονται σε χωριστές έρευνες μεταξύ των φορέων χάραξης πολιτικής που δημοσιεύονται μαζί με τις προβολές.
Σε δηλώσεις του στη Νέα Υόρκη στις 7 Μαρτίου, ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ καθόρισε το σημερινό κλίμα, με μια αναφορά στους κινδύνους ουράς που εμπεριέχονται στην οικονομία και την κοινωνία γενικότερα.
«Η ανθρώπινη φύση είναι ότι μιλάμε πάντα για αβεβαιότητα στον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε τα πράγματα. «Εξαιρετικά αβέβαιη». Το λέμε συνέχεια», δήλωσε ο Πάουελ. «Οι ουρές είναι πιο χοντρές από ό,τι νομίζετε».
Εβδομάδα κεντρικών τραπεζών
Η Fed δεν είναι η μόνη κεντρική τράπεζα που συνεδριάζει αυτή την εβδομάδα.
Οι αγορές αναμένουν ότι η Riksbank, η κεντρική τράπεζα της Σουηδίας, θα διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκια την Πέμπτη, καθώς θα σηματοδοτήσει πιθανότατα το τέλος του κύκλου χαλάρωσης στη Σουηδία, η οποία ήταν από τις πιο επιθετικές κεντρικές τράπεζες των ανεπτυγμένων αγορών.
Η Τράπεζα της Αγγλίας (BoE αναμένεται) επίσης να διατηρήσει τα επιτόκια της, μια στάση πιθανώς πριν από περισσότερη χαλάρωση αργότερα μέσα στο έτος. Οι επενδυτές θα εστιάσουν στη διαίρεση της ψήφου μεταξύ γερακιών και περιστεριών. 
Η SNB, κεντρική τράπεζα της Ελβετίας, που έχει ήδη τα χαμηλότερα επιτόκια στην G10, αναμένεται να μειώσει το επιτόκιο αναφοράς της σε μόλις 0,25%, τροφοδοτώντας ενδεχομένως περισσότερα ερωτήματα σχετικά με το αν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα επιστρέψουν σε αρνητικό έδαφος, αλλά αυτό δεν είναι η τρέχουσα προσδοκία των διαπραγματευτών.
Η Τράπεζα της Ιαπωνίας
Η Τράπεζα της Ιαπωνίας (BOJ) εκτιμάται ότι διατηρήσει τα επιτόκια αμετάβλητα, αν και το διοικητικό συμβούλιο μπορεί να συζητήσει μια αύξηση ήδη από τον Μάιο, με το βλέμμα στον εγχώριο πληθωρισμό και τη μεταβλητότητα της αγοράς που προκαλείται από την αβεβαιότητα σχετικά με την εμπορική πολιτική των ΗΠΑ, ανέφεραν πηγές στο Reuters.
Ο Διοικητής της BOJ, Καζούο Ουέντα έδωσε τον τόνο με γερακίσια σχόλια στο κοινοβούλιο την προηγούμενη εβδομάδα, προβλέποντας ότι η σταθερή αύξηση των μισθών θα μετατραπεί σε αυξημένες καταναλωτικές δαπάνες.
Τα συνδικάτα της Ιαπωνίας φαίνεται ότι θα πάρουν και πάλι μέσες αυξήσεις μισθών περίπου 6% στις φετινές εαρινές διαπραγματεύσεις, ένα μόλις έκλεισε συμφωνία για μέση αύξηση λίγο πάνω από 5%.
Πηγή: ΟΤ
