Μετά από περισσότερους από τέσσερις μήνες πολέμου και πλήρους ισοπέδωσης της Λωρίδας της Γάζας, πολλοί θέτουν το ερώτημα πού σταματά η επιβεβλημένη «απάντηση» του Ισραήλ στην τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου από τη Χαμάς και πού αρχίζουν οι παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου και ειδικά των διατάξεων που απαγορεύουν τη συλλογική τιμωρία. Το ζήτημα αναλύει και το Foreign Affairs σε σημερινό του άρθρο.
1.139 άνθρωποι, κυρίως Ισραηλινοί άμαχοι, σκοτώθηκαν, χιλιάδες ακόμη τραυματίστηκαν, άγνωστος αριθμός κοριτσιών ήρθαν αντιμέτωπα με σεξουαλική βία, 240 άτομα απήχθησαν ως όμηροι, εκατοντάδες φρικαλεότητες διεπράχθησαν την 7η Οκτωβρίου.
Σε απάντηση, το Ισραήλ βομβαρδίζει τη Γάζα επιβάλλοντας δραματικές συνθήκες διαβίωσης για όσους ζουν εκεί. Πάνω από 28.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί, στην πλειονότητά τους γυναίκες και παιδιά και τεράστια τμήματα του θύλακα έχουν διαλυθεί. Το 1/5 των υποδομών του και τα περισσότερα σπίτια του έχουν υποστεί ζημιές ή έχουν καταστραφεί, αφήνοντας την περιοχή σε μεγάλο βαθμό ακατοίκητη.
Μία αποσύνθεση που άρχισε… την 11η Σεπτεμβρίου
«Το Ισραήλ επέβαλε έναν παρατεταμένο αποκλεισμό, αρνούμενος στους Παλαιστίνιους επαρκή τροφή, πόσιμο νερό, καύσιμα, πρόσβαση στο Διαδίκτυο, στέγη και ιατρική περίθαλψη: δράση που ισοδυναμεί με συλλογική τιμωρία. Κρατάει κατοίκους της Γάζας σε απάνθρωπες και εξευτελιστικές συνθήκες, και το Ισραήλ παραδέχεται ότι ορισμένοι από αυτούς που κρατούνται έχουν ήδη πεθάνει. Εν τω μεταξύ, στη Δυτική Όχθη, η βία κατά των Παλαιστινίων από ισραηλινές δυνάμεις και εποίκους έχει αυξηθεί σημαντικά» σημειώνει το Foreign Affairs.
Και συνεχίζει, αναφερόμενο στη στάση των ΗΠΑ και άλλων συμμάχων: «Η σημερινή διπλωματική συνενοχή στην καταστροφική κρίση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της στάνθρωπιστικής κρίσης στη Γάζα είναι το αποκορύφωμα χρόνιας διάβρωσης του διεθνούς κράτους δικαίου και του παγκόσμιου συστήματος ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτή η αποσύνθεση ξεκίνησε σοβαρά μετά την 11η Σεπτεμβρίου, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες άρχισαν τον λεγόμενο πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, μια εκστρατεία που ομαλοποίησε την ιδέα ότι όλα είναι επιτρεπτά στην καταδίωξη των τρομοκρατών. Για να διώξει τον πόλεμο στη Γάζα, το Ισραήλ δανείζεται ήθος, στρατηγική και τακτικές από αυτό το πλαίσιο, πράττοντάς το με την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών».
Ξεχάσαμε το «ποτέ ξανά»
Όπως σχολιάζει το περιοδικό είναι σαν να έχουν ξεχαστεί τα σοβαρά ηθικά διδάγματα του Ολοκαυτώματος, του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, και μαζί τους, ο ίδιος ο πυρήνας της αρχής του «Ποτέ Ξανά» για δεκαετίες: η απόλυτη οικουμενικότητα του, η ιδέα ότι προστατεύονται όλοι ή κανένας μας. Αυτή η αποσύνθεση, τόσο εμφανής στην καταστροφή της Γάζας και την απάντηση της Δύσης σε αυτήν, σηματοδοτεί το τέλος μίας τάξης πραγμάτων που βασίζεται σε κανόνες και την έναρξη μιας νέας εποχής.
Η καθολικότητα, η αρχή ότι όλοι μας, ανεξαιρέτως, έχουμε ανθρώπινα δικαιώματα εξίσου, ανεξάρτητα από το ποιοι είμαστε ή πού ζούμε, βρίσκεται στην καρδιά του διεθνούς συστήματος ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ήταν το θεμέλιο της Σύμβασης για τη Γενοκτονία και της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που υιοθετήθηκαν και οι δύο το 1948, και συνέχισε να παρέχει νέα μέσα λογοδοσίας όλα αυτά τα χρόνια, συμπεριλαμβανομένου του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, που ιδρύθηκε το 2002, θυμίζει το FA.
Για δεκαετίες, αυτή η νομική υποδομή έχει βοήθησε να διασφαλιστεί ότι τα κράτη τηρούν τις υποχρεώσεις τους για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Έχει ορίσει τα κινήματα για τα ανθρώπινα δικαιώματα παγκοσμίως και στήριξε τα μεγαλύτερα επιτεύγματα του εικοστού αιώνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Ένας επικριτής αυτού του συστήματος, λέει το Foreign Affairs, θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι όλα αυτά ήταν πάντα μόνο λόγια. Ο 20ος αιώνας αφθονεί με παραδείγματα αποτυχιών στη διατήρηση της ίσης αξιοπρέπειας όλων: η βία που χρησιμοποιήθηκε εναντίον εκείνων που υποστήριζαν την αποαποικιοποίηση, ο πόλεμος του Βιετνάμ, οι γενοκτονίες στην Καμπότζη και τη Ρουάντα, οι πόλεμοι που ακολούθησαν τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και πολλά άλλα.
Όλα αυτά τα γεγονότα πράγματι μαρτυρούν ένα διεθνές σύστημα που έχει τις ρίζες του περισσότερο στη συστημική ανισότητα και τις διακρίσεις παρά στην καθολικότητα. Ωστόσο, η μοίρα της οικουμενικότητας δεν βρίσκεται στα χέρια εκείνων που την προδίδουν. Μάλλον, ως ένα πολυετές φιλόδοξο εγχείρημα για την ανθρωπότητα, η δύναμή της στηρίζεται, πρωτίστως, στη συνεχή διακήρυξη και στην επίμονη υπεράσπισή της. Καθ’ όλη τη διάρκεια του 20ου αιώνα, η αρχή της οικουμενικότητας είχε αμέτρητες οπισθοδρομήσεις, αλλά η κυρίαρχη κατεύθυνση ήταν προς τη διακήρυξη, την επιβεβαίωση και την υπεράσπιση της. Αυτό άλλαξε, ωστόσο, στα πρώτα χρόνια του εικοστού πρώτου αιώνα, με την έναρξη του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας» μετά τα τραγικά γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου.
