Εκστρατεία ενημέρωσης για τον ανδρικό καρκίνο με στόχο την ευαισθητοποίηση των ανδρών για πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση οργανώνει ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Καρκινοπαθών και Φίλων.
Σύμφωνα με δελτίο Τύπου του συνδέσμου, η εκστρατεία οργανώνεται στο πλαίσιο του προγράμματος για πρόληψη και έγκαιρη ανίχνευση του ανδρικού καρκίνου (καρκίνος του προστάτη, των όρχεων και της ουροδόχου κύστης) και συνεχίζει με δράσεις που αφορούν στη διαφώτιση, σε συνεργασία με την Κυπριακή Ουρολογική Εταιρεία και υποστηρικτή τον ΟΠΑΠ ΚΥΠΡΟΥ.
Όπως αναφέρεται, ο καρκίνος των όρχεων αποτελεί σπάνιο σε εμφάνιση καρκίνο, με ποσοστό 1- 2% στους άνδρες και τα αγόρια. Συνήθως εμφανίζεται σε άντρες κάτω των 35 ετών, αλλά σπάνια εμφανίζεται πριν από την εφηβεία συνήθως μεταξύ 15-44 ετών.
Χάρη στην πρόοδο της θεραπευτικής αντιμετώπισης, θεωρείται μία ιάσιμη μορφή καρκίνου με ποσοστό μεγαλύτερο από το 95% των περιπτώσεων. Εάν ο καρκίνος διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί σε πρώιμο στάδιο, η ίαση είναι δεδομένη. Εξίσου σημαντικό θεωρείται το γεγονός πως οι ασθενείς μπορούν να διατηρήσουν τη σεξουαλική και αναπαραγωγική τους ικανότητα μετά την αποθεραπεία τους.
Η πρόληψη του καρκίνου του όρχεως δεν είναι δυνατή, υπάρχει, όμως, τρόπος η διάγνωση να γίνει σε αρχικό στάδιο. Πολλοί Ουρολόγοι συνιστούν την αυτοεξέταση των όρχεων, όπως συνιστάται στις γυναίκες η αυτοεξέταση του στήθους για πρόληψη καρκίνου. Και αυτό, γιατί οι όρχεις είναι επιφανειακά όργανα και η εξέταση/ψηλάφηση είναι εύκολη.
Κατά την αυτοεξέταση, ο άντρας ψηλαφεί τους όρχεις, για να εντοπίσει τυχόν αλλαγές στο σχήμα, στο χρώμα ή στην υφή των όρχεων, που θα μπορούσαν ενδεχομένως να αποτελούν συμπτώματα καρκίνου. Η καλύτερη στιγμή για την αυτοεξέταση των όρχεων είναι αμέσως μετά από ένα ζεστό μπάνιο ή ντους. Η εξέταση διαρκεί μόνο λίγα λεπτά. Κάθε όρχις εξετάζεται ξεχωριστά και σε σύγκριση με τον άλλο.
Αν παρατηρηθούν σκληρές μάζες, στρογγυλές μάζες, ή αλλαγές στο σχήμα, στο μέγεθος ή στη σύσταση, πρέπει να υπάρξει άμεση επικοινωνία με ουρολόγο.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, το πρώτο σύμπτωμα του καρκίνου των όρχεων που παρατηρείται είναι μία ψηλαφητή ανώδυνη σκληρία πάνω στον όρχι, αλλά επίσης και ο πόνος η δυσφορία ή και η αίσθηση μουδιάσματος, πόνος στην κοιλιά ή στη βουβωνική χώρα, ξαφνική συλλογή υγρού στο όσχεο και η ευαισθησία ή ο πόνος στους μαστούς.
Αν ψηλαφηθεί κάποια σκληρία ή διόγκωση, δεν σημαίνει πάντα πως είναι καρκίνος. Υπάρχουν και καλοήθεις παθήσεις, όπως απλές κύστες, φλεγμονές, συλλογή υγρού στο όσχεο, που μπορούν να δώσουν ευρήματα στην αυτοεξέταση. Αν υπάρχει οποιαδήποτε αμφιβολία, συνιστάται ιατρική συμβουλή.
Αναφορικά με τον καρκίνο του προστάτη, σημειώνεται πως στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια καταγράφονται περίπου 450 περιστατικά ετησίως, γεγονός που το καθιστά πρώτο σε συχνότητα τύπο καρκίνου στους άνδρες και τη δεύτερη σε συχνότητα αιτία θανάτου από καρκίνο (μετά τον καρκίνο του πνεύμονα) στους άντρες.
Τα πρώιμα συμπτώματα του καρκίνου του προστάτη είναι προβλήματα κατά την ούρηση, αίμα στα ούρα ή στο σπέρμα, πόνος στο κάτω μέρος της πλάτης, στους γοφούς και το στήθος, αδυναμία ή μούδιασμα στα πόδια, απώλεια ελέγχου της ουροδόχου κύστεως ή του εντέρου. Οι σποραδικοί πόνοι στη μέση και η αυξημένη και συχνά αιφνίδια ανάγκη για ούρηση αποτελούν κοινά συμπτώματα της προχωρημένης ηλικίας. Ωστόσο, όταν ο πόνος επιμένει και η ούρηση γίνεται ολοένα και πιο δυσχερής, το πρόβλημα μπορεί να μη συνδέεται μόνο με την ηλικία. Η αιτιολογία του καρκίνου του προστάτη παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστη, ενώ πολλοί άνθρωποι δεν εμφανίζουν σχετικά συμπτώματα στα αρχικά στάδια της νόσου.
Οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του προστάτη είναι η μεγάλη ηλικία, το οικογενειακό ιστορικό, η διατροφή πλούσια σε ζωικά λίπη και γαλακτοκομικά προϊόντα καθώς και τα υψηλά επίπεδα τεστοστερόνης στο αίμα.
Κάποιες μορφές καρκίνου του προστάτη μπορεί να είναι επιθετικές και να κάνουν ραγδαία μετάσταση. Αν ωστόσο ανιχνευθεί εγκαίρως έχει πολύ καλές προοπτικές για αποτελεσματική θεραπεία. Θεωρείται νόσος που αναπτύσσεται αργά και πολλοί άνδρες που διαγιγνώσκονται ζουν για πολλά χρόνια χωρίς συμπτώματα και χωρίς να εξαπλώνεται και να γίνεται απειλητικός για τη ζωή τους.
Σε ό,τι αφορά την πρόληψη, αυτή βασίζεται σε μία απλή εξέταση αίματος, η οποία μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό του καρκίνου του προστάτη σε ένα πρώιμο στάδιο και μετρά την ποσότητα του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) στο αίμα. Το PSA είναι μια πρωτεΐνη του προστάτη που εμφανίζεται σε μικρές ποσότητες στο αίμα των αντρών απολύτως φυσιολογικά.
Σε ηλικίες κάτω των 50 ετών η εν λόγω εξέταση δεν είναι απαραίτητη αφού ο καρκίνος του προστάτη είναι σπάνιος σε νεότερους άντρες. Μόνο εάν κάποιος συγγενής πρώτου βαθμού (πατέρας, αδελφός ή τα αδέλφια των γονέων) έχει διαγνωστεί με καρκίνο προστάτη η εξέταση του PSA έχει νόημα σε ηλικία 40-50 ετών. Ο έλεγχος πρέπει να γίνεται ανεξάρτητα από συμπτώματα, καθότι, όπως αναφέρθηκε, ο καρκίνος αναπτύσσεται συνήθως αργά, χωρίς να προκαλεί συμπτώματα που οδηγούν στον γιατρό.
