Tης Εύας Ψάλτη*
Η πρόκληση της κλιματικής αλλαγής και η εξάντληση των φυσικών πόρων φέρουν αντιμέτωπο τον διεθνή χρηματοπιστωτικό κλάδο με τη νέα πραγματικότητα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζει τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά και τις χρηματοδοτήσεις και με την καθοδήγηση της έχει ως στόχο να επιτρέψει στον χρηματοπιστωτικό τομέα (π.χ. οργανισμούς, τράπεζες, κυβερνήσεις κ.α.) να υποστηρίξουν τους στόχους της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα ως το 2050. Υπολογίστηκε πως χρειάζονται πρόσθετες επενδύσεις ύψους περίπου 180 δισ. ευρώ ετησίως για την επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το 2030.
Έτσι, πλέον ένα νέο ρεύμα περιβαλλοντικά βιώσιμων επενδύσεων και προϊόντων διακινείται σήμερα, με σκοπό την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και της μείωσης της σπατάλης των πόρων, ώστε να επέλθει οικονομική ευημερία, επιχειρηματική ανάκαμψη, λαμβάνοντας υπόψη παράλληλα το περιβάλλον, την κοινωνία και την εταιρική διακυβέρνηση (ΠΚΔ/ESGs).
Η Στρατηγική για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής βρίσκεται στην ίδια γραμμή πλεύσης με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Τα δύο είναι αλληλένδετα, αφού για να επιτευχθούν οι στόχοι της Πράσινης Συμφωνίας, απαιτούνται μεγάλες χρηματοοικονομικές ροές σε βιώσιμες επενδύσεις, για την ανάπτυξη πράσινων έργων και τεχνολογιών, που έχουν χαμηλό αποτύπωμα άνθρακα και δεν υποβαθμίζουν το φυσικό περιβάλλον (π.χ. εγκαταστάσεις έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, Εναλλακτικών Καυσίμων κλπ).
Τα κύρια χαρακτηριστικά του Σχεδίου Δράσης για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά και της Επικαιροποιημένης Ευρωπαϊκής Στρατηγικής είναι:
- ένα ενιαίο σύστημα ταξινόμησης της ΕΕ («ταξινομία») για την εκτίμηση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας των δραστηριοτήτων,
- καθήκοντα και υποχρεώσεις γνωστοποίησης των επενδυτών, όσον αφορά τη συμβατότητα με τους στόχους ESG,
- δείκτες αναφοράς για χαμηλές εκπομπές άνθρακα, και
- καλύτερη παροχή συμβουλών σε πελάτες σχετικά με την αειφορία.
Το βιώσιμο χρηματοοικονομικό σύστημα στην ΕΕ, θα συνεχίσει να εξελίσσεται και να προσαρμόζεται, για την ομαλότερη μετάβαση με τις καλύτερες δυνατές συνθήκες τόσο για τους επενδυτές όσο και για την επιχειρηματική δραστηριότητα. Την πιο πρόσφατη προσθήκη στο εν λόγω χρηματοπιστωτικό σύστημα, αποτελεί η αναθεωρημένη δέσμη μέτρων, που ανακοινώθηκε στις 13 Ιουνίου 2023 και έχει σκοπό την αύξηση της διαφάνειας στην χρηματοπιστωτική αγορά και την διευκόλυνση της αξιοποίησης του από τους άμεσα ενδιαφερόμενους. Δείχνει πώς η ατζέντα της ΕΕ για τη βιώσιμη χρηματοδότηση μπορεί να στηρίξει τις εταιρείες και τον χρηματοπιστωτικό τομέα, ενθαρρύνοντας την ιδιωτική χρηματοδότηση έργων και τεχνολογιών πράσινης μετάβασης, διευκολύνοντας τις χρηματοοικονομικές ροές προς βιώσιμες επενδύσεις.
Η νέα δέσμη μέτρων παρουσιάζει δύο νέες προσθήκες μεταξύ άλλων: α) επέκταση της «ταξινομίας», σε οικονομικές δραστηριότητες πέραν αυτών που συμβάλλουν στον μετριασμό και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή που δεν περιλαμβάνονταν μέχρι στιγμής – οικονομικές δραστηριότητες που συμβάλλουν ουσιαστικά σε έναν ή περισσότερους από τους μη κλιματικούς περιβαλλοντικούς στόχους, και συγκεκριμένα: βιώσιμη χρήση και προστασία των υδάτινων και θαλάσσιων πόρων, μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία, πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης, προστασία και αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων, β) υποχρέωση των παρόχων αξιολόγησης των ΠΚΔ/ESGs, που προσφέρουν υπηρεσίες σε επενδυτές και εταιρείες να βρίσκονται υπό την εξουσιοδότηση και εποπτεία της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA).
*Περιβαλλοντολόγος, ΚΟΙΚΛΟΙΚΟΔΡΟΜΙΟ
