Ιδιαίτερο διακύβευμα για το πολιτικό σύστημα και ειδικότερα για τα κόμματα, αποτελούν οι ευρωεκλογές που θα διεξαχθούν την Κυριακή 9 Ιουνίου.
Από το αποτέλεσμα των εκλογών αυτών θα διαφανεί ποιο κόμμα βρίσκεται στην πρώτη θέση, πόσο ψηλά θα ανεβεί το ΕΛΑΜ, πού κυμαίνονται τα ποσοστά των κομμάτων που στήριξαν τον κ. Νίκο Χριστοδουλίδη στην Προεδρία της Δημοκρατίας (ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ και ΔΗΠΑ) και γενικά πως διαμορφώνεται ο κομματικός χάρτης το 2024.
Το ενδιαφέρον είναι πολύ μεγάλο, γιατί είναι η πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια (μετά την Προεδρία Γ. Βασιλείου) που διεξάγονται εκλογές, όπου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν ηγείται κάποιου από τα κόμματα. Ο ίδιος ο κ. Χριστοδουλίδης δήλωσε ότι «θα ψηφίσει το κόμμα και τους υποψήφιους που πιστεύει ότι θα υπηρετήσουν το καλώς νοούμενο συμφέρον της Κύπρου».
Φυσικά, όλοι γνωρίζουμε ότι ο κ. Χριστοδουλίδης είναι ενταγμένος στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, στο οποίο ανήκει και ο ΔΗΣΥ.
Επανερχόμενοι, όμως στο διακύβευμα των εκλογών, όλοι αναμένουμενα δούμε:
- Αν ο ΔΗΣΥ ξεπέρασε την εσωστρέφεια και τις αντιπαραθέσεις που έφεραν οι Προεδρικές εκλογές και αν συνεχίζει να είναι η πρώτη κομματική δύναμη στον τόπο. Το αποτέλεσμα που θα φέρει ο ΔΗΣΥ θα έχει αντανακλάσεις και πάνω στη νέα ηγεσία του ΔΗΣΥ και ειδικά στην πρόεδρο του Αννίτα Δημητρίου.
- Αν το ΑΚΕΛ καταφέρει να αναδειχθεί σε πρώτο κόμμα, κάτι που αποτελεί διακαή πόθο του Στέφανου Στεφάνου και των συνεργατών του.
Το ΑΚΕΛ ποντάρει και στη στήριξη αριθμού Τουρκοκυπρίων ψηφοφόρων, λόγω του ότι στους υποψήφιους του περιλαμβάνεται και ο ήδη ευρωβουλευτής Νιαζί Κιζίλκουρεκ.
- Αν το ΔΗΚΟ καταφέρει να διατηρήσει τα ποσοστά του και την τρίτη θέση. Για επίτευξη του στόχου αυτού και φοβούμενο τις ενδείξεις των δημοσκοπήσεων για αναρρίχηση του ΕΛΑΜ στην τρίτη θέση, το ΔΗΚΟ παρουσίασε ένα πολυσυλλεκτικό ψηφοδέλτιο, επιστρατεύοντας και πρωτοβάθμια στελέχη του.
- Αν το ΕΛΑΜ θα επιβεβαιώσει τις δημοσκοπήσεις που το φέρουν στην τρίτη θέση. Αν επισυμβεί αυτό, το ΕΛΑΜ αποκτά πλέον ευρύτερη αποδοχή από την κοινωνία, οπότε θα διαδραματίσει πιο ουσιαστικό ρόλο στα πολιτικά δρώμενα. Το ΕΛΑΜ για να πετύχει τον στόχο του προχώρησε σε ανοίγματα, περιλαμβάνοντας στο ψηφοδέλτιο του τον πρώην χρηματο – οικονομικό Επίτροπο Παύλο Ιωάννου και τον παραιτηθέντα αντιπρόεδρο του ΔΗΣΥ Μάριο Πελεκάνο.
- Αν η ΕΔΕΚ μπορέσει να συγκρατήσει τις δυνάμεις της, μετά τις έντονες εσωκομματικές αντιπαραθέσεις με τον ευρωβουλευτή της κ. Δημ. Παπαδάκη (που τώρα δεν είναι υποψήφιος) και άλλα στελέχη της.
- Αν η ΔΗΠΑ μπορέσει να παρουσιάσει μια υπολογίσιμη δύναμη στον χώρο του κέντρου, ώστε να οικοδομήσει πάνω της στο μέλλον.
- Αν οι Οικολόγοι μπορέσουν να διατηρήσουν τις δυνάμεις τους και να συνεχίσουν να θεωρούνται μια υπολογίσιμη δύναμη στο πολιτικό γίγνεσθαι του τόπου.
- Αν το νεοφανές κόμμα Volt με τις ιδιαίτερες απόψεις κυρίως στο κυπριακό, μπορεί να έχει και εκλογικό αποτύπωμα μέσα στην ευρύτερη κοινωνία.
Οι ευρωεκλογές, λοιπόν, αναμένεται να δώσουν απαντήσεις για πολλά και για όλα τα κόμματα. Το θέμα είναι πως θα εκλάβει η κάθε ηγεσία το αποτέλεσμα και πως θα συμπεριφερθεί την επόμενη μέρα των εκλογών.
Η δύναμη των κομμάτων
Στις βουλευτικές εκλογές του 2021, ο ΔΗΣΥ είχε λάβει 99.328 ψήφους, το ΑΚΕΛ 79,913 ψήφους και το ΔΗΚΟ 40,395. Στις προηγούμενες ευρωεκλογές του 2019, ο ΔΗΣΥ έλαβε 81,539, το ΑΚΕΛ 77,241 και το ΔΗΚΟ 38,756. Διευκρινίζεται βέβαια ότι στις βουλευτικές εκλογές, η συμμετοχή ήταν πολύ μεγαλύτερη σε σχέση με τις ευρωεκλογές. Συγκεκριμένα, τον Μάιο του 2021 ψήφισαν 366.608 άτομα, ενώ το 2019 ψήφισαν 288.483 άτομα. Το φετινό ποσοστό συμμετοχής παραμένει άγνωστό, όπως και ο αριθμός των Τουρκοκυπρίων που τελικά θα προσέλθουν στην κάλπη.
Στο τελευταίο μίλι της προεκλογικής εγκράτειας τα κόμματα ρίχνουν στη μάχη και τα βαρέα όπλα για επίτευξη των εκλογικών τους στόχων. Σε αυτό το χρονικό σημείο η προσοχή επικεντρώνεται στο οργανωτικό κομμάτι. Επικοινωνία με τον κόσμο είτε επί προσωπικού επιπέδου, είτε τηλεφωνικώς. Στο διάστημα αυτό όλες οι κομματικές ηγεσίες βρίσκονται σε μια διαρκή περιοδεία. Οι πολλοί υποψήφιοι και η διπλή εκλογική αναμέτρηση προσφέρονται για συχνή παρουσία των ηγετών των κομμάτων σε διάφορες μικρές ή μεγάλες συγκεντρώσεις. Το επόμενο χρονικό διάστημα επίσης προγραμματίζεται από όλα τα κόμματα και μια μεγάλη τελική προεκλογική συγκέντρωση, η οποία θα εστιάζει κυρίως στις ευρωεκλογές.
Οι υποψήφιοι
Στο ψηφοδέλτιο του ΔΗΣΥ, πέραν των δύο νυν ευρωβουλευτών, βρίσκονται οι τέως Υπουργοί Κωνσταντίνος Πετρίδης και Μιχάλης Χατζηπαντέλας, όπως επίσης και ο Χρίστος Αγγελίδης, γιος της πρώην Υπουργού Παιδείας Κλαίρης Αγγελίδου και η Χριστιάνα Ξενοφώντος που προέρχεται από τη νεολαία του ΔΗΣΥ και ήταν μέχρι πρόσφατα συνεργάτιδα του βουλευτή του κόμματος Δημήτρη Δημητρίου.
Ο Λουκάς Φουρλάς φέρεται, σύμφωνα με τις πληροφορίες να έχει ένα προβάδισμα. Μιχάλης Χατζηπαντέλας και Κωνσταντίνος Πετρίδης φέρονται να δίνουν σκληρή μάχη μεταξύ τους για τη δεύτερη θέση, η οποία εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, οδηγεί στην Ευρωβουλή.
Τον δικό τους σκληρό αγώνα με αξιώσεις δίνουν και οι Αγγελίδης, Σταύρου και Ξενοφώντος. Στην Πινδάρου δεν συζητούν καν το ενδεχόμενο απώλειας έδρας. Είναι όμως ένα ζήτημα πώς θα διαχειριστούν τον χαμένο ή τους χαμένους της μάχης. Έχει ενδιαφέρον, πάντως, τα όσα λέγονται γύρω από το ποιος ή ποιοι στηρίζουν τον κάθε υποψήφιο. Αυτό είναι που πυροδοτεί και τις συζητήσεις για τον απόηχο που μπορεί να έχει το τελικό αποτέλεσμα.
Στην περίπτωση του ΑΚΕΛ, ο Γιώργος Γεωργίου είναι αυτός που φαίνεται να έχει ένα προβάδισμα, με τη δεύτερη θέση να παραμένει ανοικτή. Ο Νιαζί Κιζίλγιουρεκ έχει έναντι των υπολοίπων το πλεονέκτημα των ψήφων της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Πολλές από αυτές τις ψήφους θα είναι και μονοσταυρίες υπέρ του, Αυτό το δεδομένο αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να μετρηθεί, όμως είναι ένας βασικός παράγοντας στην όλη εξίσωση.
Άννα Θεολόγου και Σταύρη Καλοψιδιώτη, φαίνεται να δίνουν σκληρή μάχη μεταξύ τους και να διεκδικούν με αξιώσεις ακόμα τη δεύτερη θέση με την Εζεκία Παπαϊωάννου να βλέπει θετικά το ενδεχόμενο τη δεύτερη έδρα να καταλάβει μια εκ των δυο. Ιδιαίτερα εάν αυτή είναι η Σταύρη Καλοψιδιώτη η οποία είναι πιο καθαρή κομματική επιλογή. Αντρος Καραγιάννης και Μέλανη Στέλιου συμπληρώνουν την εξάδα.
Στο ΔΗΚΟ έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η μάχη των σταυρών προτίμησης. Απώλεια της έδρας από τον Κώστα Μαυρίδη θα ήταν μεγάλη έκπληξη, ωστόσο, ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, η προσοχή στρέφεται γύρω από το ποιος θα είναι πίσω από τον Μαυρίδη. Αυτό έχει να κάνει με τις ερμηνείες που δίνονται για την εσωκομματική μάχη στο ΔΗΚΟ και την επόμενη μέρα των εκλογών. Απώλεια ποσοστών στο ΔΗΚΟ, που θα συνοδευτεί και με απώλεια της τρίτης θέσης, θα ανοίξει ίσως και από την ίδια νύκτα τη συζήτηση για εσωκομματικές εκλογές.
Ο Χρύσης Παντελίδης, ο οποίος είναι εκ των στενών συνεργατών του Νικόλα Παπαδόπουλου, είναι και ο μόνος από τους βουλευτές του κόμματος που του έκανε το χατίρι να τρέξει στην μάχη των ευρωεκλογών για ενίσχυση του ψηφοδελτίου. Αυτή τη στιγμή φαίνεται να δίνει μάχη με την Κατερίνα Χριστοφίδου, ενώ από κοντά ακολουθούν οι Λεόντιος Κωστρίκκης, Ελένη Θεοχάρους και Μαίρη Λάμπρου.
Η τελική επικράτηση έχει ιδιαίτερη σημασία για τις ισορροπίες εντός του ΕΛΑΜ. Ο Γεάδης, ο οποίος είναι εκ των ιδρυτικών στελεχών του κόμματος και ο άνθρωπος για όλες τις δουλειές, θα είναι η πολλοστή μάχη που δίνει και δικαιωματικά ευελπιστεί να κερδίσει. Τι θα γίνει όμως σε αυτό το σενάριο ο Μάριος Πελεκάνος;
Θα αναζητήσει θέση στην ηγετική πυραμίδα του ΕΛΑΜ στο οποίο δήλωσε ότι προσχώρησε μετά την αποχώρηση του από τον ΔΗΣΥ; Και ποια θα είναι η αντίδραση παλαιότερων στελεχών του κόμματος; Ερωτηματικό όμως προκύπτει και στην περίπτωση που ο Μάριος Πελεκάνος πάει Ευρωβουλή.
Απ’ εκεί και πέρα Παύλος Ιωάννου, Λίνος Χατζηγεωργίου, Πόλυς Ανωγυριάτης και Μαρία Νικολάου συμπληρώνουν την εξάδα.
Τα χρώματα των ψηφοδελτίων
Προς διευκόλυνση των ψηφοφόρων κατά την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος, αλλά και των υπαλλήλων κατά τη διαδικασία διαλογής και καταμέτρησης των ψήφων, τα ψηφοδέλτια έχουν εκτυπωθεί σε διαφορετικό χρώμα, ανάλογα με το είδος της εκλογής και, συγκεκριμένα:
- Μέλη Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου: Μπλε
- Προέδροι Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης: Μωβ
- Δημάρχοι: Κίτρινο
- Αντιδημάρχοι: Καφέ
- Δημοτικοί Σύμβουλοι: Λευκό
- Μέλη Σχολικών Εφορειών: Πράσινο
- Κοινοτάρχες: Πορτοκαλί
- Μέλη Κοινοτικών Συμβουλίων: Γκρίζο
Για τους ευρωβουλευτές οι ψηφοφόροι μπορούν να βάλουν μέχρι δύο σταυρούς σε υποψήφιους του ίδιου εκλογικού συνδυασμού.
Από την έντυπη έκδοση του περιοδικού nomisma.
