Μια καταρχήν θετική προσέγγιση στο θέμα της επέκτασης αναστολής εκποιήσεων για δάνεια με εξασφάλιση κύρια κατοικία μέχρι €350.000, φαίνεται να διαμορφώνεται από τις τράπεζες, μετά τη χθεσινή συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου Τραπεζών Κύπρου, με την τελική απόφαση να αναμένεται να ληφθεί αρχές της ερχόμενης εβδομάδας.
Ωστόσο όπως, ο Σύνδεσμος Τραπεζών ανέφερε στο ΚΥΠΕ, οι δέκα τράπεζες που συμμετείχαν στην χθεσινή συνεδρίαση επιφυλάχθηκαν να δουν το θέμα εσωτερικά και κάποιοι θα πάρουν το θέμα στα Διοικητικά τους Συμβούλια για να πάρουν έγκριση.
Η απόφαση από το Σύνδεσμο Τραπεζών αναμένεται να ληφθεί σε νέα έκτακτη συνεδρία του ΔΣ του, αρχές της ερχόμενης εβδομάδας, το πιθανότερο Δευτέρα ή Τρίτη, με στόχο να προλάβουν την τελευταία συνεδρία της Ολομέλειας της Βουλής την ερχόμενη Πέμπτη.
Η τελευταία συνεδρία της Ολομέλειας θα αφιερωθεί στον κρατικό προϋπολογισμό, ωστόσο όπως λέχθηκε από Βουλευτές κατά την Ολομέλεια της 10ης Δεκεμβρίου, δεν αποκλείεται σε αυτή να τεθούν και σε ψηφοφορία οι νόμοι που αφορούν την επέκταση της αναστολής των εκποιήσεων, με βουλευτές να τονίζουν ότι θα πρέπει να υπάρξει απόφαση για το θέμα πριν από το τέλος του έτους.
Κατά τη συνεδρία της Ολομέλειας στις 10 Δεκεμβρίου, οι Βουλευτές ανέβαλαν τη συζήτηση και τη ψηφοφορία για πέντε προτάσεις νόμου που αφορούσαν την επέκταση της αναστολής των εκποιήσεων λόγω των επιπτώσεων της πανδημίας, ύστερα από προτροπή του Προέδρου του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου και εν αναμονή των αποφάσεων των τραπεζών να προχωρήσουν οικειοθελώς στην επέκταση της περιόδου χάριτος.
Είχε προηγηθεί και η ομιλία του Υπουργού Οικονομικών ενώπιον της Ολομέλειας της Βουλής για τον κρατικό προϋπολογισμό, στην οποία ο Υπουργός ανέφερε ότι είχε απευθύνει έκκληση στο Σύνδεσμο Τραπεζών όπως προβεί σε στοχευμένη αναστολή των εκποιήσεων μέχρι το τέλος Μαρτίου 2021, «χωρίς να διακινδυνεύεται η αξιοπιστία της χώρας από νομοθετικές πράξεις οι οποίες θα έστελναν λανθασμένα μηνύματα στους οίκους αξιολόγησης και στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
Από πλευράς του και ο Σύνδεσμος Τραπεζών είδε θετικά την κίνηση της Βουλής να δώσει χρόνο.
Ωστόσο αυτό που φαίνεται να έγειρε την πλάστιγγα υπέρ της απόφαση της Βουλής για αναβολή της ψήφισης των νόμων, είναι ο κίνδυνος να θεωρηθούν αντισυνταγματικοί και να γίνει αναφορά τους στο Ανώτατο Δικαστήριο.
Με την πολιτική πίεση εκ μέρους της Βουλής να παραμένει, τραπεζικές πηγές θεωρούν σχεδόν δεδομένο ότι οι τράπεζες θα προχωρήσουν στην αναστολή των εκποιήσεων μέχρι το τέλος Μαρτίου, χωρίς ωστόσο να αποκλείεται η αρνητική στάση κυρίως των ξένων μετόχων των κυπριακών τραπεζών που δεν αντιλαμβάνονται πλήρως τις πολιτικές ισορροπίες στις οποίες θα βασιστεί η όποια απόφαση. Παράλληλα οι τράπεζες αναμένεται να επιδιώξουν έστω και άτυπα κάποια ανατροφοδότηση από την Κεντρική Τράπεζα.
Τι σημαίνει η επέκταση αναστολής εκποιήσεων
————————————————————————————-
Η επέκταση της αναστολής εκποιήσεων μέχρι 31 Μαρτίου 2021 σε σχέση με την πρώτη κατοικία μέχρι 350 χιλιάδες ευρώ, δεν αναμένεται να φέρει ιδιαίτερη διαφοροποίηση στις ενέργειες των τραπεζών.
Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, υπήρξε έτσι και αλλιώς μια άτυπη δέσμευση από τις τράπεζες να μην προχωρούν σε εκποιήσεις σε αυτές τις περιπτώσεις. Ωστόσο οι τράπεζες εξετάζουν την κάθε περίπτωση ξεχωριστά και προχωρούσαν στη διαδικασία πλειστηριασμού σε περίπτωση που ο δανειολήπτης δεν ήταν καθόλου συνεργάσιμος ή βιώσιμος. Σε περίπτωση απόφασης για αναστολή των εκποιήσεων, σταματά εντελώς αυτή η πρακτική, κάτι που σημαίνει ότι οι προβληματικοί δανειολήπτες δεν θα δέχονται ούτε τηλεφωνήματα, ούτε επιστολές από την τράπεζα.
Ωστόσο, οι γενικότερες επιπτώσεις από μια τέτοια απόφαση είχαν εξηγηθεί σε πολλές συνεδρίες της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών που εξέταζε τις προτάσεις νόμου τόσο από το Υπουργείου Οικονομικών και την Κεντρική Τράπεζα όσο και από τον Σύνδεσμο Τραπεζών, που αρχικά είχαν δηλώσει την αντίθεσή τους με οποιαδήποτε τέτοια ρύθμιση. Μεταξύ των επιπτώσεων που είχαν αναφερθεί, ήταν η επέκταση της κουλτούρας μη αποπληρωμής των δανείων, η αρνητική επίδραση στα κεφάλαια και τις προβλέψεις των τραπεζών και η αρνητική επίδραση στις αξιολογήσεις από ξένους οίκους.
Σύμφωνα με τοποθέτηση εκπροσώπου της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου στην Επιτροπή Οικονομικών στις 5 Νοεμβρίου, από τα ΜΕΔ με εξασφάλιση κύριας κατοικίας αξίας μέχρι €350.000, το 80,6% βρίσκεται σε καθυστέρηση πέραν των 180 ημερών. Από αυτά το 34% βρίσκεται σε καθυστέρηση από 1 μέχρι πέντε χρόνια, ενώ ο 31% αυτών των κόκκινων δανείων παρουσιάζουν καθυστερήσεις πέντε μέχρι δέκα έτη και το 15,6% των δάνειων με καθυστέρηση πέραν των δέκα ετών. Όπως σημείωσε, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναμένει αυξημένες προβλέψεις για τα δάνεια που έχουν μεγάλη καθυστέρηση, κάτι που θα διασαλεύσει το χρηματοπιστωτικό σύστημα όπως έγινε το 2018 με τον Συνεργατισμό.
Τραπεζικοί κύκλοι πάντως θεωρούν ότι οι αρνητικές επιπτώσεις επεκτείνονται σε περίπτωση που η Βουλή προχωρήσει σε νομοθετική ρύθμιση της αναστολής των εκποιήσεων και δεν γίνει αναφορά του νόμου. Σε μια τέτοια περίπτωση δημιουργείται προηγούμενο και δίνεται η δυνατότητα στη Βουλή ανά πάσα στιγμή να επεκτείνει αυτή την περίοδο, με κριτήρια που θα μπορούσαν να είναι όχι μόνο οικονομικά αλλά και πολιτικά.
