Τότε οι κυβερνήσεις είχαν απαντήσει με «γενναία» σχέδια δημοσιονομικής τόνωσης και οι κεντρικές τράπεζες σε άνευ προηγουμένου μειώσεις επιτοκίων και εν γένει χαλάρωση της πολιτικής τους, για να ρίξουν άφθονο, φθηνό χρήμα στο σύστημα.

Ο δείκτης του Bloomberg για τα κρατικά και εταιρικά ομολογα δίνει κέρδος 4,9% τον εφετινό Νοέμβριο. Πρόκειται για την πιο δυναμική μηνιαία επίδοση από τον Δεκέμβριο του 2008, όταν και είχε ενισχυθεί 6,2%.

Το ράλι του Νοεμβρίου τροφοδοτείται από την αυξανόμενη πεποίθηση της αγοράς ότι η Federal Reserve, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες του πλανήτη έχουν εν πολλοίς τελειώσει με τις αυξήσεις επιτοκίων. Πέρυσι άνοιξε ο πιο επιθετικός κύκλος νομισματικής σύσφιξης από τη δεκαετία του 1980 ως απάντηση στον εκρηκτικό πληθωρισμό, που ήταν με τη σειρά του αποτέλεσμα του πολέμου στην Ουκρανία, μίας οξείας ενεργειακής κρίσης και επίμονων προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα, που κληροδότησε η πανδημία του Covid-19.

Καθώς όμως ο δείκτης τιμών καταναλωτή αποκλιμακώνεται πλέον και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού (χωρίς να έχει φτάσει πάντως ακόμη στον επιθυμητό στόχο) και κυρίως καθώς η ανάπτυξη κατεβάζει απότομα ταχύτητα, γεννώντας φόβους για ύφεση, οι κεντρικές τράπεζες καλούνται και πάλι να προσαρμόσουν την πολιτική τους.

Δεν θα πρέπει να αναμένονται μειώσεις επιτοκίων πριν από τα μέσα του επόμενου έτους. Ωστόσο οι επενδυτές πιστεύουν ότι νέες αυξήσεις είναι εντελώς εκτός κάδρου.

Η UBS στην έκθεσή της Year Ahead «βλέπει» την Τράπεζα της Αγγλίας να κινείται πρώτη στο μέτωπο των επιτοκίων, αποφασίζοντας την πρώτη μείωση τον Μάιο του 2024. Θα ακολουθήσει έναν μήνα αργότερα, τον Ιούνιο η ΕΚΤ. Καθώς θα βλέπει την οικονομία να αναπτύσσεται με ρυθμούς μόλις 0,6% και τον πληθωρισμό να έχει αποκλιμακωθεί στο 2,4%, θα προβεί μέσα στο δεύτερο εξάμηνο της επόμενης χρονιάς σε μείωση των επιτοκίων κατά 75 μονάδες βάσης, οδηγώντας έτσι το καταθετικό από το 4% σήμερα στο 3,25%. Η Fed αν επιβεβαιωθεί το βασικό σενάριο για ανάπτυξη κοντά στο 1%, θα αρχίσει τις μειώσεις από τον Ιούλιο, κατεβάζοντας τον πήχυ έως τα τέλη του έτους κατά 50 μονάδες βάσης.

Τα κρατικά ομόλογα δείχνουν τον δρόμο

Οι τιμές των κρατικών ομολόγων επιδίδονται έτσι ράλι και οι αποδόσεις τους (δηλαδή το επιτόκιο, που πληρώνουν οι κυβερνήσεις για να δανειστούν) υποχωρούν. Η απόδοση του αμερικανικού 10ετους έχει μειωθεί στο 4,26% και του διετούς στο 4,67%. Στη ζώνη του ευρώ το 10ετες Bund βλέπει την απόδοσή του στο 2,45%. Παράλληλα κλείνει το spread (ψαλίδα απόδοσης) των γερμανικών με τα ομόλογα της περιφέρειας.

Η απόδοση του ιταλικού 10ετους βρίσκεται πλέον σε απόσταση ασφαλείας από το «απαγορευτικό» 5%, έχοντας μειωθεί στο 4,17%, μετά την απόφαση του Moody’s – του πλέον αυστηρού οίκου αξιολόγησης- να προσφέρει ένα δώρο στην κυβέρνηση Μελόνι αναθεωρώντας σε σταθερές από αρνητικές τις προοπτικές (outlook) και απομακρύνοντας έτσι την απειλή της υποβάθμισης στο junk. Το ράλι των ελληνικών ομολόγων έχει επίσης συνέχεια. Η απόδοση του ελληνικού 10ετους διαμορφώνεται κοντά στο 3,7%.

Roller coaster

Το τρέχον ράλι είναι απλώς η τελευταία ανάκαμψη σε μια ασταθή χρονιά για τα ομόλογα. Είχαμε ένα δυναμικο ξεκίνημα τον Ιανουάριο, το οποίο ανεκόπη στη συνέχεια, ενώ από τον Αύγουστο άρχισε ένα sell off.

Ο παγκόσμιος δείκτης συνολικής ομολόγων του Bloomberg σημείωσε πτώση έως και 3,8% για το έτος στα μέσα Οκτωβρίου. Πλέον καταγράφει κέρδη της τάξης του 1,4% για το 2023.

Νατάσα Στασινού • [email protected]