Η Ολομέλεια της Βουλής ψήφισε τα δύο κυβερνητικά νομοσχέδια και τις δύο προτάσεις νόμου που κατατέθηκαν από τα κόμματα της συμπολίτευσης, με στόχο την προστασία των δανειοληπτών από τις εκποιήσεις.
Παράλληλα απορρίφθηκαν όλες οι τροπολογίες στα κυβερνητικά νομοσχέδια που τέθηκαν από ΑΚΕΛ, ΕΔΕΚ και Κίνημα Οικολόγων Συνεργασία – Πολιτών.
Συγκεκριμένα ψηφίστηκε νόμος που έχει ως στόχο τον ορισμό από το Ανώτατο Δικαστήριο αριθμού δικαστών για σκοπούς εκδίκασης υποθέσεων δανείων για κύρια κατοικία ύψους μέχρι €350.000. Ο νόμος ψηφίστηκε με 35 ψήφους υπέρ 3 εναντίον και 15 αποχές. Εναντίον ψήφισε η ΕΔΕΚ, αφού όπως είπε ο Πρόεδρός της Μαρίνος Σιζόπουλος δεν ικανοποιήθηκαν οι προϋποθέσεις που έθεσαν.
Ψηφίστηκε επίσης νόμος αναφορικά με τις αρμοδιότητες του Ενιαίου Φορέα Εξώδικης Επίλυσης Διαφορών Χρηματοοικονομικής Φύσεως και έχει ως στόχο μεταξύ άλλων να διευρυνθεί το πεδίο εφαρμογής της υφιστάμενης αρμοδιότητας του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου για διορισμό διαμεσολαβητή για σκοπούς αναδιάρθρωσης πιστωτικής διευκόλυνσης. Ο Επίτροπος θα μεσολαβεί για πιστωτική διευκόλυνση που εξασφαλίζεται με κύρια κατοικία ή επαγγελματική στέγη ή τερματισμένη πιστωτική διευκόλυνση με ανώτατο όριο εκτιμημένης αξίας του ακινήτου τις €350.000 σε περίπτωση κύριας κατοικίας και τις €750.000 σε περίπτωση επαγγελματικής στέγης. Υπέρ ψήφισαν 38 Βουλευτές ενώ υπήρξαν 15 αποχές.
Περαιτέρω εγκρίθηκαν δύο προτάσεις νόμου από τα συμπολιτευόμενα κόμματα ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ και ΔΗΠΑ, με τις οποίες ρυθμίζεται το δικαίωμα του οφειλέτη για υποβολή παραπόνου κατά αδειοδοτημένων ιδρυμάτων στον Χρηματοοικονομικό Επίτροπο για κύρια κατοικία. Με αυτές προνοείται ότι εφόσον δικαιωθεί από τον Χρηματοοικονομικό Επίτροπο ο δανειολήπτης η διαδικασία εκποίησης του ακινήτου του αναστέλλεται μέχρι να δικαιωθεί από το δικαστήριο. Οι προτάσεις νόμου εγκρίθηκαν με 38 ψήφους υπέρ και 16 αποχές.
Παράλληλα εγκρίθηκαν ομόφωνα έξι νόμοι που διευρύνουν τον ορισμό του όρου «αναδιάρθρωση» για να περιλαμβάνει και τη διάθεση και μεταβίβαση ακίνητης ιδιοκτησίας προς την Κυπριακή Εταιρεία Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων Λτδ στο πλαίσιο εφαρμογής του σχεδίου «Ενοίκιο Έναντι Δόσης».
Στην τοποθέτησή του ο Βουλευτής ΔΗΣΥ Χάρης Γεωργιάδης είπε ότι ένα υγιές τραπεζικό σύστημα είναι προϋπόθεση για την υγιή οικονομία και αν εκτροχιαστεί θα παρασύρει ολόκληρη την οικονομία στην κατάρρευση. Ο κ. Γεωργιάδης είπε ότι όντως υπήρξε τα προηγούμενα χρόνια υπερβολικός και αλόγιστος δανεισμός, χαλαρό πλαίσιο παραχώρησης δανείων αλλά και χαλαρό πλαίσιο είσπραξης.
Διερωτήθηκε γιατί κανείς δεν αναφέρεται στους καταθέτες που με τις καταθέσεις τους επιτρέπουν στις τράπεζες να δίνουν δάνεια για να κινείται οικονομία και εξέφρασε την άποψη ότι μάλλον δεν μάθαμε από τα λάθη του παρελθόντος και ότι τα δάνεια πρέπει να εξοφλούνται.
Ανέφερε ότι κάποιοι μιλούν για το δικαίωμα στη στέγη και διερωτήθηκε αν αυτό το δικαίωμα είναι στην δωρεάν στέγη και αν όσοι πασκίζουν να πληρώσουν τις δόσεις τους είναι δεύτερης κατηγορίας.
Ο κ. Γεωργιάδης είπε ότι αν σήμερα πρέπει να διαλέξουμε στρατόπεδο, είναι μεταξύ της υπευθυνότητας και της δημαγωγίας. Ανέφερε επίσης ότι αυτό που έχουμε μπροστά μας είναι βήμα βελτίωσης αλλά όχι η τέλεια λύση και ότι το πρόβλημα δεν θα εξαφανιστεί αλλά και ούτε θα ξεκινήσουν μαζικές εκποιήσεις. Ο κ. Γεωργιάδης είπε ότι δεν πρέπει να καλλιεργούμε φοβίες αλλά ούτε και υπερβολικές προσδοκίες για τέλεια λύση.
Η Βουλευτής του ΔΗΣΥ Σάβια Ορφανίδου αναφέρθηκε στα μέτρα που έλαβε η προηγούμενη Κυβέρνηση για προστασία των δανειοληπτών όπως η θέσπιση του θεσμού του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου, το πλαίσιο Αφερεγγυότητας, το Σχέδιο Εστία, το Σχέδιο Ενοίκιο Έναντι Δόσης, το Σχέδιο Οικία κ.α. Παράλληλα ανέφερε ότι μετά από καθυστέρηση η παρούσα Κυβέρνηση έφερε ένα πακέτο που δεν ήταν ευφάνταστο με προτάσεις νόμου που κατατέθηκαν στην Βουλή από ΔΗΣΥ και ΔΗΚΟ και αξιοποιώντας τη δουλειά που έγινε από την προηγούμενη Κυβέρνηση.
Είπε ότι ο ΔΗΣΥ θα ψηφίζει τα νομοσχέδια και τις προτάσεις νόμου που έχουν αξία, ωστόσο δεν θα δεχθεί ποτέ να διακινδυνέψει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της οικονομίας. Θα καταψηφίσει είπε, προτάσεις που κρίθηκαν από Υπουργείο Οικονομικό και Κεντρική τράπεζα ως επικίνδυνες.
Έκανε επίσης λόγο για κόμματα της συγκυβέρνηση που κάνουν αντιπολίτευση στην Κυβέρνηση αλλά και την πρόθεση, όπως είπε του ΑΚΕΛ για πλήρη εκτροχιασμό του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Ο ΔΗΣΥ είπε, θα σταθεί ανάχωμα ώστε να μην επιστρέψει η χώρα σε εμπειρίες του παρελθόντος, τηρώντας μια υπεύθυνη και συνεπή στάση για σταθεροποίηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος της χώρας.
Ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΑΚΕΛ Γιώργος Λουκαϊδης είπε ότι αποκλειστικό κριτήριο του ΑΚΕΛ είναι να εξυπηρετήσει το λαό και την κοινωνία, και διερωτήθηκε πως προστατεύονται οι καλόπιστοι δανειολήπτες που πληρώνουν κανονικά τις δόσεις τους «και πάνω στην πλάτη τους οι τράπεζες κάνουν εκατομμύρια κέρδος».
Ανέφερε επίσης ότι όλοι μιλούν για τους κακόπιστους δανειολήπτες ωστόσο ως τώρα δεν γνωρίζει κανείς πόσοι είναι αυτοί. Επέκρινε όσους αναφέρουν ότι το ΑΚΕΛ θέλει να σταματήσουν τις εκποιήσεις και μίλησε για μεγάλη διαστρέβλωση. Ο κ. Λουκαϊδης επέκρινε κάποιους ότι τους ενδιαφέρουν μόνο τα κέρδη των τραπεζών και ότι δεν έχουν διάθεση να πάρουν μέτρα κατά της ασυδοσίας των τραπεζών.
«Κίνητρο σας να προστατεύσετε τα συμφέροντα των τραπεζών και αφήνετε σε δεύτερη μοίρα τους φτωχούς δανειολήπτες», είπε και εξέφρασε την ευχή να δικαιωθούν όσοι θεωρούν ότι σήμερα με την ψήφιση, θα προστατευθούν οι πολίτες και δεν θα ξεσπιτώνεται μαζικά κόσμος και να διαψευστούν οι φοβίες του ΑΚΕΛ.
Ο Άριστος Δαμιανού, Βουλευτής του ΑΚΕΛ ανέφερε ότι αναγνωρίζεται η προσπάθεια του Υπουργείου Οικονομικών να γίνουν κάποια πράγματα αλλά τη θεωρεί μη ικανοποιητική. Αναφέρθηκε στον περί Δικαστηρίων νόμο που καλείται η Ολομέλεια να ψηφίσει σήμερα και τον χαρακτήρισε τον πλέον αχρείαστο νόμο που δεν θα αλλάξει τίποτε επί της ουσίας. Ανέφερε χαρακτηριστικά είναι ότι είναι ωσάν να καλείται η βουλή να ανοίξει παράρτημα στην Λάρνακα.
Ο κ. Δαμιανού διερωτήθηκε παράλληλα τι θα γίνει σε περίπτωση που δεν εκδώσει απόφαση ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος ως την λήξη της παράτασης στην εκποίηση και αν η παράταση αυτή θα συνεχιστεί επ’ άπειρον, κάτι το οποίο έχει επισημάνει και η Κεντρική Τράπεζα.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ χαιρέτισε την πρόνοια για τις καταχρηστικές ρήτρες αλλά σημείωσε πως κανείς δεν απαντά τι συμβαίνει όταν σε μια υπόθεση που εκκρεμεί ενώπιον δικαστηρίου, ο ένας εκ των διαδίκων επιμένει για εκδίκαση.
Ο Bουλευτής ΑΚΕΛ Ανδρέας Πασιουρτίδης ανέφερε επίσης ότι ο περί Διακστηρίων νόμος δεν αλλάζει τίποτε στην ουσία, αφού ό,τι προβλέπει μπορεί να το κάνει το Ανώτατο Δικαστήριο με διαδικαστικό κανονισμό. Διερωτήθηκε αν αυτό είναι το μέτρο που έρχεται για να σώσει τον κόσμο και σημείωσε ότι πρόκειται για μια βιτρίνα χωρίς περιεχόμενο. Εκ μέρους του ΑΚΕΛ εισηγήθηκε τροπολογία που να προνοεί την αναστολή της διαδικασίας εκποίησης μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης, που όπως είπε, θεωρείται ότι θα είναι γρήγορη.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Άντρος Καυκαλιάς είπε ότι μακάρι τα περί επιτευγμάτων και διεξόδων των δανειοληπτών, που ακούστηκαν, να ήταν έτσι στην πραγματικότητα, αναφέροντας ότι η πρόσβαση στη δικαιοσύνη που είναι συνταγματικό δικαίωμα, δεν αποκαθίσταται. Το πλαίσιο είναι έντονα ετεροβαρές υπέρ τραπεζών, εταιρειών διαχείρισης δανείων και εξαγοράς πιστώσεων, ανέφερε ο κ. Καυκαλιάς, προσθέτοντας ότι εξακολουθούμε να αναμένουν την κατάθεση ν/σ για την εποπτεία αυτών των εταιρειών.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ είπε ότι η περίοδος για το δάνειο έναντι δόσης είναι περιορισμένη και αφήνει δυστυχώς κόσμο εκτεθειμένο, που δεν θα έπρεπε να ήταν.
Ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος ανέφερε ότι εδώ και δέκα χρόνια δεν λύθηκε το πρόβλημα των εκποιήσεων και σήμερα παρουσιάζεται μια πρόταση από την Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη την οποία θεωρούν καλή, με μια ολοκληρωμένη δέσμη οκτώ μέτρων. Αυτά είπε πετυχαίνουν ισορροπία μεταξύ προστασία καλόπιστων δανειοληπτών και αποτροπής κατάχρησης του συστήματος από τους κακόπιστους. Ανέφερε ακόμα ότι η προστασία είναι πιο διευρυμένη από προτάσεις που ψήφισε η Βουλή στο παρελθόν.
Ανέφερε ότι με τη σημερινή ψήφιση υλοποιούνται τα επτά από τα οκτώ μέτρα της Κυβέρνησης πλην από το Σχέδιο Εστία που τελεί υπό έγκριση. Ανέφερε ότι η επιλογή που υπάρχει ενώπιον μας αυτή τη στιγμή είναι ποιοι στέκονται με τους καλόπιστους δανειολήπτες και ποιοι θέλουν να προστατεύσουν τους κακόπιστούς.
Η Βουλευτής ΔΗΚΟ Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, είπε ότι η σημερινή μέρα είναι πολύ θετική, αφού για πρώτη φορά στην ιστορία της Δημοκρατίας υπάρχει συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο που προστατεύει στοχευμένα την πρώτη κατοικία και την επαγγελματική στέγη για αυτούς που δικαιώνονται από τον Χρηματοοικονομικό Επίτροπο.
Αναφορικά με τις επικρίσεις για τα ανώτατα ποσά, διερωτήθηκε πως είναι δυνατό αυτά τα ποσά να ήταν ικανοποιητικά για την αναστολή των εκποιήσεων και τώρα κάποια κόμματα να μην τα δέχονται. Πρόσθεσε ότι τα δύο νομοσχέδια είναι πολύ σωστά και ισοζυγισμένα και οδηγούν στην όσο δυνατό μεγαλύτερη προστασία των ευάλωτων δανειοληπτών. Πρόσθεσε ότι σε αυτά συμφώνησαν όλοι οι θεσμοί και οι ενδιαφερόμενοι. Χαρακτήρισε ως μεγάλη κατάκτηση το γεγονός ότι σε περίπτωση δικαίωσης του δανειολήπτη από τον Χρηματοικονομικό Επίτροπο, αναστέλλεται η εκποίηση μέχρι τη δικαίωσή του από το Δικαστήριο. Αυτό είπε προέκυψε μέσα από τις προτάσεις νόμου ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ και ΔΗΠΑ και κάλεσε όλους να τις στηρίξουν.
Συμπλήρωσε ότι σύμφωνα με στοιχεία που κατατέθηκαν στην Επιτροπή το 90% των ΜΕΔ αφορούν αυτά τα δάνεια πρώτης κατοικίας αξία μέχρις 350,00 ευρώ. Όσον αφορά τον ορισμό δικαστών από το Ανώτατο είπε, ότι στον συμπληρωματικό προϋπολογισμό υπάρχει πρόνοια για 38 νέες θέσεις στη δικαστική υπηρεσία. Διερωτήθηκε τέλος που θα βρεθούν τα δισεκατομμύρια να στηριχθεί η πλήρης αναστολή των εκποιήσεων όπως εισηγούνται άλλα κόμματα.
Ο Βουλευτής του ΕΛΑΜ Σωτήρης Ιωάννου είπε ότι η Κύπρος έγινε ζούγκλα όπου τα επενδυτικά ταμεία λεηλατούν περιουσίες, το μέλλον και την ελπίδα πολλών. Επίσης έκανε λόγο για πολιτικά παιχνίδια πολλών στην πλάτη των πολιτών για το θέμα.
Αναφορικά με το σχέδιο Ενοίκιο Έναντι δόσης είπε ότι είναι λανθασμένος ο όρος τα δικαιούχα άτομα να είναι λήπτες ΕΕΕ ή όσοι κατέθεσαν για το Σχέδιο Εστία και απορρίφθηκαν. Πρόσθεσε ότι υπάρχουν πολλοί που τα προβλήματά τους δημιουργήθηκαν τους τελευταίους μήνες και κάποιοι που αυξήθηκε η αξία της περιουσίας τους. Ανέφερε ακόμα ότι στους ευάλωτους πρέπει να περιληφθούν και τα νεαρά ζευγάρια με χαμηλούς μισθούς εν μέσω περιβάλλοντος ακρίβειας.
Για τη διεύρυνση αρμοδιοτήτων του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου είπε ότι θα πρέπει να υπάρξει δεσμευτικότητα των αποφάσεών τους για να υπάρχει ουσία. Ανέφερε ακόμα ότι δεν θα πρέπει να υπάρχουν ανώτατα όρια στην απονομή της δικαιοσύνης και η πρόσβαση στη δικαιοσύνη θα πρέπει να είναι ελεύθερη και ανεπηρέαστη.
Ο Λίνος Παπαγιάννης Βουλευτής του ΕΛΑΜ ανέφερε πως από το 2018 ως σήμερα χιλιάδες έχουν χάσει όλη ή μέρος της περιουσίας τους και καμία ευθύνη δεν αποδόθηκε σε όσους μας οδήγησαν σε αυτό το σημείο, αλλά αντίθετα φορτώθηκαν ευθύνες οι δανειολήπτες. Είπε ότι δυστυχώς αποτρέπεται και το δικαίωμα προσφυγής στη δικαιοσύνη και διερωτήθηκε πως είναι δυνατό και λογικό να αποδέχεται η κυβέρνηση την αναδιάρθρωση με εταιρείες, για καταχρηστικές ρήτρες.
Ο κ. Παπαγιάννης διερωτήθηκε επίσης πως προστατεύονται οι πολίτες με τα σημερινά μέτρα και πρόσθεσε πως όσοι πέτυχαν αναδιαρθρώσεις δεν θα έπρεπε να θεωρούνται στρατηγικοί κακοπληρωτές. Απηύθυνε έκκληση στον ΥΠΟΙΚ να κατανοήσει ότι έρχονται καθημερινά κοντά τους δανειολήπτες που χάνουν τις περιουσίες τους και ζουν τον απόλυτο παραλογισμό και άρα οι τοποθετήσεις του ΕΛΑΜ δεν είναι λαϊκισμός.
Ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος κάνοντας λόγο για τρομακτική ασυδοσίας εις βάρος των πολιτών από τις τράπεζες λόγω της νομοθεσίας των εκποιήσεων και του πλαισίου αφερεγγυότητας, είπε ότι πρέπει να διορθωθούν κενά και αδυναμίες του σημερινού συστήματος και είπε ότι η αναβολή των εκποιήσεων από μόνη της δεν μπορεί να διορθώσει το πρόβλημα.
Όσον αφορά το νομοσχέδιο για το Ανώτατο Δικαστήριο, είπε ότι αυτό έχει αρκετά κενά που θα πρέπει να διορθωθούν. Αναφερόμενος στις αδυναμίες τους είπε ότι το Δικαστήριο δεν θα πρέπει να ορίζει δικαστές δυνητικά αλλά επιτακτικά, οι δικαστές θα πρέπει να εκδικάζουν αποκλειστικά αυτές τις υποθέσεις για να είναι μικρότερος ο χρόνος εκδίκασης και να τυγχάνουν σχετικής εκπαίδευσης, ενώ η προσφυή στη δικαιοσύνη δεν πρέπει να περιορίζεται για αξία κάτω από 350,000 ευρώ
Εισηγήθηκε τροπολογίες στο νομοσχέδιο που περιλαμβάνουν το δικαίωμα προσφυγής στη δικαιοσύνη όλων των δανειοληπτών κύριας κατοικίας ανεξάρτητα από την εκτιμημένη αξία της κατοικίας τους, οι δικαστές να εκδικάζουν τις υποθέσεις αυτές αποκλειστικά, σύντμηση του χρόνου εκδίκασης και μέχρι την εκδίκαση της απόφασης να αναστέλλεται η διαδικασία εκποίησης και οι χρεώσεις του δανείου. Ζήτησε επίσης σε αυτό το ειδικό δικαστήριο να περιληφθούν και οι κάτοχοι αξιογράφων .
Από την ΔΗΠΑ ο Βουλευτής Αλέκος Τρυφωνίδης είπε ότι η Κυβέρνηση προσπαθεί, σε μεγάλο βαθμό, να δώσει λύσεις και διεξόδους για τα ΜΕΔ και ότι μπορεί να υπήρξε μικρή αργοπορία, αλλά ήταν αναγκαία γιατί έγινε πολλή δουλειά για το οργανόγραμμα και τη στελέχωση του χρηματοοικονομικού επιτρόπου.
Χαρακτήρισε σημαντικό επίτευγμα την συμπερίληψη στο νόμο περί ειδικού δικαστηρίου τις καταχρηστικές ρήτρες και πρόσθεσε πως τα ν/σ για τα ΜΕΔ και αυτά για το ενοίκιο έναντι δόσης παρέχουν ένα μεγάλο δίκτυ προστασίας στους δανειολήπτες.
Ο Βουλευτής Σταύρος Παπαδούρης από τους Οικολόγους-Συνεργασία Πολιτών εξέφρασε την άποψη ότι αυτά που έχει ενώπιον της σήμερα η Βουλή είναι ένα πρώτο βήμα, ωστόσο ανέφερε ότι δεν θα έπρεπε να ψάχνουμε αυτή τη στιγμή για πρώτα βήματα αλλά να είχαμε φροντίσει το θέμα να είναι λυμένο.
Αναφέρθηκε στη δική του τροπολογία για αύξηση του ποσού για επαγγελματική στέγη από 350.000 ευρώ σε μισό εκατομμύριο και διερωτήθηκε γιατί αυτό ενοχλεί κάποιους αφού θα αφορά την εξώδικη λύση. «Διερωτώμαι γιατί τόση εμμονή να γεμίζουμε τα δικαστήρια με υποθέσεις», ανέφερε.
Είπε περαιτέρω ότι σε ό,τι αφορά τα ειδικά δικαστήρια και το ρόλο του Χρηματοοικονομικού επιτρόπου θεωρεί ως μη λογικό το διαχωρισμό των πολιτών σε τυχερούς και μη με τον καθορισμό της αξίας της κύριας κατοικίας στις 350.000 ευρώ.
Ο ανεξάρτητος Ανδρέας Θεμιστοκλέους είπε χαρακτηριστικά ότι η καταστροφή του 2013 μπροστά σε αυτήν που πάει να δημιουργηθεί «θα φαντάζει με περίπατο δημοτικού σχολείου μια ανοιξιάτικη μέρα», γιατί οι παθογένειες και αγκυλώσεις που οδήγησαν στην καταστροφή του ’13, εν πολλοίς παραμένουν.
Είπε ότι σε ένα κράτος δικαίου δεν μπορεί να στερείται το δικαίωμα σε οποιοδήποτε πολίτη να προσφεύγει στην δικαιοσύνη για οτιδήποτε και για οποιοδήποτε λόγο. Παράλληλα έθεσε θέμα για τις ευθύνες για τα ΜΕΔ σε κράτος, εποπτικές αρχές και τράπεζες και είπε ότι σήμερα είναι μια ιστορική μέρα για να διορθωθούν στρεβλώσεις ή να συνεχιστεί το παραμύθι, κατά την έκφρασή του, ότι σώζουμε την οικονομία.
