Η άμεση ανάγκη για επιπρόσθετο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, καθώς και για περαιτέρω στελέχωση των Κεντρικών Φυλακών αναδείχθηκε κατά τη διάρκεια επίσκεψης και περιήγησης Βουλευτών στις εγκαταστάσεις των Κεντρικών Φυλακών στη Λευκωσία τη Δευτέρα.
Συνοδευόμενοι από τον Διευθυντή του Τμήματος Φυλακών, Ιωάννη Καπνουλλά, μέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και άλλοι Βουλευτές επισκέφθηκαν τους χώρους κράτησης ενηλίκων και ανηλίκων, επισημαίνοντας ότι ο υπερπληθυσμός και η συνύπαρξη έως και τεσσάρων κρατουμένων σε ένα κελί, δημιουργούν αλυσιδωτά προβλήματα.
Παρά το γεγονός ότι οι εργασίες για επέκταση των εγκαταστάσεων των Κεντρικών Φυλακών, προχωρούν εντός χρονοδιαγραμμάτων, όπως σημείωσε ο κ. Καπνουλλάς σε δηλώσεις μετά την επίσκεψη, όλοι οι Βουλευτές υπογράμμισαν το μέγεθος του προβλήματος του υπερπληθυσμού, αναφέροντας ότι σήμερα στις φυλακές κρατούνται περίπου 1000 άτομα, ενώ οι δυνατότητες των εγκαταστάσεων είναι για περίπου 620 άτομα.
Όπως σημείωσε και η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, σε δηλώσεις της μετά την επίσκεψη, ο υπερπληθυσμός είναι ένας ακόμα λόγος που καθιστά απαραίτητη την ενίσχυση του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού στις Φυλακές. Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων θα συνέλθει για να εξετάσει ακριβώς αυτό το θέμα, καλώντας και τον ΟΚΥπΥ να τοποθετηθεί σχετικά με αίτημα που έχει απευθύνει η Διεύθυνση του Τμήματος Φυλακών.
Απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, ανέφερε ότι σήμερα υπάρχει ένας ψυχίατρος για τις Κεντρικές Φυλακές, καθώς και αριθμός νοσηλευτών, όμως απαιτείται η ενίσχυση του προσωπικού, ιδίως για την παροχή ψυχολογικής στήριξης, όπως είπε η κ. Χαραλαμπίδου, επισημαίνοντας ότι ο εγκλεισμός είναι επιβαρυντικός παράγοντας για την ψυχολογία των κρατούμενων. «Αυτή τη στιγμή δεν καλύπτουμε τις ανάγκες με το προσωπικό που παραχωρεί ο ΟΚΥΠΥ, ούτε σε επίπεδο ψυχιάτρων, ούτε σε επίπεδο νοσηλευτών», σημείωσε. Υπογράμμισε, δε, ότι «στόχος δεν είναι να εξοντώσουμε έναν άνθρωπο, αλλά να τον στηρίξουμε και να τον επανεντάξουμε».
Από την πλευρά του, ο κ. Καπνουλλάς σημείωσε ότι «έχει εντοπιστεί η ανάγκη για επιστημονικό προσωπικό στον τομέα της υγείας», διευκρινίζοντας ότι «ο αριθμός είναι κάτι που θα αποφασιστεί», και προσθέτοντας ότι υπάρχει ανάγκη για τουλάχιστον ένα γιατρό και για αριθμό νοσηλευτών από διαφορετικές ειδικότητες.
Αναφορικά με τα έργα για αποσυμφόρηση των χώρων των φυλακών, ο Διευθυντής είπε ότι έχει ολοκληρωθεί η μετατροπή του Κέντρου Καθοδήγησης Εξωιδρυματικής Απασχόλησης και Αποκατάστασης Κρατουμένων (ΚΚΕΑΑΚ) σε ανοιχτή φυλακή και ότι έχουν ξεκινήσει έργα για την μετατροπή της ανοιχτής φυλακής σε κλειστή. «Σε πρώτη φάση θα εξασφαλιστούν 240 θέσεις», σημείωσε, προσθέτοντας ότι σε δεύτερη φάση, η νέα πτέρυγα που θα κατασκευαστεί θα εξασφαλίσει άλλες 350 θέσεις. Σημείωσε, δε, ότι όλα τα έργα προχωρούν βάσει του χρονοδιαγράμματος που τέθηκε.
Στην πλειοψηφία τους οι νέοι έως 21 ετών καταδικάστηκαν για διακίνηση παράτυπων μεταναστών
Το γεγονός ότι στην πλειοψηφία τους οι κρατούμενοι στον χώρο που φιλοξενεί νεαρά άτομα έως 21 ετών, είναι αλλοδαποί οι οποίοι έχουν καταδικαστεί ως διακινητές παράτυπων μεταναστών, αναφέρθηκαν τόσο η Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Ρίτα Σούπερμαν, όσο και η ανεξάρτητη Βουλευτής, Αλεξάνδρα Ατταλίδου.
Η κ. Σούπερμαν ανέφερε ότι στον χώρο αυτό υπάρχουν 39 άτομα αλλοδαπής καταγωγής, που είναι αυτοί που οδήγησαν βάρκες με μετανάστες μέχρι την Κύπρο. «Αυτό πρέπει να τεθεί στο μικροσκόπιο, για να αποδοθεί η πραγματική έννοια σε αυτά τα άτομα», σημείωσε.
Σε ερώτηση αν η ίδια θεωρεί πως δεν είναι αυτοί οι διακινητές, η Βουλευτής είπε ότι θεωρεί πως «διακινητής είναι αυτός που οργανώνει ένα ταξίδι και έχει δίκτυα στη χώρα προέλευσης και καταγωγής», και όχι ο οδηγός της βάρκας που φτάνει εδώ. Η ίδια σημείωσε ότι και οι οδηγοί των σκαφών είναι μετανάστες που αναλαμβάνουν να οδηγήσουν τη βάρκα στον προορισμό, ίσως πληρώνοντας πιο λίγα χρήματα. «Δεν ξέρω κατά πόσο είναι οι πραγματικοί διακινητές, αλλά μου φαντάζει λίγο παράξενο», κατέληξε.
Για το ίδιο θέμα η κ. Ατταλίδου είπε ότι θα έπρεπε ίσως να ήταν διαφορετικός ο χειρισμός, προσθέτοντας ότι «εφόσον η αστυνομία τους ονομάζει διακινητές, γι’ αυτό φαίνεται στις στατιστικές ότι έχουμε πιάσει διακινητές». Πρόσθεσε «ότι θα πρέπει να το δούμε αυτό για να καθαρίσουμε χώρο και γι’ αυτούς που πρέπει να είναι μέσα». Ανέφερε, δε, ότι οι διακινητές δεν μπαίνουν σε βάρκες, αλλά βάζουν έναν από αυτούς που έχουν πληρώσει να οδηγεί.
Ανοιχτή σε προγράμματα για απεξάρτηση κρατουμένων η Διεύθυνση των φυλακών
Στήριξη σε προγράμματα για απεξάρτηση κρατουμένων από ουσίες, εξέφρασε ο Διευθυντής των Φυλακών, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το πρόβλημα των ναρκωτικών εντός των φυλακών. «Τρέχουν προγράμματα και είμαστε ανοιχτοί να τρέξουν και άλλα», ανέφερε, προσθέτοντας ότι «η Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων είναι ευπρόσδεκτη και τα προγράμματα και τα καλωσορίζουμε, γιατί έχουν να κάνουν με τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα της φυλακής».
Ανέφερε ότι ένα μεγάλο αριθμός φυλακισμένων ήταν ή είναι χρηστές ναρκωτικών, επισημαίνοντας ότι αυτοί που στην κοινωνία ήταν εξαρτημένοι, μπαίνοντας στη φυλακή δεν σημαίνει ότι θεραπεύονται.
Ο κ. Καπνουλλάς αναφέρθηκε, ακόμα, στο θέμα των ενεργειών για πάταξη του φαινομένου διακίνησης ουσιών εντός των φυλακών λέγοντας ότι «ούτε επιδρομές ούτε καταδρομικές επιχειρήσεις γίνονται, εκείνο που γίνεται είναι εκτέλεση δικαστικών ενταλμάτων».
Υπογράμμισε, δε, ότι η Διεύθυνση των φυλακών οφείλει να συμβάλει στην εκτέλεση δικαστικής εντολής, είτε πρόκειται για ένταλμα έρευνας, είτε για ένταλμα σύλληψης.
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τη διασύνδεση των φυλακών με το οργανωμένο έγκλημα, ο κ. Καπνουλλάς υπογράμμισε ότι «για θέματα ασφαλείας προτιμούμε να μιλούμε λίγο και να δουλεύουμε πολύ». Σημείωσε, δε, ότι η αναφορά σε «έγκλημα που οργανώνεται μέσα από τις φυλακές» είναι «εύηχη δημοσιογραφικά», ενώ υπογράμμισε ότι υπάρχει και έγνοια και ενδιαφέρον από τη Διεύθυνση των Φυλακών. «Εκτελούνται και δικαστικά εντάλματα, αλλά και εμείς εργαζόμαστε συνέχεια σε αυτόν τον τομέα», σημείωσε.
Σε παρέμβασή της για το θέμα αυτό, η κ. Χαραλαμπίδου ανέφερε ότι υπάρχουν αποφάσεις δικαστηρίων «στις οποίες καταγράφεται ότι οργανώθηκαν σοβαρότητα εγκλήματα μέσα από τις Κεντρικές Φυλακές». Πρόσθεσε ότι αυτό θα πρέπει να απασχολήσει την Πολιτεία, την Αστυνομία, το Υπουργείο Δικαιοσύνης, ώστε να σταματήσει. Υπενθύμισε ότι δεν πρέπει τα τηλέφωνα να λειτουργούν μέσα στις φυλακές, θέτοντας το ερώτημα πόσον ακόμα καιρό θα πάρει για να μην υπάρχει τέτοια δυνατότητα. «Είναι καιρός η Πολιτεία να αναλάβει τις ευθύνες της», σημείωσε, αναφέροντας ότι είναι άδικο να φορτώνεται την ευθύνη αυτή ο Διευθυντής των Φυλακών.
Στις δηλώσεις της μετά την επίσκεψη στις φυλακές, η κ. Χαραλαμπίδου, υπογράμμισε ιδιαίτερα το πρόβλημα του υπερπληθυσμού, σημειώνοντας επίσης ότι 55% των κρατουμένων προέρχονται από ξένες χώρες. Επεσήμανε, δε, ότι αυτό συνεπάγεται πιεστικές συνθήκες και για το προσωπικό των φυλακών.
Αναφέρθηκε ιδιαίτερα στο θέμα του χώρου κράτησης ανηλίκων, λέγοντας ότι «πριν υπογράψουμε και περάσουμε νομοθεσίες, θα πρέπει η πολιτεία να διασφαλίσει ότι είναι έτοιμη να υλοποιήσει της πρόνοιες». Αναφέρθηκε, ακόμα, στις ανάγκες των φυλακών για ψυχιάτρους και νοσηλευτές, αλλά και στην ανάγκη να ολοκληρωθούν τα έργα για κτιριακές εγκαταστάσεις, υπογραμμίζοντας ότι «όταν φυλακίζεται κάποιος, δεν σημαίνει ότι του στερούμε τα ανθρώπινα δικαιώματα, το δικαίωμα του να υπάρχει και να διατηρεί αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης».
Σε αλυσιδωτά προβλήματα λόγω του υπερπληθυσμού αναφέρθηκε ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Γιώργος Κουκουμάς, λέγοντας ότι αυτά επηρεάζουν και τους κρατούμενους, αλλά και το προσωπικό των φυλακών. Ως θετικό αναγνώρισε το ότι η Διεύθυνση των Φυλακών αναγνωρίζει πρώτη από όλους ποια είναι τα προβλήματα και διαβεβαίωσε για τη συμβολή της Επιτροπής στην επίλυση των προβλημάτων. Επίσης, αναφέρθηκε ιδιαίτερα στο κομμάτι των προγραμμάτων εκπαίδευσης στις φυλακές, υπογραμμίζοντας ότι αυτό έχει κομβικό ρόλο για την αναμόρφωση και κοινωνική επανένταξη των κρατουμένων.
Ικανοποίηση εξέφρασε για τα θέματα υγιεινής η Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Ρίτα Σούπερμαν, σημειώνοντας ότι «γίνεται μία τρομερά εντυπωσιακή προσπάθεια για να ζουν οι άνθρωποι αυτοί κάτω από ανθρώπινες συνθήκες» παρά τον υπερπληθυσμό. Επεσήμανε ως θετική παράμετρο τη λειτουργία σχολείου, γηπέδων, γυμναστηρίου, ιατρείων.
Η ίδια σημείωσε ότι είναι φανερό το πρόβλημα του υπερπληθυσμού και της υποστελέχωσης, προσθέτοντας ότι δεν μπορεί αυτή η έκταση να λειτουργεί και να φρουρείται με μικρό αριθμό δεσμοφυλάκων. «Το κράτος θα πρέπει να λάβει πολύ σοβαρά υπόψη τον χαρακτήρα του ιδρύματος, ο οποίος είναι σωφρονιστικός και όχι τιμωριικός, και να ενταθούν οι προσπάθειες έτσι ώστε να τελειώσουν οι καινούριες πτέρυγες και κτίρια και να δοθεί περισσότερη σημασία όσον αφορά στη ψυχολογική στήριξη των ανθρώπων αυτών», σημείωσε η Βουλευτής.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Αλέκος Τρυφωνίδης, εξέφρασε ικανοποίηση «για το τεράστιο έργο που γίνεται στις Κεντρικές Φυλακές» και για την καθαριότητα των χώρων. Υπογράμμισε τα αλυσιδωτά προβλήματα που δημιουργούνται λόγω υπερπληθυσμού, σημειώνοντας ότι γίνεται προσπάθεια αυτά να αντιμετωπιστούν. Ανέφερε, δε, ότι «είναι εξευτελιστικό και για τους φυλακισμένους και για όλη την κοινωνία μας να υπάρχουν κελιά με τέσσερα άτομα».
«Η ΔΗΠΑ θα στηρίξει την προσπάθεια που γίνεται από το Υπουργείο και από τη Διεύθυνση των Φυλακών, ώστε να δημιουργηθούν οι συνθήκες για αξιοπρεπή διαβίωση και κατάλληλο σωφρονισμό τω φυλακισμένων», σημείωσε.
Πρόσθεσε, δε, ότι «η αξία των αξιωματικών των δεσμοφυλάκων πρέπει να είναι σε υψηλά επίπεδα, ώστε να μπορούν να επιτελούν το έργο τους», σημειώνοντας ότι θα πρέπει να αλλάξει το καθεστώς των δεσμοφυλάκων, με αύξηση της κλίμακας ανάλογα με τα αυξημένα και δύσκολα καθήκοντα, όπως είπε. Ως σωστό βήμα ανέδειξε το ότι επίκειται προκήρυξη για 80 θέσεις, όμως πρόσθεσε χρειάζονται πολλοί ακόμα δεσμοφύλακες, για σωστή φύλαξη.
«Οι φυλακές πρέπει να είναι χώρος που θα αναμορφώνει τους ανθρώπους, για να μπορούν να ενταχθούν ξανά στην κοινωνία», ανέφερε στις δηλώσεις της η ανεξάρτητη Βουλευτής, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, υπογραμμίζοντας τη σημασία των προγραμμάτων ένταξης. Σημείωσε, εξάλλου, ότι είναι απαραίτητη η ψυχολογική στήριξη εντός των φυλακών, ιδίως λόγω υπερπληθυσμού.
