Ενισχύεται η αποτρεπτική δυνατότητα της Εθνικής Φρουράς και η σχέση με το στρατιωτικό σύστημα των ΗΠΑ, ανέφεραν στο ΚΥΠΕ πηγές σχετικά με την ανακοίνωση των ΗΠΑ για την προσχώρηση της Κυπριακής Δημοκρατίας σε τρία προγράμματα που αφορούν τη δυνατότητα απόκτησης στρατιωτικού εξοπλισμού, υπηρεσιών και εκπαίδευσης.
Αρμόδιες πηγές ανέφεραν στο ΚΥΠΕ ότι ο εκάστοτε Πρόεδρος των ΗΠΑ μπορεί να προβεί σε προεδρική διακήρυξη (presidential determination), χωρίς την εμπλοκή του νομοθέτη και ότι μπορεί ο ίδιος να καθορίσει κάποια ζητήματα εξωτερικής πολιτικής ή άμυνας.
Η ανακοίνωση αφορά στην προσχώρηση της Κυπριακής Δημοκρατίας σε τρία προγράμματα: το προγράμματα Διεθνών Πωλήσεων Στρατιωτικού Υλικού (Foreign Military Sales, FMS), το πρόγραμμα Πλεονάζοντος Αμυντικού Υλικού (Excess Defense Articles, EDA), και το πρόγραμμα Τίτλου 10 (Τitle 10 Security Αssistance).
«Σήμερα έχουμε τρεις δυνατότητες που δεν είχαμε χθες», ανέφεραν οι ίδιες πηγές στο ΚΥΠΕ, προσθέτοντας ότι ενισχύεται η αποτρεπτική δυνατότητα της Εθνικής Φρουράς και ενισχύεται η σχέση με το στρατιωτικό σύστημα των ΗΠΑ. Σημείωσαν ότι μέχρι σήμερα η Λευκωσία δεν είχε δυνατότητα πρόσβασης, επαφής ή συζήτησης σε οτιδήποτε είχε να κάνει με αυτά τα πρόγραμμα.
«Πρόκειται για μια κίνηση που εδραιώνει την πολιτική σταθερότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενδυναμώνει το κύρος της στο γεωπολιτικό σκηνικό και, κατ’ επέκταση ενισχύει και τις επίμονες προσπάθειες της Κυπριακής Δημοκρατίας για τερματισμό της κατοχής και οριστικής επίλυσης του Κυπριακού», σημειώθηκε.
Οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι αναγνωρίζεται από τις ΗΠΑ η ραγδαία ενίσχυση των σχέσεων το τελευταίο διάστημα μέσω της συνεργασίας των δύο χωρών, είτε με τον ανθρωπιστικό διάδρομο, τις απομακρύνσεις αμάχων, και κοινές ασκήσεις, «μια σειρά αθροιστικής λογικής που επιστεγάζεται με τον Στρατηγικό Διάλογο και την επίσκεψη του Προέδρου της Δημοκρατίας στον Λευκό Οίκο». Ανέφεραν εξάλλου ότι αυτό το θέμα αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης στο πλαίσιο του Στρατηγικού Διαλόγου Κύπρου – ΗΠΑ και συζητήθηκε και κατά τη συνάντηση του Προέδρου, Νίκου Χριστοδουλίδη με τον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο τον περασμένο Οκτώβριο.
Όπως αναφέρθηκε στο ΚΥΠΕ, αυτή η διμερής σχέση «κτίστηκε με πολύ σκληρή δουλειά και πάντα στηριζόμενοι στο ότι οι διεθνείς σχέσεις διαμορφώνονται από αμοιβαίο συμφέρον», ενώ ο οδικός χάρτης ξεκίνησε το 2018 επί διακυβέρνησης Ντόναλντ Τραμπ και ολοκληρώθηκε με υπογραφή τον Σεπτέμβριο με την Υφυπουργό Άμυνας των ΗΠΑ, Σελέστ Ουαλάντερ.
Για το αν θα συνεχιστεί αυτό το διάταγμα με την αλλαγή της διακυβέρνησης στις ΗΠΑ, οι ίδιες πηγές σημείωσαν ότι υπάρχει νομική βάση για αυτά τα διατάγματα και ότι είναι κομμάτι του προϋπολογισμού των ΗΠΑ, εκφράζοντας την άποψη ότι δεν είναι κάτι αναστρέψιμο και αναφέροντας ότι αυτή η σχέση με τις ΗΠΑ ξεκίνησε το 2018 επί προεδρίας του κ. Τραμπ.
Όπως αναφέρθηκε, τα επιμέρους που αφορούν την Εθνική Φρουρά και το Υπουργείο Άμυνας θα προκύψουν μετά από αξιολόγηση των αναγκών αλλά και την επιμόρφωση των στελεχών.
Σημειώθηκε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία εξοπλίζεται «τόσο όσο» να μπορεί να διατηρήσει την αποτρεπτική της ισχύ και για εκείνο το διάστημα που θα μπορεί να υπερασπιστεί με αξιοπρέπεια την εδαφικής της ακεραιότητα.
Οι ίδιες πηγές αναφέρθηκαν και στο ενδεχόμενο αντιδράσεων από πλευράς Τουρκίας και ότι είναι κάτι προβλεπτό και από αμερικανικής πλευράς, «παρόλα αυτά προχωρά σε αυτή την απόφαση».
To FMS όπως ανέφεραν, παρέχει τη δυνατότητα απόκτησης στρατιωτικού εξοπλισμού, υπηρεσιών και εκπαίδευσης από την Κυπριακή Δημοκρατία, απευθείας από την Κυβέρνηση των ΗΠΑ. Εξήγησαν ότι συνήθως μια χώρα πρέπει να αγοράσει μέσω εταιρειών οι οποίες πρέπει να έχουν άδεια για αυτό και ότι αυτό το πρόγραμμα παρέχει τη δυνατότητα παράκαμψης αυτής της διαδικασίας και προμήθεια εξοπλισμού απευθείας από την Κυβέρνηση των ΗΠΑ. «Αυτό είναι πλεονέκτημα, αφού είναι πολύ πιο γρήγορη διαδικασία», ανέφεραν, σημειώνοντας ότι ο εξοπλισμός είναι πιο φτηνός από το να αγοραστεί από τις εταιρείες.
Επιπρόσθετα στο πρόγραμμα αυτό περιλαμβάνεται και υλικό το οποίο οι ιδιωτικές εταιρίες δεν θα μπορούσαν να πωλήσουν που σημαίνει προσβασιμότητα που, υπό κανονικές συνθήκες η Κυπριακή Δημοκρατία δεν θα είχε. Επιπλέον το πρόγραμμα περιλαμβάνει και το ζήτημα της συντήρησης και εκπαίδευσης, τα οποία θα γίνονται απευθείας μέσω ΗΠΑ, σε χαμηλότερο κόστος, σημείωσαν οι ίδιες πηγές.
«Αυξάνει και τη δυνατότητα συμμέτοχης σε ασκήσεις με τις ΗΠΑ και ενισχύει τη συμβατότητα και τις δυνατότητες επιχειρησιακής διαδραστικότητας», πρόσθεσαν.
Ανάφεραν ακόμη ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει τέτοιες ρυθμίσεις – κυβέρνηση προς κυβέρνηση (government-to-government) – μόνο με τη Σερβία και το Ισραήλ.
Το πρόγραμμα EDA αφορά σε πλεονασματικό στρατιωτικό υλικό, «το οποίο διαθέτουν οι ΗΠΑ σε φίλες χώρες με σκοπό τον στρατιωτικό εκμοντερνισμό τους». Εξήγησαν ότι αντί οι ΗΠΑ να καταστρέφουν αυτό το υλικό, το διαθέτουν σε φίλες χώρες, δωρεάν ή σε πολύ χαμηλές τιμές. Σημείωσαν επίσης ότι σε περιπτώσεις προμήθειας μέσω αυτών των προγραμμάτων, η Κυπριακή Δημοκρατία θα αναλαμβάνει τη μεταφορά τους στην Κύπρο.
Όπως ανέφεραν οι πηγές τα προγράμματα Title 10 ενισχύουν την υποστήριξη ικανοτήτων των χωρών που συμμετέχουν σε αυτά μέσω παροχής εκπαίδευσης και υλικού, κυρίως όσον αφορά ασφάλεια χερσαίων και θαλάσσιων συνόρων και αντιμετώπισης τρομοκρατίας.
Σημειώθηκε ότι η υλοποίηση των προγραμμάτων αυτών γίνεται από το State Department με το οποίο θα υπάρχει μια απευθείας επαφή με το Υπουργείο Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, και θα εγκρίνει αιτήματα από την Κυπριακή Δημοκρατία, κατά περίπτωση, ανάλογα με το υλικό το οποίο είναι προς διάθεση.
