Οι δραματικές εξελίξεις στη γειτονιά μας, στη Μέση Ανατολή, αναμένεται να προκαλέσουν επιπτώσεις και στην παγκόσμια οικονομία. Ειδικά, αν η σύγκρουση διαρκέσει για αρκετό καιρό, τότε η παγκόσμια οικονομία θα δεχθεί νέα πλήγματα.
Ο πρώτος τομέας που προβλέπεται να επηρεαστεί είναι η αγορά πετρελαίου, αφού πάντοτε οι πολεμικές συρράξεις στη Μέση Ανατολή ωθούν τις τιμές του “μαύρου χρυσού” προς τα άνω.
Η διαφορά, σήμερα, με άλλες φορές, είναι ότι οι τιμές του αργού πετρελαίου βρίσκονται ήδη σε πολύ ψηλά επίπεδα, λόγω του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία.
Άρα, η νέα πολεμική κρίση στην καρδιά της Μέσης Ανατολής, αναμένεται να εκτοξεύσει σε πιο ψηλά επίπεδα τις τιμές του πετρελαίου, ίσως και πάνω από τα 100 δολ. το βαρέλι.
Αν ληφθεί υπόψη ότι εισερχόμαστε και στη χειμερινή περίοδο, που αυξάνεται η ζήτηση για πετρέλαιο, τότε μια νέα αύξηση στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου, θα διογκώσει τις πληθωριστικές πιέσεις σ’ όλη την παγκόσμια οικονομία, με αποτέλεσμα να επηρεαστούν τα εισοδήματα όλων μας. Στα πλαίσια αυτά, η Fed και η ΕΚΤ δεν θα έχουν άλλη επιλογή, παρά να συνεχίσουν την αυστηρή νομισματική πολιτική των υψηλών επιτοκίων, κάτι που θα επιφέρει επιπρόσθετα προβλήματα στο βιοτικό επίπεδο των πολιτών.
Εμείς, στην Κύπρο, δυστυχώς δεν μπορούμε να εξαιρεθούμε από το κάδρο των επιπτώσεων, οπότε ο πληθωρισμός μας που σήμερα βρίσκεται στο 4% θα οδηγηθεί σε πιο ψηλά επίπεδα και τα επιτόκια μας που ήδη βρίσκονται σε δυσθεώρητα ύψη, θα διατηρηθούν ψηλά. Αυτό σημαίνει ότι πολίτες και επιχειρήσεις (ειδικά όσοι έχουν δάνεια) θα βρεθούν σε ακόμα δυσκολότερη θέση.
Την ίδια ώρα, η Κύπρος, ενδέχεται να έχει επιπτώσεις και στον τουρισμό από το Ισραήλ. Μπορεί σήμερα να έρχονται κάποιοι Ισραηλινοί, για να γλυτώσουν από τις ρουκέτες της Χαμάς, όμως αυτοί δεν κάνουν τουρισμό στην Κύπρο.
Μια άλλη πτυχή, που δεν πρέπει να υποτιμούμε, είναι η ενεργειακή συνεργασία με το Ισραήλ. Πέραν του σχεδιασμού για τον Euroasia Interconnector, που τώρα πέρασε στα χέρια του ΑΔΜΗΕ Ελλάδας και σίγουρα θα υλοποιηθεί, έχουμε ευρύτερη συνεργασία με το Ισραήλ στον τομέα της ενέργειας. Η συνεργασία αυτή αφορά όσα συμφωνήθηκαν κατά καιρούς στις τριμερείς συνεργασίες Κύπρου – Ελλάδας – Ισραήλ.
Πίσω από τις αρνητικές παρενέργειες, μπορεί όμως να υπάρξουν και κάποιες θετικές εξελίξεις. Αυτές αφορούν το ενδεχόμενο κάποιες διεθνείς ή τοπικές εταιρείες που εδρεύουν στο Ισραήλ, να θελήσουν να μεταφερθούν στην Κύπρο, ενόσω διαρκεί η σύγκρουση με τη Χαμάς.
Το καλύτερο σενάριο για την Κύπρο και την οικονομία της είναι να τερματιστεί το ταχύτερο η κρίση. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο όλα τα κομμάτια του παζλ θα μπουν στη θέση τους και έτσι θα αποφευχθούν νέοι κίνδυνοι και νέες επιπτώσεις.
Αν, όμως, οι συγκρούσεις και το πολεμικό κλίμα διαρκέσουν για καιρό, τότε τα αρνητικά επακόλουθα θα είναι περισσότερα και χειρότερα για την οικονομία μας. Και αυτό, γιατί κανένας δεν γνωρίζει σήμερα ποιες και πόσες διαστάσεις θα προσλάβει η κρίση.
Με βάση όλα τα πιο πάνω, η κυβέρνηση οφείλει να μελετά τις εξελίξεις και να είναι έτοιμη ανά πάσα στιγμή να παίρνει αποφάσεις που θα διασφαλίζουν τη θετική πορεία της οικονομίας μας.
Καλώς ή κακώς, βρισκόμαστε σε μια ταραγμένη περιοχή, ενώ η οικονομία μας λόγω του μικρού μεγέθους της και του ανοικτού χαρακτήρα της, είναι ευάλωτη σε έξωθεν αρνητικές εξελίξεις.
Χρειάζεται, λοιπόν ιδιαίτερη προσοχή, γιατί το τοπίο είναι ρευστό προς το παρόν. Μόνο η συνεχής και στενή παρακολούθηση της κατάστασης, μπορεί να μας προστατεύσει από ενδεχόμενους απρόβλεπτους κινδύνους.
Ιωσήφ Ιωσήφ
