Οι Αμερικανοί- όσοι τουλάχιστον ενδιαφέρονται για τη διεθνή επικαιρότητα- παρακολουθούν με έκπληξη αν όχι σοκ τις βίαιες διαδηλώσεις στη Γαλλία και τις αναταράξεις, που προκαλεί στο πολιτικό σύστημα της χώρας το σχέδιο Μακρόν για αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης στα 64 έτη.
Η Γαλλίδα δημοσιογράφος του CNN, Κατρίν Πουασόν, προσπαθεί να εξηγήσει τι ακριβώς συμβαίνει στη γεννέτειρά της, με το ακόλουθο άρθρο, στο οποίο επισημαίνονται οι. μεγάλες διαφορές στον τρόπο αντίληψης και της αντιμετώπισης της εργασίας και των χρόνων συνταξιοδότησης.
«Ως γέννημα θρέμμα της Γαλλίας που έχω ζήσει στην Αμερική για πολλά χρόνια, δεν παραλείπω να σοκάρομαι με το θέαμα των ηλικιωμένων εργαζομένων να πακετάρουν τρόφιμα στο σούπερ μάρκετ. Μου υποδηλώνει μια αξιοθρήνητη έλλειψη κοινωνικού κράτους, που θα μπορούσε να επιτρέψει στους ηλικιωμένους να απολαύσουν μια αξιοπρεπή σύνταξη.
Αν και είναι αλήθεια ότι μερικοί άνθρωποι επιλέγουν να εργαστούν μετά τη συνταξιοδότησή τους, οι περισσότεροι από εμάς σε αυτή τη χώρα, κάποια στιγμή, έχουμε δει ηλικιωμένους να εργάζονται σκληρά σε επαγγέλματα που οι άνθρωποι πολλά χρόνια νεότεροι θα θεωρούσαν βαριά. Κι όμως, πολλοί Αμερικανοί φαίνεται να απορούν με τις πρόσφατες διαμαρτυρίες για τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση που ταράζουν τη χώρα γέννησής μου.
Τους τελευταίους τρεις μήνες, ένα κύμα διαδηλώσεων έχει κυριεύσει τη Γαλλία για το σχέδιο της κυβέρνησης να αυξήσει την ηλικία συνταξιοδότησης από τα 62 στα 64. Τις τελευταίες ημέρες, η γαλλική αγανάκτηση οδήγησε σε ψήφο δυσπιστίας της οποίας ο Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν επιβίωσε οριακά. Ένας νέος γύρος μαζικών διαμαρτυριών που κάλεσαν τα εργατικά συνδικάτα έλαβε χώρα την Πέμπτη – την ένατη ημέρα απεργιών από την εισαγωγή του νομοσχεδίου τον Ιανουάριο.
Τα σχολεία είναι κλειστά επειδή οι εκπαιδευτικοί απεργούν. Οι μεταφορές, συμπεριλαμβανομένης της συνήθως αξιόπιστης σιδηροδρομικής υπηρεσίας της Γαλλίας, είναι ξαφνικά ασταθείς λόγω των στάσεων εργασίας. Πέρα από όλα αυτά, οι Παριζιάνοι είδαν τους δρόμους της πόλης τους γεμάτους με τόνους σκουπιδιών, αφού οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα ξεκίνησαν επίσης κινητοποιήσεις σε ένδειξη αλληλεγγύης.
Επιστρέφω στη Γαλλία για αρκετές εβδομάδες κάθε χρόνο, αλλά έχω ζήσει στις Ηνωμένες Πολιτείες περίπου 30 χρόνια και γνωρίζω καλά και τις δύο χώρες. Ένα πράγμα που μου φαίνεται ξεκάθαρο είναι ότι το είδος της αναταραχής που συμβαίνει στη χώρα της γέννησής μου θα ήταν σχεδόν αδιανόητο στην Αμερική. Οι Αμερικανοί φαίνεται να μην μπορούν να κατανοήσουν την πηγή της εθνικής οργής των Γάλλων.
Η πιο κοντινή αναλογία στις Ηνωμένες Πολιτείες με οτιδήποτε παρόμοιο με αυτό που βιώνουν οι συμπατριώτες μου θα ήταν η απόφαση πριν από τέσσερις δεκαετίες να αυξηθεί η ηλικία κατά την οποία χορηγούνται τα επιδόματα Κοινωνικής Ασφάλισης.
Και αυτό ακριβώς συνέβη: Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ανακοίνωσε το 1983 ότι θα αυξήσει σταδιακά την ηλικία για την είσπραξη των συνταξιοδοτικών παροχών κοινωνικής ασφάλισης από 65 σε 67 σε μια περίοδο 22 ετών, αρχής γενομένης από το 2000.
Ως επί το πλείστον, οι διαδηλώσεις στη Γαλλία δεν έχουν αφυπνίσει στους Αμερικανούς το αίσθημα ενσυναίσθησης ή αλληλεγγύης. Αντίθετα, έχει προκαλέσει εκφράσεις απόλυτης σύγχυσης. Για τι στο καλό, ρωτούν οι φίλοι και οι γνωστοί μου εδώ, έχουν να παραπονεθούν οι Γάλλοι;
Η ζωή στη Γαλλία δεν είναι τέλεια. Αλλά οι Γάλλοι πολίτες έχουν ένα γενναιόδωρο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, που σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι δεν πληρώνουν σχεδόν τίποτα από την τσέπη τους για ιατρική περίθαλψη. Η πανεπιστημιακή εκπαίδευση είναι σχεδόν δωρεάν. Τα επιδόματα ανεργίας επιτρέπουν στους απολυμένους εργαζόμενους να διατηρήσουν μια λογική ποιότητα ζωής ενώ αναζητούν την επόμενη εργασία τους.
Ναι, οι Γάλλοι εργάτες τα έχουν όλα αυτά. Είναι, εν ολίγοις, μέρος του εκ γενετής δικαιώματός τους ως πολίτες της χώρας.
Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, τόσο το συνταξιοδοτικό σύστημα όσο και το Εθνικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης εισήχθησαν στη Γαλλία, και παρόλο που υπάρχουν περιορισμοί τα τελευταία είκοσι χρόνια, τα κοινωνικά επιδόματα εξακολουθούν να την καθιστούν μεταξύ των πιο ζηλευτών χωρών στην Ευρώπη όσον αφορά στα προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας.
Εάν οι Αμερικανοί εκπλήσσονται από τη γαλλική προθυμία να αγωνιστούν για να διατηρήσουν αυτές τις κατακτήσεις, είναι εν μέρει επειδή οι δύο χώρες έχουν πολύ διαφορετικές ιδέες για το τι σημαίνει να είσαι εργαζόμενος. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η εργασία είναι μια ταυτότητα. Είσαι αυτό που κάνεις.
Για όσους από εμάς μεγαλώσαμε στη γαλλική κουλτούρα, η εργασία αναφέρεται σε μια πεπερασμένη περίοδο ζωής που διαρκεί περίπου 40 χρόνια. Και όταν τελειώσει αυτή η δουλειά, είσαι ακόμα αρκετά νέος και σε αρκετά καλή φυσική κατάσταση για να απολαμβάνεις ό,τι καλύτερο έχει να προσφέρει η ζωή. Είναι ο κανόνας ότι τα χρόνια συνταξιοδότησης – ή στην πραγματικότητα δεκαετίες – τα περνάς ταξιδεύοντας, ξοδεύοντας, φροντίζοντας τα εγγόνια ή ανακαλύπτοντας νέα χόμπι.
Είναι μέρος της κοινωνικής μας συμφωνίας: Οι Γάλλοι εργάζονται σκληρά κατά τα πιο παραγωγικά τους χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων πληρώνουν ό,τι οι περισσότεροι Αμερικανοί θα θεωρούσαν τοκογλυφικά υψηλούς φόρους. Αλλά μετά έρχεται η πολυαναμενόμενη «τρίτη εποχή». Είναι μια ιδέα με την οποία μεγαλώνουν οι Γάλλοι και προσκολλώνται με θέρμη σε όλη τους τη ζωή.
Η «πρώτη ηλικία» είναι η παιδική ηλικία. Κατά τη διάρκεια της «δεύτερης ηλικίας» της ζωής, πολλοί από εμάς επιβαρύνονται με ευθύνες εργασίας και ανατροφής παιδιών. Ωστόσο, η τρίτη ηλικία υπόσχεται μια καλή, υγιή συνταξιοδότηση χωρίς ανάγκη και ανησυχία – το είδος της συνταξιοδότησης που πολλοί στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν καν να ονειρευτούν. Δεν είναι περίεργο που οι άνθρωποι είναι πρόθυμοι να βγουν στους δρόμους για να το προστατεύσουν.
Οι συνεχιζόμενες διαμαρτυρίες θεωρούνται επίσης ως αντίδραση κατά του αυταρχικού στυλ διακυβέρνησης του Μακρόν. Πριν από χρόνια, κέρδισε το παρατσούκλι «Δίας» καθώς ορισμένοι τον χλεύασαν για την αφυψηλού προσέγγισή του στη διακυβέρνηση – επιβάλλοντας τη θέλησή του, στα μάτια των επικριτών του, σαν να ήταν αυτοκράτορας, παρά να έχει εκλεγεί.
Ο Μακρόν λέει ότι η μεταρρύθμιση της συνταξιοδότησης είναι απαραίτητη επειδή το σύστημα βρίσκεται κοντά στην κατάρρευση. Ωστόσο, υπάρχει κάποια διαφωνία σχετικά με αυτό. Ο προϋπολογισμός φαίνεται να είναι ισορροπημένος για τα επόμενα δώδεκα χρόνια, αν και είναι αλήθεια ότι η πτώση των ποσοστών γεννήσεων και η αύξηση της μακροζωίας δημιουργούν μία πρόκληση που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί.
Υπάρχουν λιγότερο δρακόντειοι τρόποι για να διορθωθούν τα προβλήματα που δημιουργούνται από ένα μελλοντικό έλλειμμα συνταξιοδοτικών ταμείων. Για αρχή, ο Μακρόν μπορεί να ανατρέψει την κίνησή του για την κατάργηση του φόρου περιουσίας. Μπορεί επίσης να επανεξετάσει τις φορολογικές ελαφρύνσεις για τις εταιρείες που έχουν ωφελήσει πολύ τις μεγάλες επιχειρήσεις.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι Γάλλοι αργούν να αγκαλιάσουν την αλλαγή. Είμαι και θα παραμένω πάντα σταθερά Γαλλίδα αν και μετά από πολλά χρόνια στις ΗΠΑ, μπορώ να δω ότι οι συμπατριώτες μου πρέπει να δείξουν μεγαλύτερη ευελιξία. Διατηρούν υπερβολικά πολύ παρωχημένες πτυχές του αγαπημένου τους τρόπου ζωής. Είναι καιρός οι Γάλλοι να εγκαταλείψουν την προσέγγισή τους «c’est tout ou rien» («όλα ή τίποτα») καθώς διαπραγματευόμαστε πώς θα μοιάζει η γαλλική κοινωνία στο μέλλον.
Αλλά μετά τα όσα διάβασα για το σχέδιο αύξησης της ηλικίας συνταξιοδότησης στις ΗΠΑ στα 70 έτη, σκέφτομαι ότι οι διαμαρτυρόμενοι συμπατριώτες μου έχουν ένα ή δύο πράγματα που μπορούν να διδάξουν στους εργαζομένους στην Αμερική όσον αφορά την προστασία της ιερότητας των χρυσών χρόνων τους».
