Το εμπόριο μέσω της Πράσινης Γραμμής αυξήθηκε κατά 9,6% μεταξύ 2022-2023 σε 16 εκατ. ευρώ, οι διελεύσεις προσώπων αυξήθηκαν σε 7,1 εκατ. το 2023 από 6,1 εκατ. το 2022, ενώ η παράτυπη μετανάστευση μειώθηκε περισσότερο από 50%, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εφαρμογή του κανονισμού για την Πράσινη Γραμμή, που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη.
Όπως αναφέρεται, το 2023 ο αριθμός των διελεύσεων από την Πράσινη Γραμμή αυξήθηκε περαιτέρω, με τις διελεύσεις Τουρκοκυπρίων και υπηκόων της ΕΕ (εκτός των Κυπρίων) και υπηκόων τρίτων χωρών να υπερβαίνουν τους αριθμούς που καταγράφηκαν το 2019 πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας.
Σύμφωνα με στοιχεία της Αστυνομίας Κύπρου, κατά την περίοδο αναφοράς, καταγράφηκαν 1.609.488 διελεύσεις (προηγουμένως 1.372.564) από Ελληνοκύπριους και 1.032.029 διελεύσεις (προηγουμένως 871.898) από ελληνοκυπριακά οχήματα από τις ελεύθερες προς τις κατεχόμενες περιοχές της ΚΔ. Κατά την ίδια περίοδο, καταγράφηκαν 1.373.353 διελεύσεις (προηγουμένως 1.111.529) από Τουρκοκύπριους και 532.206 διελεύσεις (προηγουμένως 453.880) από τουρκοκυπριακά οχήματα από τις περιοχές της ΚΔ που δεν τελούν υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης της ΚΔ προς τις περιοχές που ελέγχονται από την κυβέρνηση της ΚΔ.
Ταυτόχρονα, τα στοιχεία της Αστυνομίας για το 2023 έδειξαν μείωση του αριθμού των μεταναστών που διέσχισαν παράτυπα την Πράσινη Γραμμή από τις κατεχόμενες προς τις ελεύθερες περιοχές της ΚΔ. Το 2023, 6.793 παράτυποι μετανάστες διέσχισαν τη Γραμμή με αυτόν τον τρόπο, με τους αντίστοιχους αριθμούς για το 2022, το 2021 και το 2020 να ανέρχονται σε 16.627, 9.812 και 4.857 αντίστοιχα. Οι κυριότερες χώρες προέλευσης των παράτυπων μεταναστών ήταν η Συρία (2.199), η Νιγηρία (990), το Αφγανιστάν (726), το Καμερούν (407) και η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (402).
Προστίθεται ότι από τους 6.793 παράτυπους μετανάστες, το 90% (προηγουμένως 92%) ζήτησε διεθνή προστασία στην Κυπριακή Δημοκρατία. Η χώρα προέλευσης με τον μεγαλύτερο αριθμό αιτητών ήταν η Συρία.
Όσον αφορά στο εμπόριο, αναφέρεται ότι το 2023, η αξία του εμπορίου μέσω της Πράσινης Γραμμής αυξήθηκε κατά 9,6%, από 14.647.241 ευρώ το 2022 σε 16.046.304 ευρώ το 2023, ενώ η αξία των εμπορευμάτων για τα οποία εκδόθηκαν συνοδευτικά έγγραφα αυξήθηκε κατά 5,7%, από 16.697.514 ευρώ σε 17.644.400 ευρώ. Τα οικοδομικά και κατασκευαστικά υλικά παρέμειναν στην πρώτη θέση των συναλλαγών, ακολουθούμενα από τα έπιπλα, τα πλαστικά και τα ψηφιδωτά και μάρμαρα.
Συνολικά, ενώ χαιρετίζει την αύξηση του εμπορίου κατά την περίοδο αναφοράς, η Επιτροπή είναι της γνώμης ότι το εμπόριο μέσω της Πράσινης Γραμμής θα μπορούσε να αυξηθεί ακόμη περισσότερο, συνεχίζει η έκθεση, προσθέτοντας ότι η Επιτροπή θεωρεί ότι η άρση των εμποδίων στο εμπόριο θα βοηθούσε στην αύξηση του εμπορίου πέρα από την Πράσινη Γραμμή και χαιρετίζει τις θετικές εξελίξεις προς αυτή την κατεύθυνση, ενώ εκφράζει επίσης την ελπίδα ότι οι εργασίες των δύο Επιμελητηρίων για την ενίσχυση των επαφών μεταξύ των δύο επιχειρηματικών κοινοτήτων θα οδηγήσουν σε αυξημένους οικονομικούς δεσμούς.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε επίσης σήμερα την ετήσια έκθεσή της σχετικά με το πρόγραμμα βοήθειας προς την τουρκοκυπριακή κοινότητα.
Όπως αναφέρεται, μεταξύ του 2006 και του τέλους του 2023, προγραμματίστηκαν 688 εκατομμύρια ευρώ για δράσεις στο πλαίσιο του κανονισμού για την ενίσχυση, με το ποσό που δεσμεύτηκε για το ετήσιο πρόγραμμα δράσης του 2023 να ανέρχεται σε 31,7 εκατομμύρια ευρώ.
Η Επιτροπή αναφέρει επίσης ότι συνέχισε τη μακροχρόνια στήριξή της προς την τουρκοκυπριακή κοινότητα προκειμένου να τη βοηθήσει να ανταποκριθεί στα πρότυπα της ΕΕ όσον αφορά στην ασφάλεια των τροφίμων και την υγεία των ζώων και την πρόληψη, ανίχνευση και εξάλειψη των ασθενειών, με επιχορηγήσεις ύψους 3,5 εκατ. ευρώ να έχουν διανεμηθεί σε συνολικά 53 γεωργούς, συνεταιρισμούς και επιχειρήσεις τροφίμων το 2023, αυξάνοντας την αποδοτικότητα και την παραγωγικότητά τους.
Προστίθεται ότι συνεχίστηκε η υλοποίηση βασικών δραστηριοτήτων για την ασφάλεια των τροφίμων και την ετοιμότητα έναντι κρίσεων, οι οποίες έχουν επιπτώσεις στο εμπόριο της Πράσινης Γραμμής και στο καθεστώς ΠΟΠ του χαλλουμιού, με αποτέλεσμα, τον Μάρτιο του 2023, το πρώτο χαλλούμι που παράχθηκε στην τουρκοκυπριακή κοινότητα να πιστοποιηθεί ως συμβατό με το καθεστώς ΠΟΠ, ενώ μέχρι το τέλος του 2023, τρεις παραγωγοί χαλλουμιού και 15 υποστατικά στην τουρκοκυπριακή κοινότητα είχαν πιστοποιηθεί και επικυρωθεί αντίστοιχα στο πλαίσιο του καθεστώτος ΠΟΠ.
Σημειώνεται επίσης ότι η Διερευνητική Επιτροπή για τους Αγνοούμενους στην Κύπρο, η οποία υποστηρίζεται από το Πρόγραμμα Βοήθειας μέσω συμφωνίας συνεισφοράς με το UNDP, συνέχισε το επιτόπιο και εργαστηριακό της έργο. Μέχρι το τέλος του 2023, από το σύνολο των 2.002 αγνοουμένων, είχε γίνει εκταφή 1.186 λειψάνων, εκ των οποίων 1.044 είχαν ταυτοποιηθεί γενετικά και επιστραφεί στις οικογένειές τους.
Προστίθεται ότι το 2023 υπογράφηκε νέα συμφωνία ύψους 2,6 εκατ. ευρώ για τη χρηματοδότηση των εργασιών της Επιτροπής το 2024. Συνολικά, κατά την περίοδο 2006-2023, η ΕΕ έχει συνεισφέρει 38,5 εκατ. ευρώ για τη στήριξη των δραστηριοτήτων της Επιτροπής για τους Αγνοούμενους, ποσό που αντιστοιχεί στο 80% της συνολικής χρηματοδότησής της για την περίοδο αυτή.
