Η επιδείνωση του μακροοικονομικού περιβάλλοντος και ο ιδιαίτερα υψηλός πληθωρισμός, υποκινούμενος και από τον πόλεμο στην Ουκρανία, ώθησαν τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (SSM) να θέσει την πολιτική όσον αφορά τις προβλέψεις για τον πιστωτικό κίνδυνο και ευρύτερα τις διαδικασίες παραχώρησης νέων δανείων ως την υπ’ αριθμόν προτεραιότητά του.
Ο SSΜ δημοσιοποίησε σήμερα στις εποπτικές του προτεραιότητες για την περίοδο 2023 – 2025, καταδεικνύοντας τους τομείς στους οποίους θα δώσει ιδιαίτερη προσοχή, στο πλαίσιο του ελέγχου των τραπεζών υπό την εποπτεία του. Υπενθυμίζεται από την Κύπρο, Τράπεζα Κύπρου και Ελληνική Τράπεζα (ανακλήθηκε η τραπεζική άδεια της RCB) βρίσκονται υπό την άμεση εποπτεία του Ενιαίοu Εποπτικού Μηχανισμού.
Σύμφωνα με τον SSM, ως αποτέλεσμα του υψηλού πληθωρισμού και των συνεπειών από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι προοπτικές για την οικονομική ανάπτυξη έχουν επιδεινωθεί σημαντικά.
Ειδικότερα, όπως αναφέρεται, μετά την αύξηση των επιτοκίων από τις Κεντρικές Τράπεζες συμπεριλαμβανομένης και της ΕΚΤ, ο συνδυασμός των πιο σφιχτών συνθηκών χρηματοδότησης στον απόηχο των υψηλότερων επιτοκίων και της επιδείνωσης της προοπτικής για την οικονομική ανάπτυξη αναμένεται να δυσκολέψει περαιτέρω την ικανότητα αποπληρωμής των αντισυμβαλλομένων με τις τράπεζες.
Σύμφωνα με τον SSM, το υψηλότερο κόστος χρηματοδότησης, αλλά και τα αυξημένα λειτουργικά κόστη, μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα ποσοστά αθέτησης από επιχειρήσεις, ειδικά αυτές που είναι πιο εκτεθειμένες στις τιμές της ενέργειας.
Ταυτόχρονα τα νοικοκυριά με υψηλά επίπεδα χρέους, χαμηλότερα εισοδήματα ή αυτά που έχουν στεγαστικά δάνεια με μεταβλητό επιτόκιο, ενδεχομένως να αντιμετωπίσουν επιδείνωση της ικανότητας αποπληρωμής στο μέλλον.
«Οι εποπτευόμενες οντότητες θα πρέπει να είναι συνετές στην ανάπτυξη και σχεδιασμό των επιχειρηματικών στρατηγικών τους, έτσι ώστε να συνεχίσουν να παρακολουθούν στενά τους κινδύνους που σχετίζονται με το γρήγορα διαφοροποιούμενο περιβάλλον και να επικεντρώσουν τις προσπάθειες στην διαχείριση του ρίσκου», αναφέρει ο SSM.
Όπως σημειώνεται, οι τράπεζες θα πρέπει να διορθώσουν αποτελεσματικά τις διαρθρωτικές τους αδυναμίες στον κύκλο διαχείρισης του πιστωτικού κινδύνου, από την παραχώρηση ενός δανείου, στον μετριασμό του κινδύνου και την παρακολούθησή του και να αντιμετωπίσουν έγκαιρα τις όποιες αποκλίσεις από τις κανονιστικές απαιτήσεις και εποπτικές προσδοκίες.
Σημειώνει ότι τα τεστ προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress-test) που θα διενεργήσει το 2023 η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών, θα περιληφθούν στον κύκλο της διαδικασίας εποπτικής εξέτασης και αξιολόγησης (SREP) που διενεργεί ο SSM.
Στο τραπέζι και τα TLTRO
————
Στις προτεραιότητες του SSM εισέρχονται και τα σχέδια χρηματοδότησης των εποπτευόμενων τραπεζών, υπό το φως της αλλαγής της τιμολόγησης των Στοχευμένων Πράξεων Μακροχρόνιας Χρηματοδότησης από την ΕΚΤ (TLTRO). Με το εργαλείο αυτό, η ΕΚΤ παραχωρούσε ρευστότητα στις τράπεζες με πολύ ευνοϊκό επιτόκιο, κάτι που βοήθησε ιδιαίτερα τα τραπεζικά ιδρύματα στην περίοδο των αρνητικών επιτοκίων αποδοχής καταθέσεων. Ωστόσο η πολιτική αυτή έχει αλλάξει μετά την αύξηση των βασικών επιτοκίων από την ΕΚΤ. Συνεπώς ο SSM μαζί με τις κοινές ομάδες εποπτείας (JSTs, που αποτελούνται από αξιωματούχους του SSM και των κεντρικών τραπεζών της κάθε χώρας) θα εξετάσουν τα σχέδια χρηματοδότησης των κάθε τραπεζών περιλαμβανομένης και της πολιτικής αποπληρωμής των TLROs.
Αυτό που θα εξετάσει ο SSM είναι πώς επηρεάζεται το καθαρό επιτοκιακό εισόδημα και το καθαρό επιτοκιακό περιθώριο των τραπεζών από τη στρατηγική εξόδου από τα TLTRO.
Σημειώνεται ότι Τράπεζα Κύπρου (€3 δισ) και Ελληνική (€2 δισ) κατέχουν συνολικά €5 δις. Ήδη η Τράπεζα Κύπρου, λόγω και της υψηλής ρευστότητας που διαθέτει, έχει δηλώσει ότι εξετάζει ενδεχόμενη πρόωρη σταδιακή αποπληρωμή του TLTRO που διακρατεί στον ισολογισμό της. Σημειώνεται ότι οι δύο τράπεζες διαθέτουν υψηλή ρευστότητα με το δείκτη κάλυψης ρευστότητας να υπερβαίνει το 300% έναντι του 100% που είναι ο στόχος.
Επικέντρωση στον ψηφιακό μετασχηματισμό
———–
Δεύτερη προτεραιότητα για τον SSM, είναι η αντιμετώπιση των προκλήσεων του ψηφιακού μετασχηματισμού, καθώς και η ενίσχυση της ικανότητας καθοδήγησης των διευθυντικών των τραπεζών.
«Τα εποπτευόμενα ιδρύματα θα πρέπει να διατηρήσουν μια ισχυρή επικέντρωση στην αντιμετώπιση των διαρθρωτικών προκλήσεων και κινδύνου, που προέρχονται από την ψηφιοποίηση των τραπεζικών τους υπηρεσιών, με στόχο να διασφαλίσουν την ανθεκτικότητα και τη βιωσιμότητα των επιχειρηματικών τους μοντέλων», σημειώνει ο SSM.
Περιβαλλοντικoί κίνδυνοι
————
Στον απόηχο των κλιματικών stress test, ο SSM θα επικεντρωθεί στην ενίσχυση των προσπαθειών αντιμετώπισης του κινδύνου από την κλιματική αλλαγή, με τον ενιαίο εποπτικό μηχανισμό να σημειώνει ότι η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή είναι επείγουσα.
Σύμφωνα με τον SSM, στρατηγικός στόχος είναι όπως οι τράπεζες ενσωματώσουν τους κινδύνους που σχετίζονται με το κλίμα και το περιβάλλον (C&E).
