Οι Αλγερινοί, που κλήθηκαν χθες στις κάλπες για να εκφραστούν στο δημοψήφισμα για την αναθεώρηση του Συντάγματος με σκοπό, στη θεωρία, να εγκαθιδρυθεί μια «νέα Δημοκρατία», αποφάσισαν να απόσχουν μαζικά από τη διαδικασία, απόντος αυτού με πρωτοβουλία του οποίου διεξήχθη, του προέδρου Αμπντελματζίντ Ταμπούν, που συνεχίζει να νοσηλεύεται στο εξωτερικό.
Το ποσοστό της συμμετοχής ανήλθε σε μόλις 23,7%, ανακοίνωσε χθες βράδυ ο Μοχάμεντ Τσάρφι, πρόεδρος της εθνικής ανεξάρτητης εκλογικής αρχής. Πρόκειται για ιστορικό χαμηλό σε μείζονα ψηφοφορία. Η αποχή ρεκόρ, στην πραγματικότητα, το μοναδικό διακύβευμα της ψηφοφορίας, καθώς η αντιπολίτευση είχε καλέσει σε μποϊκοτάζ, αποτελεί οδυνηρή, αν όχι ταπεινωτική, ήττα για τον Ταμπούν και την κυβέρνησή του, που αντιμετωπίζουν από τον Φεβρουάριο του 2019 άνευ προηγουμένου λαϊκό ξεσηκωμό, το «Χιράκ» («Κίνημα»).
Συγκριτικά, στις προεδρικές εκλογές του Δεκεμβρίου του 2019, η συμμετοχή είχε ανέλθει στο 39,93%, ήταν δηλαδή η χαμηλότερη από όλες τις προηγούμενες στην ιστορία της Αλγερίας, αναγκάζοντας τον Ταμπούν να αποπειραθεί να εξασφαλίσει νομιμοποίηση.
Μόλις 5,5 εκατομμύρια ψηφοφόροι συμμετείχαν στη χθεσινή ψηφοφορία από τα 23,5 εκατομμύρια εγγεγραμμένους στους εκλογικούς καταλόγους. Οι 900.000 Αλγερινοί της διασποράς δεν συμπεριλαμβάνονται στην καταμέτρηση αυτή, αλλά το ποσοστό συμμετοχής στο δημοψήφισμα στο εξωτερικό ήταν μονοψήφιο, κατέγραψε η εκλογική αρχή.
Τα επίσημα αποτελέσματα αναμένεται να ανακοινωθούν στις 10:00 (τοπική ώρα· 11:00 ώρα Ελλάδας), ωστόσο δεν υπάρχει ουσιαστικά καμία αμφιβολία για τη νίκη του «ναι», καθώς στην προεκλογική εκστρατεία, που άφησε παγερά αδιάφορο το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, αυτό ήταν πρακτικά το μοναδικό πολιτικό μήνυμα που είχε προβολή.
Σε όσους εναντιώθηκαν στην προτεινόμενη αναθεώρηση δεν επιτράπηκε να οργανώσουν καν δημόσιες συγκεντρώσεις. Οι υποστηρικτές του Χιράκ τάχθηκαν υπέρ της αποχής. Οι ισλαμιστές κάλεσαν τους πολίτες να ψηφίσουν «όχι».
Στο Αλγέρι, οι ψηφοφόροι ήταν ελάχιστοι, σύμφωνα με δημοσιογράφους του Γαλλικού Πρακτορείου. Λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, εξάλλου, η πρόσβαση στα εκλογικά τμήματα ήταν περιορισμένη, με μόλις δύο ως τρεις ψηφοφόρους να επιτρέπεται να εισέρχονται κάθε φορά και με υποχρεωτική τη χρήση μάσκας.
Χθες Κυριακή καταγράφηκαν πάνω από 300 κρούσματα SARS-CoV-2 στην Αλγερία. Η ημερομηνία διεξαγωγής του δημοψηφίσματος δεν επελέγη τυχαία: η 1η Νοεμβρίου είναι η επέτειος της έναρξης του Πολέμου της Ανεξαρτησίας από την αποικιακή δύναμη Γαλλία (1954-1962).
«Ο αλγερινός λαός θα πάει, για άλλη μια φορά, στο ραντεβού με την ιστορία για να φέρει την προβλεπόμενη αλλαγή, την Κυριακή 1η Νοεμβρίου, προκειμένου να αρχίσει μια νέα εποχή, η οποία θα κάνει πραγματικότητα τις προσδοκίες του λαού μας για ένα κράτος ισχυρό, σύγχρονο και δημοκρατικό», προεξοφλούσε ο Ταμπούν σε μήνυμά του που μεταδόθηκε το Σάββατο από το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων APS.
Ο μεγάλος απών της ψηφοφορίας, ο Ταμπούν, 74 ετών, εισήχθη την Τετάρτη σε νοσοκομείο στη Γερμανία για να υποβληθεί σε εξετάσεις, μετά τον εντοπισμό κρουσμάτων του κορωνοϊού στο περιβάλλον του. Η κατάστασή του ήταν «σταθερή» και δεν προκαλούσε «καμία ανησυχία», σύμφωνα με την προεδρία, η οποία έχει να ενημερώσει τους πολίτες για την πορεία του από την Πέμπτη. Η σύζυγός του ψήφισε αντ’ αυτού με πληρεξούσιο σε σχολείο του Αλγερίου.
Αναρτήσεις σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης έκαναν λόγο για επεισόδια, νυχτερινές διαδηλώσεις, συγκρούσεις με την αστυνομία, κάλπες και ψηφοδέλτια που καταστράφηκαν στην Καβυλία. Σύμφωνα με αλγερινά ΜΜΕ, πολλά εκλογικά τμήματα δεν άνοιξαν καν στην περιοχή αυτή, που θεωρείται εστία αμφισβήτησης των αρχών στο Αλγέρι, είχε αποτελέσει άλλωστε το επίκεντρο της εξέγερσης ισλαμιστών τη δεκαετία του 1990.
Έγιναν συλλήψεις στην πρωτεύουσα και στην Τίζι Ούζου, σύμφωνα με την Εθνική Επιτροπή για την Απελευθέρωση των Κρατουμένων. Ο Ταμπούν μετέτρεψε την αναθεώρηση του Συντάγματος, τη νιοστή από την ανεξαρτησία το 1962, στον φάρο της προεδρίας του, τείνοντας αρχικά το χέρι στους διαδηλωτές. Ο πρόεδρος και ο ισχυρός στρατός της Αλγερίας διαβεβαιώνουν πως το νέο Σύνταγμα ικανοποιεί αιτήματα του κινήματος που εξέφρασε τη λαϊκή οργή.
Οι υποστηρικτές του Χιράκ απορρίπτουν το περιεχόμενο και τη μορφή της πρωτοβουλίας, που εξέλαβαν απλά ως «αλλαγή βιτρίνας», και κάλεσαν σε αποχή. Ζητούν από τον Φεβρουάριο του 2019 βαθιά αλλαγή του «συστήματος» που δημιουργήθηκε μετά την ανεξαρτησία. Μάταια μέχρι στιγμής, μολονότι το Κίνημα εξώθησε τον Αμπντελαζίζ Μπουτεφλίκα να παραιτηθεί τον Απρίλιο του 2019, έπειτα από 20 χρόνια μονοκρατορίας. Πολλά αιτήματά τους, να φύγει από τα πράγματα η σημερινή ελίτ, να αποσυρθεί ο στρατός από την πολιτική ζωή, να αντιμετωπιστεί η μάστιγα της διαφθοράς, παραμένουν αμετάβλητα.
Το προτεινόμενο νέο Σύνταγμα εγγυάται σειρά δικαιωμάτων και ελευθεριών αλλά δεν φέρνει ουσιαστική πολιτική αλλαγή: διατηρεί πρακτικά αυτούσιο το προεδρικό σύστημα. Παρά την κατάρτιση νέου θεμελιώδη νόμου εξάλλου, ο στρατός παραμένει ο ισχυρότερος θεσμός στην Αλγερία, μολονότι είναι λιγότερο ορατός μετά την εκλογή του Ταμπούν.
Το νέο Σύνταγμα θα του επιτρέψει να επεμβαίνει εκτός συνόρων, καθώς οι στρατηγοί ανησυχούν για τη χαοτική κατάσταση στη Λιβύη και στο Μαλί. «Για τη δημοκρατία ξεσηκώθηκε ο κόσμος, όχι για το νιοστό αραβικό προεδρικό καθεστώς», εξήγησε ο Γάλεμ, 40χρονος εκπαιδευτικός, μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο στη Σίντι Μπελ Αμπές (βορειοδυτικά).
«Δεν έχει κανένα νόημα να ψηφίσω. Αυτό το Σύνταγμα δεν θα αλλάξει τίποτα», είπε στο πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς ο Χασάν, οδηγός λεωφορείου, σε καφενείο στο κέντρο του Αλγερίου.
Η ψηφοφορία διεξήχθη σε κλίμα «αδυσώπητης» καταστολής, με υποστηρικτές του Χιράκ, αντιπολιτευόμενους, δημοσιογράφους και χρήστες του Διαδικτύου στο στόχαστρο, κατήγγειλαν υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σύμφωνα με την Εθνική Επιτροπή για την Απελευθέρωση των Κρατουμένων, πίσω από τα σίδερα βρίσκονται το τρέχον διάστημα 90 άνθρωποι, οι περισσότεροι εξαιτίας αναρτήσεων στο αραβόφωνο Facebook.
Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP, Reuters
