Κανένα παιδί μόνο, κανένας αθλητής μόνος, καμία αθλήτρια μόνη, το σύνθημα που βγήκε από το Συνέδριο «Start to Talk Cyprus-For better protection of Children in Sport», το οποίο διοργάνωσε την Τετάρτη, στα Κεντρικά Γραφεία της ΠΟΕΔ, στη Λευκωσία, στο πλαίσιο της συνεργασίας με τη Διευρυμένη Μερική Συμφωνία Αθλητισμού του Συμβουλίου της Ευρώπης (EPAS), ο Κυπριακός Οργανισμός Αθλητισμού.
Οι εμπλεκόμενοι φορείς, οι οποίοι παρευρέθηκαν στο Συνέδριο, είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν για βέλτιστες πρακτικές που αφορούν στην προστασία των νεαρών αθλητών και αθλητριών και να αποκτήσουν πολύτιμες γνώσεις για τη διασφάλιση της ευημερίας κάθε παιδιού στον αθλητισμό.
Την έναρξη του Συνεδρίου, κήρυξε η Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Αννίτα Δημητρίου, η οποία ξεκίνησε τον χαιρετισμό της δανειζόμενη τα λόγια της Σάρα Αμπιτμπόλ, Γαλλίδας πρώην πρωταθλήτριας του καλλιτεχνικού πατινάζ, τα λόγια της οποίας συγκλόνισαν την πανευρωπαϊκή αθλητική – και όχι μόνο – κοινότητα πριν από 4 χρόνια.
«Είναι τότε που η ίδια κατήγγειλε τα όσα βίωνε μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Κοιμόμουν με τα λούτρινα ζωάκια μου και με ξυπνούσε με το φακό του. Ήταν ένας εφιάλτης, περιέγραφε σε συνεντεύξεις της, μιλώντας για τον προπονητή της, Γκιγ Μπεγιέ, ο οποίος λίγους μήνες αργότερα, παραδέχθηκε δημοσίως ότι κακοποιούσε σεξουαλικά την αθλήτρια του», ανέφερε.
«Είναι βεβαίως μόνο μία από αναρίθμητες περιπτώσεις που βγήκαν στην επιφάνεια. Που συντάραξαν. Που έδωσαν ώθηση στη δημοσιοποίηση και άλλων παρόμοιων υποθέσεων, τόσο σε ευρωπαϊκό, όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο», πρόσθεσε.
Η αθλήτρια, συνέχισε η Πρόεδρος της Βουλής, ξεδίπλωσε την τραυματική της εμπειρία που έζησε από την ηλικία των 15 ετών μέχρι και τα 17 της χρόνια στο προσωπικό αφήγημα που κυκλοφόρησε το 2020 με τίτλο «Μια πολύ Μεγάλη Σιωπή».
«Ένα βιβλίο που λίγο αργότερα οπτικοποιήθηκε σε αυτοβιογραφικό ντοκιμαντέρ. Και αυτήν ακριβώς τη σιωπή είμαστε εδώ για να την σπάσουμε. Να αποδείξουμε έμπρακτα ότι κανείς δεν είναι μόνος και καμία δεν είναι μόνη. Να παρουσιάσουμε σχέδιο και στρατηγική, μετουσιώνοντας σε πράξεις αυτό το όραμα», σημείωσε.
Αναφερόμενη στο πρόγραμμα «Start to Talk» στην Κύπρο, η Πρόεδρος της Βουλής είπε ότι είναι μια καίρια πρωτοβουλία που ευθυγραμμίζει την Κύπρο με τις ευρύτερες ευρωπαϊκές προσπάθειες για την αντιμετώπιση της βίας και της κακοποίησης κατά των παιδιών στον αθλητισμό.
«Η εκστρατεία αυτή, η οποία συντονίζεται από τη Μερική Διευρυμένη Συμφωνία Αθλητισμού (EPAS) του Συμβουλίου της Ευρώπης και υλοποιείται εδώ στην Κύπρο από τον Κυπριακό Οργανισμό Αθλητισμού, αποτελεί σημαντικό ορόσημο στη συλλογική μας ευθύνη για την προστασία των πιο ευάλωτων μελών της κοινωνίας μας, των παιδιών μας, κατά τη διάρκεια της πιο υγιούς και θεραπευτικής τους ενασχόλησης: τον αθλητισμό», συμπλήρωσε.
Η σημερινή ημέρα, είπε η κ. Δημητρίου, σηματοδοτεί την έναρξη ενός κρίσιμου διαλόγου μεταξύ των βασικών ενδιαφερομένων μερών: της πολιτείας, των αθλητικών αρχών, των οργανισμών παιδικής προστασίας, των μη κυβερνητικών οργανώσεων και των εμπειρογνωμόνων για την υποστήριξη των θυμάτων, ώστε να δημιουργήσουμε τα θεμέλια για μια διαρκή συνεργασία.
«Η πρωτοβουλία αυτή δεν αφορά μόνο την θεωρητική και αόριστη ευαισθητοποίηση, αλλά και την παροχή πρακτικών εργαλείων και ξεκάθαρης καθοδήγησης που θα βοηθήσουν τους αθλητικούς οργανισμούς να προλαμβάνουν και να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τη βία και την κακοποίηση», ανέφερε.
«Στόχος μας είναι να ενδυναμώσουμε τα άτομα σε κάθε επίπεδο του αθλητισμού -από τους προπονητές έως τους διοικητικούς υπαλλήλους και φυσικά τα παιδιά- ώστε να αναγνωρίζουν, να αναφέρουν και να προλαμβάνουν την κακοποίηση σε όλες τις μορφές της. Ας μην ξεχνάμε ότι μας ενώνει μια μοναδική και επείγουσα αποστολή: να διασφαλίσουμε ότι ο αθλητισμός θα παραμείνει ένα ασφαλές και ενδυναμωτικό περιβάλλον για όλα τα παιδιά», σημείωσε.
Η κ. Δημητρίου είπε ότι «στην Κύπρο, έχουμε ήδη κάνει σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης του νομικού μας πλαισίου για την προστασία των παιδιών από τέτοια εγκλήματα».
«Καθώς εγκαινιάζουμε σήμερα το πρόγραμμα, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι προσπάθειές μας για την πρόληψη της σεξουαλικής κακοποίησης στον αθλητισμό είναι βαθιά ενσωματωμένες στο ευρύτερο νομικό και πολιτικό πλαίσιο της Κύπρου», πρόσθεσε.
Αυτό, συνέχισε η Πρόεδρος της Βουλής, περιλαμβάνει την επιβολή αυστηρών διαδικασιών ελέγχου για τα άτομα που εργάζονται με παιδιά στον αθλητισμό, την καθιέρωση σαφών μηχανισμών αναφοράς της κακοποίησης και τη διασφάλιση ότι τα θύματα της κακοποίησης λαμβάνουν την υποστήριξη που χρειάζονται, για να ανακάμψουν και να ξαναχτίσουν τη ζωή τους.
«Ας μην ξεχνάμε το κίνημα Me too, που έδωσε το έναυσμα να έρθουν στο φως περιπτώσεις που μέχρι εκείνη τη στιγμή βρίσκονταν στο σκοτάδι. Περιπτώσεις που βοήθησαν να ανοίξει ένα τεράστιο απόστημα και να αντιμετωπιστεί. Περιπτώσεις που κινητοποίησαν αρμόδιους φορείς, αθλητές και αθλήτριες, πολίτες. Η σημερινή παρουσίαση είναι ένα κάλεσμα σε δράση για όλους μας. Είμαστε ενωμένοι στην κοινή μας ευθύνη να προστατεύσουμε τα παιδιά μας από τη βία, την κακοποίηση και την εκμετάλλευση στον αθλητισμό», επεσήμανε.
Είπε, παράλληλα, ότι η επιτυχία του προγράμματος «Start to Talk» θα εξαρτηθεί από τη διαρκή συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων – αθλητικών οργανώσεων, φορέων προστασίας των παιδιών, ΜΚΟ και της ευρύτερης κοινότητας.
«Και σας διαβεβαιώνω ότι τόσο ως Βουλή των Αντιπροσώπων, όσο και προσωπικά, θα πράξουμε ό,τι χρειάζεται προκειμένου η κοινωνία μας να απολαύσει τους καρπούς αυτής της επιτυχίας. Σήμερα, λοιπόν, κάνουμε ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός, γνωρίζοντας ότι δημιουργούμε ένα αθλητικό περιβάλλον όπου κάθε παιδί θα μπορεί να ευδοκιμήσει, να διασκεδάσει και να αναπτυχθεί χωρίς φόβο και κίνδυνο», σημείωσε.
Η Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, Μαρίνα Ιωάννου Χασάπη, μιλώντας εκ μέρους της Υπουργού Παιδείας, Αθηνάς Μιχαηλίδου, αναφέρθηκε στη δέσμευσή της Κύπρου για προώθηση της ευημερίας των παιδιών στον αθλητισμό.
«Αναμφίβολα, ο αθλητισμός, ξεπερνώντας τα όρια της γλώσσας, της θρησκείας και των πολιτισμών, συνιστά μια από τις πλέον ισχυρές ενοποιητικές δυνάμεις στην τοπική και διεθνή κοινωνία, προωθώντας τις αξίες της φιλίας, της αλληλεγγύης και της αμοιβαίας κατανόησης, κάτι που επιβεβαιώνεται σε κάθε μορφή αθλητισμού, αλλά και σε κάθε αθλητική διοργάνωση», είπε.
«Μάλιστα, πρόσφατα, στις κορυφαίες διοργανώσεις των Ολυμπιακών και Παραολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού, είχαμε την ευκαιρία να χαρούμε μοναδικές στιγμές, που ανέδειξαν με τον καλύτερο τρόπο την αξία και τη σημασία του ολυμπιακού ιδεώδους, του ευ αγωνίζεσθαι και της ευγενούς άμιλλας», συμπλήρωσε.
Ως Υπουργείο, συνέχισε η κ. Ιωάννου «στηρίζουμε την προώθηση τέτοιων πρωτοβουλιών οι οποίες προωθούν τη δημιουργία κουλτούρας ασφάλειας και εμπιστοσύνης στον Αθλητισμό για όλα τα παιδιά».
«Ας γίνουμε λοιπόν η φωνή που θα σπάει τη σιωπή, η φωνή που θα δημιουργήσει την αλλαγή. Όλοι μαζί, μπορούμε να εγγυηθούμε ότι ο αθλητισμός θα συνεχίσει να είναι ένα ασφαλές περιβάλλον για κάθε παιδί, νέο και νέα», σημείωσε.
Ο Πρόεδρος του Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού (ΚΟΑ), Γιάννης Ιωάννου, στο δικό του χαιρετισμό είπε ότι ο ΚΟΑ, με μεγάλη υπευθυνότητα, έχει αναπτύξει πολιτικές και κατευθυντήριες γραμμές για την προστασία των παιδιών από κάθε μορφή κακοποίησης ή εκμετάλλευσης στον αθλητισμό, ούτως ώστε όλοι οι αθλητικοί φορείς να ακολουθούν συγκεκριμένους κώδικες συμπεριφοράς, διασφαλίζοντας ότι οι νέοι αθλητές δραστηριοποιούνται σε ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον.
«Παράλληλα, δίνουμε μεγάλη σημασία στην εκπαίδευση και την ευαισθητοποίηση όλων των εμπλεκομένων. Μέσα από τακτικά σεμινάρια και εργαστήρια, ενημερώνουμε όλους τους εμπλεκομένους για τη σημασία της προστασίας των παιδιών και της προώθησης των δικαιωμάτων τους. Οι μηχανισμοί αναφοράς και καταγγελιών που έχουμε δημιουργήσει, διασφαλίζουν ότι κάθε ανησυχία λαμβάνεται σοβαρά υπόψη και εξετάζεται με τον κατάλληλο τρόπο», πρόσθεσε.
Ο κ. Ιωάννου σημείωσε ότι «στον ΚΟΑ πιστεύουμε στην αξία της συνεργασίας, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο».
«Στεκόμαστε δίπλα στις Αθλητικές Ομοσπονδίες και τους αθλητικούς φορείς, και συνεργαζόμαστε με διεθνείς, προκειμένου να διατηρούμε τα υψηλότερα πρότυπα στον τομέα της προστασίας των παιδιών», ανέφερε.
Τόνισε ότι οι προσπάθειες τους δεν περιορίζονται μόνο στη σωματική ευημερία των παιδιών.
«Στόχος μας είναι να υποστηρίξουμε την ψυχολογική και συναισθηματική τους υγεία, προσφέροντας υπηρεσίες και υποστήριξη στους αθλητές μας, ώστε να αναπτύσσονται αρμονικά και να απολαμβάνουν τον αθλητισμό χωρίς φόβο ή πίεση», είπε.
«Η παιδοκεντρική προσέγγιση ενισχύει το δικαίωμα των παιδιών να συμμετέχουν στον αθλητισμό με ασφάλεια, σε ένα περιβάλλον που προάγει την ολιστική ανάπτυξή τους. Οι προσπάθειές μας επικεντρώνονται στο να διασφαλίσουμε ότι ο αθλητισμός στην Κύπρο παραμένει ένας χώρος όπου τα παιδιά μας μπορούν να αναπτύξουν το ταλέντο τους, να εξελιχθούν και να αισθανθούν ασφαλή», συμπλήρωσε.
Ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης, Μπιορν Μπεργκ, στο δικό του χαιρετισμό είπε πως «το project Start to talk έχει μεγάλη απήχηση σε όλη την Ευρώπη» και συνεχάρη την Κύπρο «για την απόφαση να είναι μέρος αυτής της εκστρατείας, απόρροια της οποίας είναι αυτό το Συνέδριο του Συμβουλίου της Ευρώπης σε συνεργασία με τον ΚΟΑ».
Η Πρόεδρος του Συμβουλίου «Φωνή», Κλέα Χατζηστεφάνου Παπαέλληνα, στο δικό της χαιρετισμό είπε ότι ο αθλητισμός αποτελεί αναμφίβολα μέσο ανάπτυξης και ενδυνάμωσης για παιδιά και νέους.
«Γι αυτό και τα βιώματα οποιασδήποτε μορφής, στο χώρο αυτό αποκτούν ιδιαίτερη, θετική ή και αρνητική σημασία, πόσο μάλλον αν αυτά έχουν να κάνουν με συναισθηματική, σωματική και σεξουαλική βία ή/και παρενόχληση, που αδιαμφισβήτητα μπορεί να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην σωστή ψυχοσωματική ανάπτυξη των παιδιών και πολλές φορές μπορεί ακόμη και να οδηγήσουν σε μακροχρόνιες δυσάρεστες συνέπειες για τα θύματα. Η προστασία όλων των παιδιών μας είναι προτεραιότητα στον αθλητισμό και αυτό μας αφορά όλους», πρόσθεσε.
Σημείωσε ότι η χρονική περίοδος του σημαντικού αυτού σεμιναρίου που οργανώνει ο ΚΟΑ υπό την αιγίδα του EPAS, είναι η καταλληλότερη, γιατί είμαστε στη φάση επικαιροποίησης της Εθνικής Στρατηγικής του Κράτους για το 2025-2027 «και δικαίως θεωρούμε τον ΚΟΑ ως ένα από τους πιο σημαντικούς μας εταίρους στην πρωτογενή πρόληψη».
Ανέφερε, επίσης, ότι το εξαιρετικό εγχειρίδιο ενημέρωσης, αναγνώρισης και διαχείρισης περιστατικών σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης παιδιών στον αθλητισμό του ΚΟΑ που έχει ολοκληρωθεί το 2023 σε συνεργασία με τη ΦΩΝΗ είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο για αντιμετώπιση του φαινομένου ειδικά μέσα από τις εκπαιδεύσεις που άρχισαν και συνεχίζονται με επιτυχία.
«Ένα εγχειρίδιο που στόχο έχει την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση και κατάλληλη προσέγγιση έναντι του φαινομένου αυτού αλλά και την ενδυνάμωση όλων των εμπλεκόμενων στον αθλητισμό μέσω της γνώσης και κατευθυντήριων γραμμών για πρόληψη», πρόσθεσε.
«Νομίζω ότι όλοι έχουμε το ίδιο όραμα. Να προστατεύσουμε τα παιδιά μας από την σεξουαλική κακοποίηση και εκμετάλλευση. Να τα βοηθήσουμε ώστε να έχουν την ευκαιρία να μεγαλώσουν σωστά, σε συνθήκες ασφάλειας, με όλα τα εφόδια, έτσι ώστε να μπορέσουν να αναπτύξουν υγιείς σχέσεις, χωρίς να χρειαστεί να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε μορφή σεξουαλικής εκμετάλλευσης ή κακοποίησης, ελεύθερα από κάθε μορφή σεξουαλικής βλάβης», συμπλήρωσε.
Η Πρόεδρος του Συμβουλίου «Φωνή», μίλησε και για την πρόσφατη συνάντησή της με τον Πρόεδρο του ΚΟΑ, Γιάννη Ιωάννου, και την Αντιπρόεδρο του ΚΟΑ, Κάλλη Χατζηιωσήφ, στα γραφεία του Οργανισμού. «Εκεί κατάλαβα ότι μαζί, ΚΟΑ και ΦΩΝΗ θα πάμε ακόμη πιο ψηλά. Ο Πρόεδρος του ΚΟΑ ήταν σαφής. Και ένα παιδί να γλυτώσει από αυτό το κακό νιώθω ότι κερδίσαμε», τόνισε.
Πελενδρίτου: Ο αθλητισμός είναι υγεία και δημιουργεί πρότυπα
Η τρις Χρυσή Παραολυμπιονίκης, Καρολίνα Πελενδρίτου, η οποία ήταν η βασική ομιλήτρια του Συνεδρίου, υπογράμμισε ότι ο αθλητισμός είναι παιδεία, ο αθλητισμός δημιουργεί υγιείς πρότυπα, ο αθλητισμός δημιουργεί ισορροπημένα παιδιά, παιδιά με πειθαρχία και τους δίνει όλα τα εφόδια για να πορευτούν στη ζωή τους με το καλύτερο δυνατόν τρόπο.
«Ένα παιδί σε μικρή ηλικία είναι έτσι κι αλλιώς ευάλωτο και ο ψυχικός του κόσμος είναι πάρα πολύ τρυφερός και ευάλωτος και αυτά τα παιδιά πρέπει να τα προστατεύσουμε. Στην Κύπρο τη δεκαετία του ‘90 ήταν ταμπού και μόνο να αναφέρεις τη λέξη αναπηρία», είπε, τονίζοντας ότι για την ίδια «ήταν μία σανίδα σωτηρίας ο αθλητισμός, ήταν ένας χώρος όπου μπορούσα να κρύψω το πρόβλημά μου, αφού το σχολείο είχε γίνει ένας εφιάλτης».
«Περίμενα πότε θα φύγω για να ασχοληθώ με τον αθλητισμό, εκεί αισθανόμουν πιο ελεύθερη. Κανένα παιδί δεν πρέπει να το βιώνει αυτό κι αυτός είναι ο στόχος μου πλέον», σημείωσε και ανέφερε τις δράσεις που έχει αρχίσει να υλοποιεί προς αυτή την κατεύθυνση.
Η Κύπρια πρωταθλήτρια συγκίνησε όλους τους παρευρισκόμενους με τις προσωπικές εμπειρίες που ανέφερε.
Το Συνέδριο πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της συνεργασίας με τη Διευρυμένη Μερική Συμφωνία Αθλητισμού του Συμβουλίου της Ευρώπης (EPAS), με την Έλενα Κασέρο (υπεύθυνη του προγράμματος Start to talk του Συμβουλίου της Ευρώπης) και τον Πολ Περσέα (μέλος του International Pool of Experts του Συμβουλίου της Ευρώπης), να μεταφέρουν τις δικές τους εισηγήσεις στους παρευρισκόμενους. Το Συνέδριο διανθίστηκε επίσης από τις ομιλίες εισηγητών από την Κύπρο και το εξωτερικό (Ματθίλδ Γκρενέτ, Στέφανη Γουήλερ, Παναγιώτα Τριφυλλή, Τάνια Μασία).
