Στην Jina Mahsa Amini και στο κίνημα «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία» στο Ιράν δόθηκε το βραβείο Ζαχάρωφ 2023 για την Ελευθερία της Σκέψης, από την Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα, την Τρίτη το πρωί, στο Στρασβούργο.
Η Jina Mahsa Amini ήταν μια 22χρονη Κούρδη από το Ιράν που πέθανε τον Σεπτέμβριο του 2022 αφού υπέστη σωματική κακοποίηση από τα ιρανικά σώματα ασφαλείας και ενώ βρισκόταν υπό κράτηση. Ο θάνατός της πυροδότησε μαζικές διαμαρτυρίες γυναικών στο Ιράν κατά του νόμου για το χιτζάμπ και άλλων κανόνων που εισάγουν διακρίσεις.
Η Afsoon Najafi και η Mersedeh Shahinkar, Ιρανές υπερασπίστριες των δικαιωμάτων των γυναικών, παρευρέθηκαν στην τελετή, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Στρασβούργο και δέχτηκαν το βραβείο. Στην τελετή παρευρέθηκε και ο δικηγόρος της οικογένειας της Amini, Saleh Nikbakht, ο οποίος διάβασε μήνυμα εκ μέρους της μητέρας της, Mojgan Eftekhari.
“Η Τζίνα είναι η ενσάρκωση της ζωής, το όνομά της έγινε μυστικός κώδικας ελευθερίας και διέδωσε το όνειρο της ελευθερίας από τη γενέτειρά της, το Κουρδιστάν, σε όλο το Ιράν, τη Μέση Ανατολή και τον κόσμο. Έθεσε σε κίνηση εκατομμύρια καταπιεσμένες γυναίκες και ανθρώπους με την ελπίδα ενός ταξιδιού προς τον απέραντο ορίζοντα της σωτηρίας”, ήταν το μήνυμα της μητέρας της.
“Είναι η υπόσχεση της πραγματοποίησης των υψηλών ανθρώπινων αξιών, που ενσωματώνονται στο προοδευτικό σύνθημα ‘Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία’, αξίες που υπερβαίνουν τα σύνορα, τον χρόνο και τον τόπο: δικαιοσύνη, ελευθερία, ειρήνη, συνύπαρξη και ισότητα για όλους τους ανθρώπους”, επεσήμανε η μητέρα της.
Η Πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα, είπε ότι δεν επιτράπηκε στην οικογένεια της Amini να ταξιδεύσει για να παραλάβει το βραβείο. “Αυτό δείχνει τι αντιμετωπίζουν οι Ιρανοί κάθε μέρα”, σημείωσε.
Επεσήμανε ότι η καθολική αποδοχή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν είναι δεδομένη. “Εδώ και 35 χρόνια τιμούμε τους υποστηρικτές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Ευρωκοινοβούλιο και όσους έχουν συνδράμει σε αυτό τον τομέα”, πρόσθεσε.
Απευθυνόμενη στην Afsoon Najafi, είπε ότι “τιμούμε την αδελφή σας και τον αγώνα της για τη δικαιοσύνη, για εσάς και για τις χιλιάδες ανθρώπους στο Ιράν”.
Απευθυνόμενη στη Mersedeh Shahinkar, η οποία έχασε το δεξί της μάτι στις διαδηλώσεις, η κ. Μέτσολα είπε “σε θεωρούμε πρότυπο στον αγώνα σου, παρά το γεγονός ότι υπέστεις ένα μεγάλο τραύμα. Η κόρη σου, που βρίσκεται στα έδρανα, μπορεί να πιστεύει στο μέλλον χάρη σ’ εσένα”.
“Δεν είστε μόνοι. Αυτό το Σώμα είναι το σπίτι σας και το θάρρος θα επικρατήσει, γιατί το κίνημά σας είναι σωστό”, υπογράμμισε.
Σε διάσκεψη Τύπου που προηγήθηκε, η Afsoon Najafi και η Mersedeh Shahinkar ανέφεραν ότι υπάρχουν πολλοί ακόμα φυλακισμένοι στο Ιράν εξαιτίας των διαδηλώσεων, ενώ πολλοί άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και τραυματίστηκαν.
Ο δικηγόρος Saleh Nikbakht ανέφερε ότι ο λαός του Ιράν, εκτός από την καταπίεση που υφίσταται από το καθεστώς, αντιμετωπίζει και ζήτημα επιβίωσης, εξαιτίας και των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στο καθεστώς.
Από την πλευρά της, η Πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου ανέφερε ότι το ΕΚ έχει εγκρίνει τέσσερα ψηφίσματα για το θέμα, ενώ πιέζει και για περεταίρω κυρώσεις σε όσους ευθύνονται για τη βία στις διαδηλώσεις.
Οι άλλοι φιναλίστ για το βραβείο ήταν ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τη Νικαράγουα και γυναίκες που αγωνίζονται για δωρεάν, ασφαλή και νόμιμη πρόσβαση σε αμβλώσεις από την Πολωνία, το Ελ Σαλβαδόρ και τις ΗΠΑ, που επίσης παρευρέθηκαν στην τελετή απονομής του βραβείου.
Το Βραβείο Ζαχάρωφ για την Ελευθερία της Σκέψης, το οποίο πήρε το όνομά του προς τιμήν του Σοβιετικού φυσικού και πολιτικού αντιφρονούντος Αντρέι Ζαχάρωφ, απονέμεται κάθε χρόνο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Θεσπίστηκε το 1988 για να τιμήσει άτομα και οργανώσεις που υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες.
