Ο πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς έχει πυροδοτήσει πολλές ανησυχίες, για τις ανθρώπινες απώλειες στη Λωρίδα της Γάζας, το ενδεχόμενο κλιμάκωσης και επέκτασης της σύγκρουσης σε περιφερειακό επίπεδο, και το αποτύπωμά της στην παγκόσμια οικονομία γενικότερα και στις τιμές του πετρελαίου ειδικότερα.
Βέβαια μέχρι στιγμής στις αγορές επικρατεί ψυχραιμία. Ωστόσο, αυτό θα μπορούσε να αλλάξει, σύμφωνα με τον επικεφαλής οικονομολόγο της EY, Γκρεγκ Ντέικο.
Ο Ντέικο στηρίζει τις προβλέψεις του για την πορεία των τιμών του πετρελαίου με βάση τρία σενάρια που προβλέπει ότι μπορεί να εξελιχθεί η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή.
Η πιο ανησυχητική έκβαση του πολέμου είναι το «ανεξέλεγκτο σενάριο», σύμφωνα με τον Ντέικο. Ο πόλεμος δηλαδή κλιμακώνεται, προκαλώντας την εμπλοκή των ΗΠΑ, του Ιράν ή και των δύο χωρών.
Σε αυτήν την περίπτωση, οι τιμές του πετρελαίου θα μπορούσαν να εκτοξευθούν αμέσως κατά 50 δολάρια το βαρέλι, φτάνοντας στα 150 δολάρια το βαρέλι στα τέλη του 2023, προειδοποίησε ο Ντέικο. Εν τω μεταξύ, το VIX, ένα μέτρο της αστάθειας της αγοράς γνωστό ως δείκτης φόβου της χρηματιστηριακής αγοράς, θα μπορούσε να δει μια ισχυρή άνοδο, κατά τουλάχιστον 18 μονάδες.
Αυτές οι επιπτώσεις, αν και σοβαρές, δεν αναμένεται να έχουν «βάθος» στο χρόνο. Σύμφωνα με τον Ντέικο, θα περιοριστούν το επόμενο έτος. Μάλιστα προβλέπει ότι οι τιμές του πετρελαίου θα μπορούσαν να υποχωρήσουν μόλις στα 10 δολάρια πάνω από την αρχική πρόβλεψη το 2024, ενώ η αστάθεια της αγοράς να υποχωρήσει σε τέσσερις μονάδες βάσης πάνω από την αρχική πρόβλεψη.
Ωστόσο, ένα τέτοιο σενάριο, ακόμη και με βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, θα μπορούσε να έχει σοβαρές συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία, προειδοποιεί. Ο αντίκτυπός του θα μπορούσε να περιλαμβάνει μια ήπια ύφεση της παγκόσμιας οικονομίας, πτώση του παγκόσμιου πραγματικού ΑΕΠ κατά 1,4% μέχρι το τέλος του επόμενου έτους και πτώση της παγκόσμιας οικονομίας σε αξία περίπου κατά 2 τρισ. δολαρίων.
Αντίστοιχα, αναμένεται διάχυση του κλίματος στα χρηματιστήρια, με τις μετοχές να υποχωρούν δυνητικά έως και 20%, ενώ το αμερικανικό δολάριο προβλέπεται ότι θα εκτιναχθεί κατά 10% σε αξία. Ο παγκόσμιος πληθωρισμός θα μπορούσε επίσης να αυξηθεί, κατά 1,5 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από τις βασικές προβλέψεις της EY για το 2024 λόγω των υψηλότερων τιμών της ενέργειας.
«Αυτό το σενάριο θα δημιουργήσει πραγματικό πονοκέφαλο στους κεντρικούς τραπεζίτες που έχουν να αντιμετωπίσουν το πληθωριστικό σοκ σε μια εποχή που ο πληθωρισμός παραμένει πολύ πάνω από τους επίσημους στόχους», σχολιάζει ο Ντέικο.
«Παρόλα αυτά, η σοβαρή σύσφιξη των χρηματοπιστωτικών συνθηκών και οι συνθήκες παγκόσμιας ύφεσης πιθανότατα θα ωθήσουν τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες, συμπεριλαμβανομένης της Fed, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Τράπεζας της Αγγλίας, να χαλαρώσουν την (επιτοκιακή) πολιτική γρηγορότερα από ό,τι προβλέπεται στη βασική μας γραμμή, για τις αρχές του 2024, αλλά όχι να μειώσουν τα επιτόκια σε μηδενική βάση όπως θα έκαναν σε προηγούμενες κρίσεις. Μέχρι το τέλος του 2024, ωστόσο, η πεποίθηση των ‘’υψηλών επιτοκίων για περισσότερο διάστημα’’ θα επικρατήσει και πάλι με τους κεντρικούς τραπεζίτες να αποφασίζουν να χαλαρώσουν την πολιτική αλλά όχι τόσο γρήγορα», πρόσθεσε.
Διαφορετική έκβαση του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς περιλαμβάνει, στο πιο αισιόδοξο σενάριο, μικρή άνοδο στις τιμές του πετρελαίου και αστάθεια της αγοράς βραχυπρόθεσμα. Στο καλύτερο σενάριο, οι τιμές του πετρελαίου θα αυξηθούν μόνο κατά 3 δολάρια το βαρέλι, ενώ το VIX θα αυξηθεί κατά μία μονάδα βάσης υψηλότερα από ό,τι είχε αρχικά προβλεφθεί για τους επόμενους έξι μήνες.
Στο δεύτερο καλύτερο και σχετικά συγκρατημένο σενάριο, οι τιμές του πετρελαίου αρχικά αυξάνονται κατά 7 δολάρια το βαρέλι πριν υποχωρήσουν στα 3 δολάρια υψηλότερα από την πρόβλεψη για την τιμή βάσης. Εν τω μεταξύ, το VIX ανεβαίνει κατά πέντε μονάδες βάσης στα τέλη του 2023, προτού υποχωρήσει σε μόλις μία μονάδα βάσης υψηλότερα από τη βασική πρόβλεψη μέχρι το τέλος του επόμενου έτους.
