Η Σερβία θα εξετάσει το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που προτείνει εξομάλυνση των σχέσεων με το Κόσοβο, επειδή αφενός κινδυνεύει να χάσει την ευκαιρία να ενταχθεί στην ΕΕ αφετέρου θα μπορούσε να μπορεί να δει ξένους επενδυτές να αποχωρούν εάν το απορρίψει.
Αυτό δήλωσε ο πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς σημειώνοντας πως η ευρωαμερικανική αντιπροσωπεία που του παρουσίασε την Παρασκευή το σχέδιο για το Κόσοβο τον προειδοποίησε πως ενδεχόμενη απόρριψή του θα είχε βαριές συνέπειες για τη Σερβία.
Ο Βούτσιτς ανακοίνωσε σχέδια για ευρύ δημόσιο διάλογο στη Σερβία για να εξεταστεί η πρόταση που, σύμφωνα με δημοσιεύματα των ΜΜΕ, προβλέπει ότι η βαλκανική χώρα και το Κόσοβο αναπτύσσουν σχέσεις γειτονίας ως ίσα, κυρίαρχα κράτη. Η τρέχουσα άρνηση του Βελιγραδίου να αναγνωρίσει το Κόσοβο, το οποίο αποσχίστηκε μετά τον πόλεμο του 1998-1999, αποτελεί βασικό εμπόδιο για την ένταξη της Σερβίας στην ΕΕ.
«Θα μπορούσαμε να χάσουμε πολιτικά και οικονομικά χωρίς την υποστήριξη της ΕΕ», είπε ο Βούτσιτς μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Βελιγράδι τη Δευτέρα, λίγες μέρες μετά τη συνάντηση με απεσταλμένους των ΗΠΑ και της ΕΕ που προσπαθούν να μεσολαβήσουν για μια μόνιμη συμφωνία. Όπως είπε, αξίζει να τεθεί υπό εξέταση το σχέδιο, παρόλο που «δεν είναι εύκολο να βρούμε κάτι που θα μας χαροποιούσε σε αυτό το έγγραφο. Το αντίθετο μάλιστα».
Η πρόταση, που συντάχθηκε από τη Γερμανία και τη Γαλλία, δεν απαιτεί από τη Σερβία να υπογράψει την ανεξαρτησία του Κοσόβου, την οποία διακήρυξε το 2008. Αλλά η Σερβία θα πρέπει να σταματήσει να ασκεί πιέσεις κατά της ένταξης του Κοσόβου σε διεθνείς οργανισμούς, σύμφωνα με προσχέδιο του εγγράφου που δημοσίευσε η εφημερίδα Danas.
Ο ίδιος ο Βούτσιτς δεν αναφέρθηκε στις λεπτομέρειες του σχεδίου.
Η πίεση που ασκείται για την επίτευξη συμφωνίας έρχεται μετά από νέες εντάσεις που σημειώθηκαν μεταξύ των γειτονικών χωρών των Βαλκανίων που επιμένουν για πάνω από δύο δεκαετίες. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία αναδεικνύει τον κίνδυνο μιας νέας σύγκρουσης, και έχει ενισχύσει την αποφασιστικότητα μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ να βρουν μια λύση, είπε ο Βούτσιτς.
«Η Ευρώπη βρίσκεται de facto σε πόλεμο», είπε. Οι αξιωματούχοι της ΕΕ «θέλουν να έχουν τα πάντα όπως θέλουν στην αυλή τους και τα Δυτικά Βαλκάνια και η Δημοκρατία της Σερβίας είναι η αυλή τους».
Οι απεσταλμένοι τον προειδοποίησαν ότι η Σερβία κινδυνεύει να δει το «τέλος της διαδικασίας ένταξης στην ΕΕ» καθώς και «απόσυρση των επενδύσεων» εάν το σχέδιο απορριφθεί, είπε ο Βούτσιτς. Άλλα ζητήματα που ενδέχεται να κινδυνεύουν να μην υπάρξει συμφωνία περιλαμβάνουν το τέλος των ταξιδιών χωρίς βίζα στο μπλοκ, είπε.
«Μου είπαν: Θα αντιμετωπίσετε πρώτον, τη διακοπή της διαδικασίας ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, δεύτερον, τη διακοπή και την απόσυρση των επενδύσεων, τρίτον, θα ληφθούν ολοκληρωμένα μέτρα σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο που θα βλάψουν τη Σερβία. Αυτό μου επαναλήφθηκε τρεις φορές κατά τη διάρκεια της συνομιλίας και κάθε φορά αντιδρούσα έντονα» αποκάλυψε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου ο πρόεδρος της Σερβίας.
Αναφερόμενος στα ανταλλάγματα που προσφέρθηκαν στην Σερβία για να αποδεχθεί το σχέδιο, ο κ. Βούτσιτς ανέφερε πως «αυτή την φορά έφεραν μόνο το μαστίγιο», όμως συμπλήρωσε: «Πιστεύω ότι στο μέλλον θα έχουμε καλύτερα νέα. Ζήτησα διάφορα πράγματα, υποστήριξη και βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση». «Θα συνεχίσουμε να αναζητούμε συμβιβασμό» με το Κόσοβο, πρόσθεσε.
