Ένα από τα πιο βασικά είδη διατροφής για μεγάλη μερίδα του παγκόσμιου πληθυσμού είναι σε έλλειψη, με αποτέλεσμα η τιμή του να ανεβαίνει σε επικίνδυνα επίπεδα, θυμίζοντας ότι η επισιτιστική κρίση – 15 μήνες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία- είναι ακόμη εδώ.
Από την Κίνα μέχρι τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, η παραγωγή ρυζιού μειώνεται για περισσότερους από 3,5 δισεκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, ιδιαίτερα στην Ασία-Ειρηνικό – που καταναλώνει το 90% του παγκόσμιου ρυζιού. Η Fitch Solutions υπολογίζει ότι η παγκόσμια αγορά ρυζιού θα εμφανίσει το 2023 το μεγαλύτερο έλλειμμα των τελευταίων 20 ετών. Και ένα έλλειμμα αυτού του μεγέθους για ένα από τα πιο καλλιεργημένα σιτηρά στον κόσμο θα βλάψει πρωτίστως τους μεγάλους εισαγωγείς, δηλαδή κατά κύριο λόγο φτωχές και αναδυόμενες χώρες, όπως επισημαίνουν αναλυτές στο CNBC.
«Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο πιο εμφανής αντίκτυπος του παγκόσμιου ελλείμματος ρυζιού ήταν, και εξακολουθεί να είναι, η εκτίναξη των τιμών σε υψηλά 10ετίας», εξηγεί ο Τσαρλς Χαρτ, αναλυτής εμπορευμάτων της Fitch Solutions.
Πού κινούνται οι τιμές
Η τιμή του ρυζιού από τις αρχές του έτους έως σήμερα διαμορφώνεται κατά μέσο όρο στα 1730 $ ανά cwt έως το 2023. Την επόμενη χρονιά θα μπορούσε να μειωθεί στα στα 14,50 $ ανά cwt – εφόσον δεν υπάρξουν άλλες δυσάρεστες εκπλήξεις στο μέτωπο της προσφοράς.
«Δεδομένου ότι το ρύζι είναι το βασικό προϊόν διατροφής σε πολλές αγορές στην Ασία, οι τιμές είναι ένας σημαντικός καθοριστικός παράγοντας του πληθωρισμού των τιμών των τροφίμων και της επισιτιστικής ασφάλειας, ιδιαίτερα για τα φτωχότερα νοικοκυριά», σημειώνει ο Χαρτ. Το παγκόσμιο έλλειμμα για το 2022/2023 θα ανέλθει σε 8,7 εκατομμύρια τόνους, υπολογίζουν οι αναλυτές του Fitch Solutions. Αυτό θα σήμαινε το μεγαλύτερο παγκόσμιο έλλειμμα ρυζιού από την περίοδο 2003/2004, όταν είχαμε έλλειμμα 18,6 εκατομμυρίων τόνων.
Πόλεμος και κλιματική αλλαγή
Πέρα από τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία, την κατάσταση επιδεινώνουν οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες σε ρυζοπαραγωγικές οικονομίες όπως η Κίνα και το Πακιστάν. Το δεύτερο εξάμηνο του περασμένου έτους, εκτάσεις καλλιεργήσιμων εκτάσεων στη μεγαλύτερη παραγωγό ρυζιού στον κόσμο, Κίνα, ήρθαν αντιμέτωπες με καταιγίδες και πλημμύρες. Οι συσσωρευμένες βροχοπτώσεις στην επαρχία Γκουανξί και Γκουαντόνγκ, τους κύριους κόμβους παραγωγής ρυζιού της Κίνας, ήταν πέρυσι οι δριμύτερες εδώ και τουλάχιστον 20 χρόνια, σύμφωνα με την εταιρεία γεωργικών αναλύσεων Gro Intelligence. Σήμερα οι ίδιες περιοχές πλήττονται από έντονη ξηρασία.
Ομοίως, το Πακιστάν – το οποίο καλύπτει το 7,6% της παγκόσμιας προσφοράς- είδε την ετήσια παραγωγή να βυθίζεται κατά 31% τον τελευταίο χρόνο λόγω των σοβαρών πλημμυρών.
Ποιες χώρες πλήττονται περισσότερο
Εκτός από τις αυστηρότερες προκλήσεις εφοδιασμού, το ρύζι είχε καταστεί μια ολοένα και πιο ελκυστική εναλλακτική λύση μετά την εκρηκτική άνοδο της τιμής του σιταριού και του αραβοσίτου τον Φεβρουάριο του 2022. Η χρήση του ως υποκατάστατου αύξησε τη ζήτηση, την ώρα που η παραγωγή ήταν χαμηλότερη των προσδοκιών ακόμη και σε περιοχές όπως οι ΗΠΑ ή η Ευρωπαϊκή Ένωση. «Η κατάσταση του παγκόσμιου ελλείμματος στην παραγωγή ρυζιού θα αυξήσει το κόστος εισαγωγής ρυζιού για χώρες όπως η Ινδονησία, οι Φιλιππίνες, η Μαλαισία και οι αφρικανικές χώρες το 2023.
Πολλές χώρες θα αναγκαστούν επίσης να εξαντλήσουν τα εγχώρια αποθέματά τους, σύμφωνα με την Κέλι Γκάγκαρι, αναλύτρια στην Gro Intelligence. Η ίδια σημειώνει πως οι χώρες που θα επηρεαστούν περισσότερο από το έλλειμμα θα είναι εκείνες που ήδη υποφέρουν από τον υψηλό εγχώριο πληθωρισμό των τιμών των τροφίμων, όπως το Πακιστάν, η Τουρκία, η Συρία και ορισμένες αφρικανικές χώρες.
