Ανοιχτή επιστολή προς τον Υπουργό Εργασίας και τον Υφυπουργό Μετανάστευσης αποστέλλει η Ομάδα «Σύροι στην Κύπρο», με θέμα «Καθεστώς Σύρων Αιτητών Ασύλου και Δικαιούχων Συμπληρωματικής Προστασίας – Επόμενη Μέρα». Η ομάδα ζητά μερική άρση του «παγώματος» στην εξέταση των αιτήσεων ασύλου Σύρων υπηκόων, αναφέροντας ότι το πάγωμα αυτό δεν δικαιολογείται υπό τις σημερινές συνθήκες, «ειδικότερα όταν ληφθεί υπόψη ότι υπάρχουν Σύροι αιτητές ασύλου οι οποίοι είναι ακόμη σε στάση αναμονής από το 2019, ενώ ο χρόνος εξέτασης των καινούργιων αιτήσεων ασύλου (άλλων υπηκόων) έχει περιοριστεί στους 3 μήνες».
Η Ομάδα κάνει λόγο «για κραυγαλέα διάκριση» εναντίον Σύρων που διαμένουν και εργάζονται εδώ και χρόνια στην Κύπρο και συνεισφέρουν στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων και στο ΓεΣΥ. Αναφέρουν ακόμη ότι η μη-εξέταση των αιτήσεων αποτελεί αδικαιολόγητο εμπόδιο και καλούν την Κυβέρνηση να συζητήσει το σενάριο, αριθμός Σύρων που δεν επέλεξε την εθελούσια επιστροφή, να λάβει, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, καθεστώς εργαζομένων από Τρίτες Χώρες, χωρίς να χρειαστεί να εγκαταλείψουν την Κύπρο.
Αυτούσια η επιστολή
Από την πρώτη κιόλας μέρα της πτώσης του καθεστώτος του δικτάτορα Μπασάρ Αλ Άσαντ, η Ομάδα μας είχε ενημερώσει πως μεγάλος αριθμός μελών μας, είχαν εκφράσει την επιθυμία τους για εθελούσια επιστροφή στη Συρία, και κατ’ επέκταση το κλείσιμο των φακέλων / αιτήσεων τους για Διεθνή Προστασία.
Παρόλο που η Συρία δεν μπορεί ακόμη να θεωρηθεί ασφαλής, η πολιτική κατάσταση στη Συρία είναι ακόμη ασταθής και οι συνθήκες αβέβαιες, πέραν των 1,000 Σύρων υπηκόων απέσυραν τις αιτήσεις τους για Διεθνή Προστασία ή εγκαταλείψει το καθεστώς Συμπληρωματικής Προστασίας. Με την πάροδο του χρόνου και την αναμενόμενη βελτίωση των συνθηκών ασφάλειας στη Συρία, εκτιμάται ότι όλο και περισσότεροι θα διαλέξουν την επιστροφή στα πάτρια εδάφη.
Εντούτοις, θεωρούμε πως δεν ενδείκνυται η απλή αναμονή των εξελίξεων, με την ελπίδα της «αυτορύθμισης» της κατάστασης των Σύρων στην Κύπρο. Και όπως τόνισε η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), στην ανακοίνωσή της ημερ. 10 Δεκεμβρίου 2024, αφενός δεν τίθεται θέμα αναγκαστικών απελάσεων, αλλά αφετέρου, η επιλογή του επαναπατρισμού πρέπει να είναι σε εθελούσια βάση και όχι ως αποτέλεσμα πιέσεων. Το «πάγωμα» της εξέτασης των αιτήσεων ασύλου δεν πρέπει δηλαδή να «εργαλειοποιηθεί» ως μέσο πίεσης για αποχώρηση και κατ’ επέκταση να επιλέγεται ο επαναπατρισμός λόγω απελπισίας.
Με την παρούσα επιστολή, θα θέλαμε να επισύρουμε την προσοχή της Κυβέρνησης, στα ακόλουθα θέματα:
1. Μερική άρση του «παγώματος» στην εξέταση των αιτήσεων ασύλου των Σύρων υπηκόων
Ο αριθμός των αφίξεων Σύρων αιτούντων ασύλου, σε σύγκριση με τον αριθμό των αποχωρήσεων, σε συνάρτηση με την σημερινή γεωπολιτική κατάσταση στη Συρία, δεν δικαιολογεί το υφιστάμενο «πάγωμα» στην εξέταση των αιτήσεων των Σύρων υπηκόων που ισχύει από τον Απρίλιο του 2024, ειδικότερα όταν ληφθεί υπόψη ότι υπάρχουν Σύροι αιτητές ασύλου οι οποίοι είναι ακόμη σε στάση αναμονής από το 2019, ενώ ο χρόνος εξέτασης των καινούργιων αιτήσεων ασύλου (άλλων υπηκόων) έχει περιοριστεί στους 3 μήνες.
Θεωρούμε πως η διάκριση που υφίστανται οι Σύροι που διαμένουν και εργάζονται εδώ και χρόνια στην Κύπρο είναι κραυγαλέα. Συνεισφέρουμε στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων και στο ΓεΣΥ, και είμαστε οι πλέον ενσωματωμένοι στην κοινωνία και την αγορά εργασίας. Εντούτοις κρατιόμαστε «όμηροι» σε μετέωρη και αβέβαιη κατάσταση, αναμένοντας ακόμη το καθεστώς δικαιούχων Συμπληρωματικής Προστασίας.
Η μη-εξέταση των αιτήσεών μας αποτελεί αδικαιολόγητο εμπόδιο στην καθημερινότητά μας, αφού, μεταξύ άλλων, δεν μας επιτρέπεται να ταξιδέψουμε στο εξωτερικό, με Σελ 2 / 2 αποτέλεσμα να αδυνατούμε για χρόνια να επισκεφθούμε συγγενικά μας πρόσωπα που βρίσκονται και αυτά εκτός Συρίας. Κυρίως, δεν δικαιούμαστε να λάβουμε άδεια οδήγησης, έχουμε περιορισμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, ακόμη και σε αξιοπρεπή στέγαση, όταν πολλοί ιδιοκτήτες προτιμούν να ενοικιάζουν τα ακίνητά τους σε άτομα των οποίων τεκμηριώνεται η μεσοπρόθεσμη / μακροπρόθεσμη διαμονή στην Κύπρο.
2. Μετατροπή καθεστώτος Συμπληρωματικής Προστασίας σε καθεστώς εργαζομένου από Τρίτες Χώρες
Αλληλένδετο με το πιο πάνω σημείο, θεωρούμε εξέχουσας σημασίας να μελετηθεί και να συζητηθεί το σενάριο, αριθμός Σύρων που διαμένουμε και εργαζόμαστε νόμιμα στην Κύπρο, συνεισφέρουμε στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων και στο ΓεΣΥ, έχουμε ενσωματωθεί στην Κυπριακή κοινωνία και αγορά εργασίας, και δεν επιλέξουμε την εθελούσια επιστροφή, να λάβουμε, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, καθεστώς εργαζομένων από Τρίτες Χώρες, χωρίς να χρειαστεί να εγκαταλείψουμε την Κύπρο.
Τα στοιχεία φανερώνουν πως μεγάλος αριθμός Σύρων απασχολούνται σε σημαντικούς τομείς της οικονομίας, όπως την κατασκευαστική βιομηχανία και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Έχουμε πλέον αποκτήσει σημαντική επαγγελματική εμπειρία. Με την μετατροπή του υφιστάμενου καθεστώτος μας σε καθεστώς εργαζομένων από Τρίτες Χώρες, εκτιμούμε πως η εργοδοτική πλευρά θα επιλέξει να επενδύσει στο υφιστάμενο ανθρώπινο δυναμικό, με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας και αποδοτικότητας.
Μάλιστα, θεωρούμε ότι, με εκπαίδευση και κατάρτιση, θα μπορούσαμε να συνεισφέρουμε και σε άλλους τομείς της αγοράς εργασίας, όπου υπάρχει έλλειψη προσωπικού. Εξ’ άλλου, οι πλείστοι από εμάς μάθαμε τα όποια επαγγέλματά ή εξελίξαμε τις σχετικές μας γνώσεις, εδώ στην Κύπρο.
Σας διαβεβαιώνουμε ότι πρώτο μας μέλημα είναι να είμαστε νομοταγείς και είμαστε βέβαιοι ότι η παρουσία μας στην Κύπρο αποβαίνει προς όφελος της κυπριακής οικονομίας και κοινωνίας. Εν κατακλείδι, ελπίζουμε όπως το κάλεσμά μας βρει θετική ανταπόκριση, και αντιπροσωπεία της Ομάδας μας είναι διαθέσιμη για καθορισμό συνάντησης για περαιτέρω συζήτηση των εν λόγω θεμάτων.
