Σε μεγάλο διπλωματικό παζάρι εξελίσσεται η σχέση ΗΠΑ – Τουρκίας, με τα θέματα των F-16, της ένταξης Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο αλλά και τη σύνδεση Μόσχας – Αγκυρας να κυριαρχούν. Ενώ τον δικό τους ρόλο παίζουν οι σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας – ΗΠΑ.
Στόχος της επίσκεψης του Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην Ουάσιγκτον και της συνάντησης με τον αμερικανό ομόλογό του Αντονι Μπλίνκεν ήταν – μεταξύ άλλων – να πάρει στις αποσκευές του μια σαφή δήλωση για το τουρκικό αίτημα για τα F-16. Αντίθετα, πήρε μια δυστοκία και σχεδόν τη βεβαιότητα ότι οι ΗΠΑ θα προχωρήσουν με βήμα σημειωτόν, χωρίς να υπάρξει αποτέλεσμα μάλλον πριν από τις τουρκικές εκλογές. Γεγονός που έφερε τον εκνευρισμό Τσαβούσογλου που εκφράστηκε με επίθεση σε Ελλάδα και Μενέντεζ στις δηλώσεις του μετά τη συνάντηση.
Στο κοινό ανακοινωθέν για τον στρατηγικό μηχανισμό, αναφέρεται ότι Μπλίνκεν – Τσαβούσογλου «συζήτησαν για την ενίσχυση της αμυντικής εταιρικής σχέσης ΗΠΑ – Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένου του εκσυγχρονισμού του στόλου των F-16 της Τουρκίας», αλλά και για «την εφαρμογή του τριμερούς μνημονίου που υπογράφηκε από τη Φινλανδία, τη Σουηδία και την Τουρκία προκειμένου να προχωρήσει η αίτηση ένταξής τους στη Συμμαχία του ΝΑΤΟ».
Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ εξέφρασε, ερωτηθείς σχετικά, την ευγνωμοσύνη των ΗΠΑ για τον ρόλο της Τουρκίας στο Ουκρανικό και επανέλαβε ότι ο πρόεδρος Μπάιντεν έχει πει ότι τα F-16 θα πρέπει να δοθούν στην Τουρκία αφού οι ΗΠΑ θέλουν ως σύμμαχος στο ΝΑΤΟ να έχει ό,τι χρειάζεται για την ασφάλειά της. Αναγνωρίζοντας ωστόσο ότι «το Κογκρέσο διαδραματίζει βασικό ρόλο όσον αφορά τέτοιες αποφάσεις».
Στο τραπέζι Μπλίνκεν – Τσαβούσογλου τέθηκε και το ζήτημα της Ανατολικής Μεσογείου, με τη δήλωση να υπογραμμίζει ότι συμφωνήθηκε η σημασία «διατήρησης της σταθερότητας και των διαύλων επικοινωνίας».
Νέο σήμα από Μητσοτάκη υπέρ του διαλόγου
Για τα ελληνοτουρκικά ρωτήθηκε και ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στο πλαίσιο της παρουσίας του στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός, ο οποίος εκτίμησε ότι «δεν θα πάμε σε πόλεμο με την Τουρκία αλλά τα τελευταία τρία χρόνια βιώσαμε πολλές εντάσεις και όχι μόνο για το Καστελλόριζο». Τάχθηκε υπέρ του διαλόγου με την Τουρκία για το θέμα της υφαλοκρηπίδας και των θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο, διαμηνύοντας ότι οι κανόνες για την επίλυση προβλημάτων είναι το διεθνές δίκαιο και όχι οι αχρείαστες προκλήσεις στους γείτονες. Ενώ έστειλε μήνυμα στην Τουρκία ότι «δεν είναι χρήσιμο να εργαλειοποιείς την εξωτερική πολιτική για εσωτερικούς λόγους».
«Υπάρχει κάποιος λογικός άνθρωπος που να πιστεύει ότι τα ελληνικά νησιά αποτελούν απειλή για την τουρκική ηπειρωτική χώρα και όχι η τουρκική ηπειρωτική χώρα για τα ελληνικά νησιά, ειδικά λαμβάνοντας υπόψη την περίπτωση της Κύπρου;» διερωτήθη ο Πρωθυπουργός σημειώνοντας ότι μετά τις εκλογές «υπάρχουν τρόποι να χαμηλώσουμε τις εντάσεις» χωρίς απειλές και υπερπτήσεις. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης διεμήνυσε ότι είναι εκτός συζήτησης ζητήματα όπως η κυριαρχία των ελληνικών νησιών, ή η συμφωνία με τη Λιβύη, που αγνοεί τα δικαιώματα της Κρήτης, για να προσθέσει ότι η συμπεριφορά Ερντογάν δεν βοηθά το ΝΑΤΟ σε μια περίοδο που η Συμμαχία «πρέπει να είναι αρραγής».
Αναφορά στην πολιτική διεθνοποίησης των τουρκικών προκλήσεων και της επιθετικότητας έκανε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου.
Την ίδια στιγμή ανώτατες διπλωματικές πηγές σημείωναν χθες ότι οι εταίροι της Ελλάδας κατανοούν πως η Τουρκία είναι πρόβλημα και επικρίνουν τη στάση της τόσο για τις προκλητικές δηλώσεις εναντίον της Ελλάδας, τη στάση της στη Λιβύη, μέχρι για την ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Σημείωναν δε ότι σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να αναλύεται η στάση των ΗΠΑ απέναντι στην Αγκυρα, τονίζοντας ότι η Αθήνα είχε ενημερώσει πλήρως την Ουάσιγκτον για τις εξελίξεις.
Σημαντική χαρακτηρίζεται και η επίσκεψη Μπλίνκεν στην Αθήνα, η οποία σύμφωνα με τις ίδιες πηγές τοποθετείται στις 21 Φεβρουαρίου.
