Εν μέσω πολέμου μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς, ειδικοί και ρυθμιστικές αρχές προειδοποιούν ότι ένα τσουνάμι παραπληροφόρησης στο Διαδίκτυο διαστρεβλώνει την αλήθεια και απειλεί να ρίξει λάδι στη φωτιά της κρίσης.
Η έκρηξη της Τρίτης που σκότωσε εκατοντάδες Παλαιστινίους σε νοσοκομείο της Γάζας πυροδότησε ένα κύμα fake news και από τις δύο πλευρές της σύγκρουσης σε μια προσπάθεια να ενισχυθεί το αφήγημα είτε του Ισραήλ είτε της ένοπλης παλαιστινιακής οργάνωσης.
Ομάδα του Reuters για την καταπολέμηση των ψευδών ειδήσεων εντόπισε πολυάριθμους λογαριασμούς που αναρτούν ψεύτικες εικόνες και μαρτυρίες, καθώς και λογαριασμούς που διαδίδουν ανακρίβειες όχι από πρόθεση αλλά από σύγχυση.
Μερικά παραδείγματα:
- Χρήστης του X (πρώην Twitter) που εμφανιζόταν με το όνομα Φαρίντα Καν και υποστήριζε πως είναι δημοσιογράφος του Al Jazeera ισχυρίστηκε ότι είχε στην κατοχή της βίντεο με «πύραυλο της Χαμάς να πέφτει στο νοσοκομείο» της Γάζας. Το Al Jazeera ενημέρωσε τους χρήστες ότι ο λογαριασμός, ο οποίος τελικά διαγράφηκε από το Χ, ήταν πλαστός.
- Περυσινό βίντεο του ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν να μιλά για την Ουκρανία επανεμφανίστηκε αυτό τον μήνα με ψεύτικους υπότιλους προειδοποιώντας τις ΗΠΑ να μην αναμειχθούν στη σύγκρουση.
- Μεταξύ πραγματικών εικόνων με πτώματα θυμάτων της Χαμάς στην επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, βίντεο του 2015 που δείχνει το λιντσάρισμα μιας 16χρονης κοπέλας στη Γουατεμάλα παρουσιάστηκε στο Διαδίκτυο ως ντοκουμέντο πρόσφατης επίθεσης «αγριεμένου πλήθους Παλαιστινίων» σε νεαρή ισραηλινή γυναίκα.
Disclaimer: The X / Twitter account @_Faridakhan falsely claims Al Jazeera affiliation. We want to clarify: This account has no ties to Al Jazeera, its views, or content. Exercise caution, verify information prior to publishing.
— Al Jazeera PR (@AlJazeera) October 17, 2023
Συνέπειες στον πραγματικό κόσμο
Οι παραπλανητικές, εριστικές αναρτήσεις μπορούν να έχουν συνέπειες πέρα από τις ισραηλινές πόλεις και τα κιμπούτς όπου σκοτώθηκαν 1.400 Ισραηλινοί, πέρα από τη Γάζα όπου περισσότεροι από 3.000 Παλαιστίνιοι έχασαν τη ζωή τους από τα ισραηλινά αντίποινα.
Η Γαλλία βρίσκεται σε κόκκινο συναγερμό μετά τη δολοφονία ενός δασκάλου σε ισλαμιστική επίθεση και τις προειδοποιήσεις για βόμβα που οδήγησαν στο κλείσιμο του Λούβρου και πολλών αεροδρομίων.
Στο Λονδίνο, τα εβραϊκά σχολεία έκλεισαν έπειτα από προειδοποίηση ισραηλινής οργάνωσης ότι τα περιστατικά αντισημιτικών περιστατικών αυξήθηκαν κατά 400% μετά τις επιθέσεις, συγκριτικά με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.
Οι ρυθμιστικές αρχές παρακολουθούν τώρα υποστηρικτές και των δύο πλευρών να χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για να κερδίσου τη συμπάθεια του κοινού και να υπονομεύσουν το αφήγημα των αντιπάλων.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ξεκίνησε έρευνα για την παραπληροφόρηση στο Χ, πρώην Twitter, αφού πρώτα ο επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς Τιερί Μπρετόν κάλεσε το X, τη Meta, τo TikTok και το YouTube να λάβουν μέτρα κατά του φαινομένου.,
Στο Ισραήλ, η εισαγγελία υπέβαλε 4.450 αιτήματα για την διαγραφή αναρτήσεων που υποκινούν σε βία κατά των Ισραηλινών, οι περισσότερες στο Facebook, το TikTok και το X.
Η ισραηλινή εταιρεία Cyabra που παρακολουθεί τα bot του Διαδικτύου ανακοίνωσε ότι περισσότεροι από 4.000 ψεύτικοι λογαριασμοί προπαγανδίζουν υπέρ της Χαμάς μετά την επίθεση. Πολλοί είχαν δημιουργηθεί ένα και πλέον χρόνο πριν από την επίθεση.
«Η κλίμακα της επιχείρησης υποδεικνύει ότι υπήρχε προετοιμασμένο περιεχόμενο […] Δεν έχουμε ξαναδεί μια τόσο σύνθεση επιχείρηση από ένοπλη ομάδα» δήλωσε στο Reuters ο Ραφί Μέντελσον, αντιπρόεδρος της εταιρείας.
Δύο αφηγήματα
Ορισμένοι λογαριασμοί διαδίδουν επίσης ψευδείς ειδήσεις που στοχοποιούν τους Παλαιστινίους και χώρες της Μέσης Ανατολής.
Το 2014, ο εκπρόσωπος του ένοπλου σκέλους της Χαμάς, Αμού Ομπέιντα, ανάρτησε βίντεο στο οποίο παραδεχόταν ότι το Ιράν στηρίζει την οργάνωση. Τις τελευταίες ημέρες το βίντεο επανεμφανίστηκε ως πρόσφατο ώστε να εμπλέξει άμεσα την Τεχεράνη στην τελευταία επίθεση.
Και ενώ ο Ταγίπ Ερντογάν επέκρινε τον αποκλεισμό της Γάζας στο Ισραήλ, ψεύτικοι υπότιτλοι προστέθηκαν σε ένα βίντεο που αναρτήθηκε εκ νέου στο X και το Facebook με τον τούρκο πρόεδρο να εμφανίζεται να προειδοποιεί τις ΗΠΑ να μην παρέμβουν και να διαβεβαιώνει ότι η Τουρκία «είναι έτοιμη να υπερασπιστεί την Παλαιστίνη με κάθε κόστος».
Η παραπληροφόρηση τείνει να διογκώνεται σε καιρό συγκρούσεων, δήλωσε ο Μαρκ Όουεν Τζλόους, ειδικός του Πανεπιστημίου «Χαμάντ μπιν Χαλίφα» στο Κατάρ.
«Πιστεύω ότι η Χαμάς στέλνει αντιφατικά μηνύματα. Από τη μία πλευρά, βίντεο βάρβαρων επιθέσεων, από την άλλη προσπάθειες να αποπροσανατολιστεί η προσοχή του κοινού με ιστορίες ανθρωπιάς. Είναι σαφές ότι απευθύνονται σε διαφορετικά ακροατήρια, όμως το συνολικό αποτέλεσμα είναι να θολώνουν τα νερά» δήλωσε.
Ομοίως, πρόσθεσε, οι διαδικτυακές επιθέσεις κατά των Παλαιστινίων περιλαμβάνουν ισχυρισμούς ότι η Χαμάς παρουσιάζει στημένα περιστατικά τραυματισμών και θανάτων με «ηθοποιούς κρίσεων».
«Είναι σχεδιασμένα να θολώνουν τα νερά και να παρουσιάζουν τους Παλαιστίνιους ως ανέντιμους, ενώ παράλληλα κάνουν τον κόσμο να αμφιβάλλει αν οι εικόνες Παλαιστινίων που υποφέρουν είναι γνήσιες».
