Το ενδιαφέρον Ελλαδικών εταιρειών για επενδύσεις στην Κύπρο έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό και όλα δείχνουν ότι θα ενταθεί τα επόμενα χρόνια προς όφελος αμφοτέρων των πλευρών. Αυτό υπογραμμίζει σε συνέντευξη του στον Οδηγό μας, ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας κ. Γιώργος Παπαναστασίου, προσθέτοντας ότι η Κύπρος έχει αποδείξει έμπρακτα στους Ελλαδίτες επιχειρηματίες, εδώ και πολλά χρόνια, ότι προσφέρει πολλαπλά πλεονεκτήματα σε όσους κάνουν το βήμα για να επενδύσουν, να εξαγάγουν και να μεταφέρουν την τεχνογνωσία και τις γνώσεις τους στο νησί.
Στη συνέντευξη του ο κ. Παπαναστασίου ανακοινώνει την εξαγγελία έντεκα νέων σχεδίων συνολικού προϋπολογισμού 148 εκατ. ευρώ για τις επιχειρήσεις την περίοδο 2024 -25. Ακόμα μιλά για την προώθηση των ενεργειακών σχεδίων της Κύπρου και ανακοινώνει ότι εντός του 2024 θα αδειοδοτηθούν οι ερευνητικές γεωτρήσεις στα τεμάχια 5 και 10.
Η συνέντευξη του κ. Υπουργού έχει ως εξής:
Που βρίσκονται σήμερα οι εμπορικές συναλλαγές Ελλάδας – Κύπρου και ποιες οι εκτιμήσεις σας για το μέλλον;
Το διμερές εμπόριο προϊόντων μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας συνέχισε να καταγράφει υψηλές επιδόσεις κατά τη διάρκεια του 2023. Συγκεκριμένα, σημειώνεται ότι η κυπριακή αγορά διατηρεί έντονη προτίμηση στα ελληνικά προϊόντα, αφού η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση στον κατάλογο των χωρών που εξάγουν προϊόντα τους στην Κύπρο, ενώ αντίστοιχα και η ελληνική αγορά είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εισαγωγέας κυπριακών προϊόντων (εκτός πετρελαιοειδών) μετά το Ηνωμένο Βασίλειο. Προς επιβεβαίωση των παραπάνω, οι εγχώριες εξαγωγές κυπριακών προϊόντων προς την Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 2,2% το 2023 σε σχέση με το 2022 (2023: €124.5 εκατ., 2022: €121.8 εκατ.). Την ίδια περίοδο, η αξία των ελληνικών προϊόντων που εισήχθησαν στην Κύπρο ανήλθε σε €2.84 δισ., σημειώνοντας αύξηση σχεδόν 6% συγκριτικά με το 2022 (Ιαν – Δεκ 2022: €2.68 δισ.).
Τα κυριότερα εξαγώγιμα προϊόντα της Κύπρου στην Ελλάδα είναι τα φαρμακευτικά προϊόντα, το χαλλούμι, τα απορρίμματα μετάλλων, οι πατάτες, τα κοσμήματα και οι πυροσβεστήρες. Τα κυριότερα προϊόντα που εισάγει η Κύπρος από την Ελλάδα είναι καύσιμα, φάρμακα, ράβδους σιδήρου, καπνικά προϊόντα, νερά, είδη μακιγιάζ, τρόφιμα, κινητά τηλέφωνα, ηλεκτρονικούς υπολογιστές, συσκευές κλιματισμού, τηλεοράσεις, βιβλία και καφέ.
Ειδικότερα όσον αφορά στις εξαγωγές χαλλουμιού, την περίοδο Ιαν. – Δεκ. 2023 η Ελλάδα κατέλαβε την 4η θέση (5η το 2022) μεταξύ των κορυφαίων εισαγωγικών χωρών, συμπεριλαμβανομένων του Ηνωμένου Βασιλείου, της Σουηδίας και της Αυστραλίας. Η εξαγωγή χαλλουμιού στην Ελλάδα το 2023 ήταν υψηλότερη τόσο σε αξία όσο και σε όγκο, κατά 25% και 6% αντίστοιχα, σε σχέση με το 2022 (2023: €14.3 εκατ. και 1.8 εκατ. κιλά, 2022: €11.4 εκατ. και 1.7 εκατ. κιλά), γεγονός που μπορεί να αποδοθεί στην πολύ καλή αποδοχή του παραδοσιακού κυπριακού τυριού από τον καταναλωτή και τον επαγγελματία της εστίασης. Λαμβανομένων, λοιπόν, υπόψη των πιο πάνω, των ισχυρών δεσμών μεταξύ των δύο χωρών, καθώς επίσης και των συνεργασιών που έχουν αναπτυχθεί τόσο σε κρατικό όσο και σε επιχειρηματικό επίπεδο, εκτιμάται ότι οι διμερείς εμπορικές σχέσεις θα συνεχίσουν να ενισχύονται.
Ποια νέα σχέδια βρίσκονται σε εφαρμογή από το Υπουργείο σας για τη στήριξη των επιχειρήσεων;
Κατά την τριετία 2023-2025 το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας προχωρά με προκηρύξεις Σχεδίων Χορηγιών συνολικού ύψους €354 εκατ., με στόχο την έμπρακτη στήριξη νοικοκυριών, επιχειρήσεων και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Προφανώς, από όλα αυτά τα Σχέδια οι κυπριακές επιχειρήσεις ωφελούνται είτε άμεσα είτε έμμεσα.
Ήδη έχουν προκηρυχθεί Σχέδια €206 εκατ., τα οποία αφορούν, μεταξύ άλλων, στη συμμετοχή επιχειρήσεων σε εκθέσεις, στη δημιουργία, εκσυγχρονισμό και ψηφιακή αναβάθμιση μονάδων μεταποίησης ή/και εμπορίας γεωργικών προϊόντων, καθώς και σε κίνητρα που παραχωρούνται για ενεργειακές αναβαθμίσεις και τη χρήση ΑΠΕ από νοικοκυριά.
Θα ακολουθήσουν την περίοδο 2024-2025 έντεκα νέες προκηρύξεις Σχεδίων, συνολικού προϋπολογισμού €148 εκατ., οι οποίες θα περιλαμβάνουν και τρία Σχέδια Χορηγιών που έχουν ήδη ανακοινωθεί από το Υπουργείο, για την Ενεργειακή Αναβάθμιση και Ενίσχυση της Ανταγωνιστικότητας Μεγάλων Επιχειρήσεων (€17 εκατ.), την Ενίσχυση Νέας Επιχειρηματικής Δραστηριότητας (€20 εκατ.) και την Κυκλική Οικονομία σε Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (€14 εκατ.).
Τα υπόλοιπα Σχέδια αφορούν σε:
- Εξωστρέφεια των Επιχειρήσεων, €1 εκατ.
- Εξοικονομώ – Αναβαθμίζω στις Κατοικίες, €30 εκατ.
- Εξοικονομώ – Αναβαθμίζω στις ΜμΕ και στους Μη Κερδοσκοπικούς Οργανισμούς, €20 εκατ.
- Δημιουργία και Εκσυγχρονισμό Μονάδων Μεταποίησης ή και Εμπορίας Γεωργικών Προϊόντων, €10 εκατ.
- Ψηφιακή Αναβάθμιση Επιχειρήσεων, €10 εκατ.
- Ενθάρρυνση της Ενεργειακής Αναβάθμισης από Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Φορείς Ευρύτερου Δημοσίου Τομέα, €20 εκατ.
- Εγκατάσταση ή Αντικατάσταση Ηλιακών Συστημάτων Παραγωγής Ζεστού Νερού για χρήση σε Κατοικίες, €1 εκατ.
- Δημιουργία και Ανάπτυξη Συμπράξεων (Clusters), €5 εκατ.
Πως προβλέπεται η συνέχιση του ενεργειακού προγράμματος της Κύπρου, ειδικά όσον αφορά την αξιοποίηση του φυσικού αερίου και τις νέες γεωτρήσεις;
Από την πρώτη στιγμή ανάληψης της διακυβέρνησης του τόπου, η προσπάθεια και οι πρωτοβουλίες της Κυβέρνησης έχουν ως στόχο την επίσπευση της ανάπτυξης των ανακαλύψεων φυσικού αερίου στην κυπριακή ΑΟΖ.
Στο παρόν στάδιο λοιπόν, προχωρούν, μεταξύ άλλων, οι διεργασίες για ανάπτυξη του κοιτάσματος «Αφροδίτη», με την Κυπριακή Δημοκρατία να έχει λάβει πρόταση για βελτιστοποίηση του Σχεδίου Ανάπτυξης και Παραγωγής του κοιτάσματος από την αδειούχο κοινοπραξία των Chevron, NewMed Energy και Shell, στη βάση του εγκεκριμένου Σχεδίου του 2019, το οποίο περιλαμβάνει πλωτή μονάδα παραγωγής (FPU). H εν λόγω πρόταση αξιολογείται από το Υπουργείο κι εφόσον συμφωνηθούν τα επόμενα βήματα, η κοινοπραξία αναμένεται να προχωρήσει εντός του 2024 στην εκπόνηση των σχετικών μελετών (Concept Select, Pre-FEED, FEED), με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2025.
Σχέδιο Ανάπτυξης και Παραγωγής θα υποβληθεί σύντομα και για το κοίτασμα «Κρόνος» (Τεμάχιο 6), από την κοινοπραξία των Eni και TotalEnergies, το οποίο η Κυπριακή Δημοκρατία θα αξιολογήσει με σκοπό την κατάληξη σε συμφωνία εντός του 2024.
Τέλος, να τονίσω ότι έχει, επίσης, εντατικοποιηθεί και η δουλειά που γίνεται για την αναγνώριση στόχων και στα υπόλοιπα αδειοδοτημένα τεμάχια στην κυπριακή ΑΟΖ. Σε αυτό το πλαίσιο, εντός του 2023 έχουν αναγνωριστεί πιθανοί ερευνητικοί στόχοι στα Τεμάχια 5 και 10, στη βάση και της ανάλυσης των δεδομένων από τη γεώτρηση αξιολόγησης «Γλαύκος-2» (κοινοπραξία ExxonMobil και QatarEnergy). Οι ερευνητικές γεωτρήσεις στα Τεμάχια 5 και 10 θα αδειοδοτηθούν εντός του 2024.
Σε ποιους τομείς μπορεί να υπάρξει διεύρυνση της επιχειρηματικής συνεργασίας Κύπρου – Ελλάδας;
Η Κύπρος, μεταξύ άλλων πλεονεκτημάτων που προσφέρει για την ανάπτυξη του εμπορίου με κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με τρίτες χώρες, εργάζεται στοχευμένα για την ενίσχυση της συνεργασίας Ελλαδιτών και Κυπρίων επιχειρηματιών, ώστε να μπορέσουν να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που προσφέρονται στις περιοχές της Μέσης Ανατολής και των Βαλκανίων. Σε αυτό το πλαίσιο, υπάρχει σίγουρα περιθώριο περαιτέρω ανάπτυξης και συνεργασίας όσον αφορά στο διμερές εμπόριο και, ιδιαίτερα, όσον αφορά στα προϊόντα που προανέφερα, στην ερώτηση για τις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των δύο χωρών.
Οι Κύπριοι επιχειρηματίες δραστηριοποιούνται έντονα στην Ελλάδα σε εξαιρετικά σημαντικούς τομείς, όπως οι υπηρεσίες (τριτοβάθμια εκπαίδευση, ναυτιλία-διαχείριση πλοίων, νομικές και ασφαλιστικές εταιρείες, συμβουλευτικές υπηρεσίες κ.λπ.), αλλά και στην ενέργεια, τη ξενοδοχειακή βιομηχανία, την ανάπτυξη γης, την αποθήκευση – μεταφορές και τις κατασκευές. Η Ελλάδα προσφέρει στους Κύπριους επιχειρηματίες χώρο για περισσότερες επενδύσεις, καθώς και δίοδο για επέκταση στις Βαλκανικές χώρες. Αντίστοιχα, πολλές ελληνικές επιχειρήσεις έχουν επεκταθεί στην Κύπρο στους τομείς των πετρελαιοειδών και εξαγοράς υφιστάμενων κυπριακών εταιρειών.
Η Κύπρος παραδοσιακά δίνει έμφαση στις επαγγελματικές υπηρεσίες, οι οποίες αναπτύσσονται σταθερά τα τελευταία χρόνια, με πολύ καλά αποτελέσματα. Το γεγονός ότι το νησί αποτελεί σήμερα ένα άρτια εδραιωμένο, περιφερειακό επιχειρηματικό και επενδυτικό κέντρο, είναι κυρίως το αποτέλεσμα των υψηλής ποιότητας υπηρεσιών που προσφέρει.
Ποιες επενδυτικές προτάσεις θα έχει η Κύπρος τα επόμενα χρόνια για τις οποίες θα μπορούν να ενδιαφερθούν και ελλαδικές επιχειρήσεις;
Η Κύπρος έχει αποδείξει έμπρακτα στους Ελλαδίτες επιχειρηματίες, εδώ και πολλά χρόνια, ότι προσφέρει πολλαπλά πλεονεκτήματα σε όσους κάνουν το βήμα για να επενδύσουν, να εξάγουν και να μεταφέρουν την τεχνογνωσία και τις γνώσεις τους στο νησί και, κατ’ επέκταση, στις γειτονικές χώρες.
Η αξιοποίηση αυτών των πλεονεκτημάτων, λόγω της ίδιας γλώσσας, κουλτούρας, παραδόσεων και νοοτροπίας, φέρνουν πολύ γρήγορα και θετικά αποτελέσματα σε όσους Ελλαδίτες επενδύουν στην Κύπρο. Η χώρα, μέσω των θεσμών και οργανισμών της, προάγει τις επενδυτικές ευκαιρίες σε νευραλγικούς τομείς της οικονομίας της, όπως η ενέργεια, η τριτοβάθμια εκπαίδευση, η υψηλή τεχνολογία, η ναυτιλία, ο τουρισμός, οι συμβουλευτικές υπηρεσίες, οι κατασκευές, η ανάπτυξη γης, οι μεταφορές και αποθηκεύσεις (logistics), η ξενοδοχειακή βιομηχανία κ.ά.
Τελευταία εξέλιξη είναι η πραγματοποίηση σε Κύπρο και Ελλάδα, συνεδρίων και B2B και G2G συναντήσεων στους τομείς της έρευνας και τεχνολογίας, με απώτερο σκοπό τη συνεργασία και ανταλλαγή τεχνογνωσίας, ιδεών και απόψεων, όχι μόνο μεταξύ νεοφυών επιχειρήσεων, αλλά και επιχειρήσεων της παραδοσιακής οικονομίας των δύο χωρών.
Το όφελος της συνεργασίας αυτής είναι τεράστιο, δεδομένου ότι οι χρηματοδοτήσεις για νέα προϊόντα και υπηρεσίες από προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι διαθέσιμες και μπορούν να αξιοποιηθούν κατάλληλα από επιχειρήσεις και φορείς που γνωρίζουν καλά και σε βάθος τις διαδικασίες απόκτησης πόρων.
Συνεπώς, το ενδιαφέρον ελλαδικών εταιρειών για επενδύσεις στην Κύπρο έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό και όλα δείχνουν ότι θα ενταθεί τα επόμενα χρόνια προς όφελος αμφότερων των πλευρών.
