Την περασμένη Πέμπτη, 18 Ιανουαρίου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμφώνησε να τεθεί ένα όριο στις συναλλαγές άνω των 10.000 με μετρητά σε όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ. Ο στόχος του συντονισμού των «27» για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος από τις εγκληματικές οργανώσεις ή από απλούς φοροφυγάδες παραμένει βέβαια μακρινός σε ό,τι αφορά την επίτευξή του.
Πολλές χώρες-μέλη της ΕΕ έχουν ήδη νομοθετήσει ανώτατο όριο συναλλαγών με μετρητά πολύ χαμηλότερο των 10.000 ευρώ. Η Γαλλία έχει όριο 1.000 ευρώ, ενώ η Ελλάδα μόλις 500. Είναι βέβαια παγκοίνως γνωστό ότι η φοροδιαφυγή στην Ελλάδα είναι πολλαπλάσια από εκείνη στη Γερμανία ή στην Αυστρία, ας πούμε, όπου έως τώρα δεν υπάρχει όριο συναλλαγών με μετρητά.
Είναι επίσης γνωστή, εξάλλου, η πολύ μικρή χρήση του «πλαστικού» χρήματος από τους Γερμανούς, οι οποίοι έχουν μια φετιχιστική σχέση με το «ζωντανό» χρήμα, που το θέλουν να κουδουνάει στις τσέπες τους. Να σκεφτεί κανείς ότι είναι πολύ συχνό το φαινόμενο στη Γερμανία να αγοράζει κανείς και αυτοκίνητο με μετρητά και να μετρά στον έμπορο δεκάδες χιλιάδες ευρώ σε χαρτονομίσματα. Κάτι που στην Ελλάδα (στην Κρήτη συγκεκριμένα) προ ετών προσπάθησε να κάνει ένας αφελής ληστής τραπεζών και αμέσως συνελήφθη.
Η περίπτωση του ληστή ήταν ανεκδοτολογικά κραυγαλέα βέβαια. Σε κάποιες γωνιές της Ευρώπης – φευ, και παρ’ ημίν – τα όρια και οι κανόνες όποιοι κι αν είναι αυτοί και ο,τιδήποτε κι αν ρυθμίζουν (της οδικής κυκλοφορίας συμπεριλαμβανομένης), επιβάλλονται για να παραβιάζονται. Και παραβιάζονται επειδή ουδείς ενδιαφέρεται για την τήρησή τους – αν ενδιαφερόταν θα διενεργούνταν έλεγχοι για την εφαρμογή τους.
Το ξέπλυμα χρήματος
Εν πάση περιπτώσει, πρόθεση των «27» είναι να εναρμονιστούν οι εθνικές νομοθεσίες ώστε να καταστεί δυνατός ο περιορισμός των κεφαλαίων και κάθε ύποπτης συναλλαγής που χρηματοδοτεί την τρομοκρατία. Και χρειάστηκαν δυόμιση χρόνια συζητήσεων επί συζητήσεων και διαπραγματεύσεων επί διαπραγματεύσεων ώστε να καταλήξει η ΕΕ στην απόφαση της 18ης Ιανουαρίου.
Ίσως η απόφαση για τη θέσπιση ανώτατου ορίου 10.000 σε συναλλαγές με μετρητά άργησε τόσο πολύ να συμφωνηθεί επειδή στην πλειονότητα των κρατών-μελών της ΕΕ θα εφαρμοστεί. «Αυτή η συμφωνία θα διασφαλίσει ότι οι απατεώνες, το οργανωμένο έγκλημα και οι τρομοκράτες δεν θα έχουν πλέον την ευκαιρία να νομιμοποιούν τα κέρδη τους μέσω του χρηματοπιστωτικού συστήματος», δήλωσε ο βέλγος υπουργός Οικονομικών Βενσάν Βαν Πέτεγκεμ, του οποίου η χώρα ανέλαβε την 1η Ιανουαρίου την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ.
Ο βέλγος υπουργός αποκάλυψε εμμέσως τις πηγές των καθυστερήσεων και τέλος πάντων των δυσκολιών που συνάντησαν οι Ευρωπαίοι νομοθέτες για να θεσμοθετήσουν ανώτατο όριο συναλλαγών με μετρητά. «Η νέα νομοθεσία εναρμονίζει και αυστηροποιεί τους
κανόνες κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας που επιβάλλονται ιδίως σε τράπεζες, μεσιτικά γραφεία και καζίνα», είπε.
Ο Βαν Πέτεγκεμ υπογράμμισε ότι «αυτές οι επιχειρηματικές οντότητες θα πρέπει να είναι σε θέση να προσδιορίζουν τους πελάτες τους ή τους ιδιοκτήτες περιουσιακών στοιχείων πίσω από αδιαφανείς οικονομικές ρυθμίσεις».
Σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό τύπο, η εφαρμογή αυτών των κανόνων θα επεκταθεί και στον τομέα των κρυπτονομισμάτων προκειμένου να διασφαλιστεί και εκεί η δυνατότητα ιχνηλάτησης των διακινούμενων κεφαλαίων. Θα αφορούν επίσης το εμπόριο ειδών πολυτελείας όπως είναι τα πολύτιμα μέταλλα, τα κοσμήματα, τα ρολόγια και βέβαια των πολύ ακριβών αυτοκινήτων, των ιδιωτικών τζετ και των σκαφών αναψυχής.
Σε ενισχυμένους κανόνες συναλλαγών θα υπόκεινται επίσης οι επαγγελματικοί αθλητικοί σύλλογοι και οι «ατζέντηδές» τους, αλλά στο τέλος μιας μεταβατικής περιόδου πέντε ετών, δηλαδή από το έτος 2029.
Νέο εποπτικό όργανο της ΕΕ
Η νέα νομοθεσία θα ενισχύσει τις υπηρεσίες συλλογής χρηματοοικονομικών πληροφοριών με τη θέσπιση ενός νέου οργάνου της ΕΕ με αρμοδιότητα την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος και την χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.
Η σύσταση του νέου αυτού εποπτικού οργάνου, που είχε προτείνει τον Ιούλιο του 2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εγκρίθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο από το
Ευρωκοινοβούλιο. Πρόκειται για την Αρχή κατά της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες, που θα ορίζεται από το αγγλικό ακρωνύμιο AMLA και θα είναι αρμόδια για την εποπτεία και τον συντονισμό των αρμοδίων εθνικών αρχών προκειμένου να εντοπίζονται καλύτερα και να καταπολεμούνται αμφισβητούμενες διασυνοριακές δραστηριότητες.
Όπως γράφει η γαλλική «Le Figaro», πολλές χώρες-μέλη της ΕΕ, της Γαλλίας και της Γερμανίας συμπεριλαμβανομένων, διαγκωνίζονται ήδη για να φιλοξενήσουν την έδρα του νέου αυτού κοινοτικού οργάνου. Την περασμένη Πέμπτη η αρμόδια για τις Χρηματοοικονομικές Υποθέσεις επίτροπος Μέιριντ Μακ Γκίνες χαιρέτισε τη δημιουργία της AMLA ως «ένα σημαντικό βήμα στην καταπολέμηση της διακίνησης βρώμικου χρήματος στην ΕΕ».
Πηγή: ΟΤ
